Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»فتنې»معتزله (اووه پنځوسمه برخه)
فتنې دوشنبه _30 _سپتمبر _2024AH 30-9-2024AD

معتزله (اووه پنځوسمه برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp
لیکوال: "ابوعائشه"

معتزله (اووه پنځوسمه برخه)

د نظرونو د اختلافاتو څخه ترلاسه شوي پایلې
معتزله‌و عقل په دیني نصوصو (د خدای کتاب او د رسول الله صلی الله علیه وسلم سنت) مقدم کړ، له همدې امله دوی «آيات محکمات» تفسیر کړل. چې د دوی له عقلونو او نظرونو سره موافقت ولري، او وروسته له هغه يې هغه احاد او متواتر‌ حدیثونه چې د دوی له عقل سره په ټکر کې وو، رد کړل.
په دې اساس معتزله‌و ټول هغه دلایل چې د دوی له عقل سره په ټکر کې وه تأويل او یا یې رد کړل.
حقیقت دا دی چې معتزله د دې لپاره تفسیر او تأويل ته مخه کوي چې خپل عقلي نظر او د قرآن قطعي نصوصو حجيت په منځ کې همغږي پیدا کړي، د معتزله‌و په اند عقل د علم او پوهې سرچینه ده. له همدې امله دوی هیڅ نه مني؛ پرته لدې چې د دوی عقل له نص سره په هغه کې موافق نه وي او له همدې امله ځینې وايي چې دوی د قرآن تفسیر او تأويل هغه مهال مني چې د دوی عقل یې ثابت کړي.
لاندې د ځينو هغو آيتونو په اړه بحث کوو چې د معتزله‌و له عقل سره سمون نه خوري او هغه يې تأويل او تفسير کړي دي.
د بېلګې په توګه، دا آیت: «ختم الله علی قلوبهم وعلی سمعهم وعلی أبصارهم غشاوة ولهم عذاب عظیم»؛ ژباړه: “الله سبحانه وتعالی د دوی په زړونو او غوږونو مهر لګولی دی او د دوی په سترګو باندې پرده ده او د دوی لپاره لوی عذاب دی.”
امام بیضاوي رحمه الله د دې آیت په تفسیر کې وايي: «د معتزله‌و نظرونه د دې آیت په تأويل کې مضطرب دي او د دې آیت د تأويل لپاره یې څو لارې یادې کړې. او په ادامه برخه کې يې اووه ډوله تأويلونه او توجيهات را نقل کړي چې: د هغو د اعراض له مخې دغه ختم د دوی د طبيعت په توګه ګرځېدلی دی، او په حقيقت کې دا د شيطان يا کافر عمل دی. مګر له هغه ځايه چې صدور يې د خدای له قدرت سره و، نو لکه د عمل اسناد خپل مسبب يعني خدای تعالی ته منسوب شوی، او یا يې مقصود د آخرت ختم دی او …»
همدارنګه «وکلم الله موسی تکليما» چې د دوی له مذهب سره موافق نه دی، په داسې ډول یې تأويل کوي: چې د الله جلاله لفظ، د مفعوليت په اساس منصوب دی او د موسی لفظ، د فاعليت په اساس مرفوع دی او په دې سره يې د کلام صفت په بشپړه توګه باطل کړ.
دوی د دغې نظريې په اساس د رسول الله صلی الله علیه وسلم په احادیثو کې يې هم بې پروايي وکړه او د هغه پر مقام یې سترګې پټې کړې.
دوی د حدیث د زده کړې ګټې کمې وګڼلې او له زده کړې یې خلک نهی کړل او د هغه زده‌کوونکي يې وغندل او په دې قايل شول چې په متواتر حدیث کې دروغ روا دي! [د اهل سنت او جماعت په نزد متواتر حديث هغه حديث دی چې صحت یې په یقین سره ثابت شوی وي؛ ځکه چې دا ډول حديث داسې شرايط لري چې د دروغو امکان پکې نه شته، خو معتزله داسې حديث په عقلي حجت باطل کوي.]
او د احادو احادیثو په اړه [هغه حدیث چې د متواتر حدیث شرطونه نه لري] د هغه په صدق او کذب باندې متفق نه دي [که څه هم د اعتبار په لحاظه په لوړه کچه وي او که څه هم بخاري او مسلم د هغه په صحت باندې اتفاق کړی وي]. ځينې معتزله په ديني مسايلو کې په هغه هيڅ استدلال نه کوي او يوه ډله يې په هغه حديث باور نه لري کله چې له عقل سره په ټکر کې وي او ځينې نور يې په ځانګړې توګه د اعتقاداتو په اړه ورته رجوع نه کوي. هغه مسايل چې معتزله احاد احادیث پکې رد کړي، عبارت دي له: د الله تعالی صفتونه، په آخرت کې د خدای تعالی لیدل، د بندګانو د افعالو خلق، د کبيرې ګناه مرتکب، د شفاعت مسله، د قبر عذاب او نور مسایل.
د يادونې وړ ده چې دغه اکثره مسايل موږ په تفصيل سره بيان کړي دي، فقط ځينې يې پاته دي چې په راتلونکو برخو کې ان شاء الله بيانوو.
ادامه لري…
Previous Articleد بدعت او سنت د تشخیص معیارونه او څرنګوالۍ (یوولسمه برخه)
Next Article په اسلام کې د ښځې مقام (شلمه برخه)

اړوند منځپانګې

د قدریه فرقه

د قدریه فرقه (نهمه او وروستۍ برخه)

سه شنبه _17 _جون _2025AH 17-6-2025AD
نور یی ولوله
د قدریه فتنې

قدریه فرقه (اتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD
نور یی ولوله
د قدریه فتنې

د قدریه فرقه «اوومه برخه»

یکشنبه _25 _مې _2025AH 25-5-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

ابوحامد امام محمد غزالي رحمه الله

د ابوحامد امام محمد غزالي رحمه الله ژوندليک (شپاړسمه برخه)

چهارشنبه _18 _جون _2025AH 18-6-2025AD5 Views

لیکوال: عبیدالله نیمروزي د ابوحامد امام محمد غزالي رحمه الله ژوندليک شپاړسمه برخه د…

نور یی ولوله
اسلامي تمدن

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (یوویشتمه برخه)

چهارشنبه _18 _جون _2025AH 18-6-2025AD5 Views

لیکوال: ابورائف د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (یوویشتمه برخه) …

نور یی ولوله
اسلام

د «خُلق عظیم» مظهر (پنځمه برخه)

سه شنبه _17 _جون _2025AH 17-6-2025AD12 Views

لیکوال: شکران احمدي د «خُلق عظیم» مظهر پنځمه برخه د حضرت رسول الله (صلی…

نور یی ولوله
اسلام

د شریعت مقاصدو علم ته يوه کتنه (شپږ ويشتمه برخه)

سه شنبه _17 _جون _2025AH 17-6-2025AD10 Views

لیکوال: شکران احمدي د شریعت مقاصدو علم ته يوه کتنه شپږ ويشتمه برخه 3. په…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

د ابوحامد امام محمد غزالي رحمه الله ژوندليک (شپاړسمه برخه)

چهارشنبه _18 _جون _2025AH 18-6-2025AD

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (یوویشتمه برخه)

چهارشنبه _18 _جون _2025AH 18-6-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.