استعمار (اتلسمه برخه)

لیکوال: ابو رائف

استعمار (اتلسمه برخه)

د هلمند ولایت موسی کلا ولسوالۍ د خانانو پر کلي برید

د بریتانیا پوځ ځانګړو ځواکونو د خپلو جنګي جنایتونو په دوام، د نادعلي ولسوالۍ د بې ګناه خلکو تر قتل او وژنو دوه ورځې وروسته، د هلمند شمالي سیمې د موسی کلا ولسوالۍ د خانانو په کلي کې پر یو کور د برید په ترڅ کې اته کسه مظلوم او بې ګناه افغانان شهیدان کړل، دغه برید تر ډیره د مخکني برید په څېر و او همدغه موضوع د تعجب وړ وه؛ ځکه بیاهم په میلمستون کې دننه ټول کسان په شهادت رسیدلي و او د ځانګړي هوایي سرویس د څرګندونو له مخې، د موندل شوو کلاشینکوفونو شمېر د وژل شوو کسانو په پرتله ډیر لږ و.

د ځانګړي هوایي سرویس د رپوټ له مخې، یو مخالف کس چې کله ځواکونه د هغه خوا ته ورنږدې کیږي، په ډزو وژل کیږي؛ د یاد کس په میلمستون کې یې څلور مړي موندلي و، د دوه وسله والو سربیره چې په ظاهر کې د پیښې مسئول و؛ د دوی په روایت، هغوی پر فرضي مخالفینو ډزې کړې وې او هغوی یې وژلي و.

د ځانګړو ځواکونو رپوټ وایي چې د کور نور اوسیدونکي کله چې تسلیم شول او هوایي ځانګړو ځواکونو هغه ټول په یوه ځای کې راغونډ کړل او هغه مهال چې یو بل کس یې اصلي ودانۍ ته دننه کړ ترڅو په پلټنه کې مرسته وکړي، هغه کس پټ شوې وسله را واخیسته او د ټوپک شپیلې یې د سرتیرو خواته ونیوله او په پای کې هغه هم  د سرتیرو له لوري وویشل شو او ووژل شو.

اما د ځانګړو ځواکونو افرادو د بي بي سي څيړنیز ټیم ته ویلي و چې دغه رپوټونه او څرګندونې د پیښو نامحتمله مجموعه توصیف کوي؛ د بي بي سي څیړنیز ټیم وایي د بریتانیا نظامي پولیسو له سرچینو خبر شوی چې د شاهي پولیسو ځواکونو اندیښنه ښودلې چې د وینې او اثارو او نښو او د پیښې ځای څخه د اخیستل شوو انځورونو جزئیات، د پیښې د څرنګوالي په تړاو د ځانګړي هوایي سرویس له ادعا سره همغږي نلري.

خپله د بریتانیا د ځانګړو ځواکونو لوړ پوړو چارواکو په استول شوو بریښنالیکونو کې یوه ورځ وروسته څرګنده کړې وه چې یاده پیښه د نورو عملیاتو سره شکمن شباهت او ورته والي لري چې په هغه کې یو افغان سړی ځانګړو هوایي ځواکونو ته تر تسلیمیدو وروسته، ودانۍ ته وړل شوی او وروسته د هغو د ادعا پر بنسټ، وسله یې راپورته کړه او مخکې له دې چې په ډزو بریالی شي، د ځواکونو له لوري وویشتل شو.

د بي بي سي څيړنیز ټیم د ځانګړو هوایي ځواکونو د جنایت د پیښې ځای ته تللي و او د شهیدانو له کورنۍ سره یې لیدنه او مرکه کړې وه؛ دغه ټیم د محمد داود سره چې ارام او خاکساره سړی و کتلي و؛ داود څیړنیز ټیم ته ویلي و چې دوه ورونه یې هر یو محمد طاهر پنځلس کلن او عبدالظاهر چې پنځه ویشت کاله عمر یې درلود د پنځو نورو کسانو سره چې په میلمستون کې و، په شهادت رسیدلي و؛ داود او کورنۍ یې په کلکه دا ادعا رد کوله چې ګوندې د شهید شوو کسانو څخه یو یا څو تنو وسله لرله یا د ځانګړو هوایې ځواکونو پر وړاندې یې ډزې کړي وي؛ د داود او کورنۍ په وینا یې ټول هغه اووه کسه چې په میلمستون کې و په همغه ځای کې په شهادت رسیدلي و؛ دغه رپوټ یا ګزارش د ځانګړو هوایي ځواکونو سرویس د ګزارش سره سمون او همغږۍ نلري، هغه چې وایي لومړی کس چې ځانګړو هوایي ځواکونو په نښه کړی و، له کوټې څخه دباندې و او متجاوز سرتیري یې د کلاشینکوف وسلې په مټ ګواښلي و؛ نظامي پولیس هم د یادو ګزارشونو د نه سمون او همغږۍ په اړه اندیښمن و.

د ځانګړو هوایي ځواکونو سرویس رپوټ وایي چې په کوټه کې دننه څلور کسان د هغو وسله والو مخالفینو له لوي ووژل شول چې وروسته دوی په خپله د ځانګړو هوایي ځواکونو له لوري وژل شوي و، اما دغې کورنۍ ویلې چې څنګه ټول سړي  پر سر یا سینه ویشتل شوي و، کټ مټ د نادعلي برید په څېر چې د یوې وسله والې نښتې په ترڅ کې یو ناپیژندل شوی امر دې.

همدارنګه ځانګړو ځواکونو ادعا کړې وه چې مخالفین د ډزو پر مهال، د وژل شوو کسانو ترشا پټ شوي و او موضع یې نیولې وه، اما دغې کورنۍ ویلې ټول د مرمیو ټپونه د شهیدانو د بدن په مخکني برخه کې لګیدلي و؛ د دې سربیره، کورنۍ وویل چې مرمۍ د ډیرو بدنونو څخه تیرې شوې وې او د خوب په بستر او یا په ځمکه نښتې وې؛ نو بیاهم، دغه پیښه له نږدې واټن څخه او له پاسه د ځانګړو هوایې ځواکونو د جنایتونو او وژنو د لړۍ څخه یوه بیلګه وه.

داود د څیړنې ټیم ته میلمستون وښوده، د ناڅاپي او دوه اړخیزو نښتو او ډزو هیڅ نښې او اثار و نه لیدل شول؛ په میلمستون کې تر ډزو وروسته، ځانګړي هوایي ځواکونه اصلي ودانۍ ته تللي و او ټول کسان یې هملته را ټول کړي و؛ یرغلګرو سرتیرو د نومونو لیست په لاس کې درلود او د همغه لیست له مخې یې د داود ورور احمدشاه دننه کوټې ته لیږلی و او وروسته د مرمۍ د غږ تر اوریدلو، نوموړی په شهادت رسیدلی و.

د داود کورنۍ له دې چې دغه پیښه د دوی په کور کې رامنځته شوې وه ډېر اندیښمن او خوابدي و، هغوی باوري و چې دغه جنایت چې د دوی په کورکې ترسره شوی، د افرادو د هویت او پیژندګلوی د اشتباه نیولو له امله دې.

د هلمند ولایت سنګین ولسوالۍ پر یو کور برید

د هغو جنایتونو په څير چې بریتانیایي ځواکونو د ګران هیواد افغانستان په ګوډ ګوډ کې مرتکب شول، دا ځلي هم د هلمند ولایت په سنګین ولسوالۍ کې دا ډول جنایت ترسره شو؛ دغه عملیات د ۲۰۱۱ زیږدیز کال د مارچ په ۱۲ نیټه پر یو ملکي کور ترسره شول او د هغې کورنۍ د ۸ تنو د شهادت باعث شو؛ ځانګړي هوایي سرویس رپوټ ورکړی و چې د دوی سرتیري د درنو او سپکو وسلو او د نارنجک په واسطه تر برید لاندې نیول شوي و؛

اما کله چې د بي بي سي د څیړنې ټیم د پیښې ځای ته ولاړ، دغې کورنۍ د هر ډول وسلې د لرلو څخه انکار وکړ؛ هغوی وویل د هر شهید پر بدن د پنځو یا شپږو مرمیو اثار لیدل کیدل، د یوې مرمۍ ځای چې د میلمستون دیوال په ښکته ځآی کې و، بیا هم ښودله چې یو له شهید شوو کسانو څخه کیدای شي د مرمۍ د لګیدو پر مهال پروت و.

حاجي صدیق الله وایي چې د زوی او وراره لاسونه یې تړل شوي و او هغوی بلې خونې  ته لیږدول شوي و او هغوی ویشتل شوي و؛ هغه وایي: « نه کلاشینکوف په کور کې و، نه نارنجک او نه هم کومه بله وسله؛ دا ډول خبرې د خپل ځان ژغورلو لپاره کوي، په دې خبرو سره غواړي خپل تاوتریخوالی او جنایت پټ کړي؛ د دوی خبرې سر تر پایه درواغ دي».

ادامه لري…