لیکواله: ام عایشه
قادیانيت (اتمه برخه)
قادیاني توب په اوسني عصر کې
د قادیاني پیروانو تر هغه مخکې چې د پاکستان د علماوو لخوا کافران، اقلیت، او د اسلام له دایرې څخه بهر وګڼل شي، په ګڼو اروپایي هیوادونو کې مذهبي فعالیت درلود. خو د ځینو اسلامي هیوادونو او محکمو لخوا د هغوی د تکفیر فتوا له صادرېدو وروسته، د دوی فعالیتونه لا زیات شول، او د خپل فعالیت ډېری مرکزونه یې اروپایي هیوادونو ته ولېږدول.
د قادیانیانو د تکفیر له فتوا څو کاله وروسته، د دوی څلورم خلیفه «میرزا طاهر» انګلستان ته وتښتېد او هلته یې د خپل فعالیت رسمي مرکز تاسیس کړ. اوس مهال، دا ډله د ګڼو اروپایي او افریقایي هیوادونو، اسرائیل، او حتی ځینو اسلامي هیوادونو (لکه اندونیزیا) کې د “احمدیه ټولنې” په نوم پراخ فعالیتونه لري. دا ټول فعالیتونه د هغوی د پنځم خلیفه، میرزا محمد مسرور احمد، تر څارنې لاندې ترسره کېږي، چې په ۲۰۰۳ کال کې وټاکل شو.
هغوی په دې فعالیتونو بسنه نه ده کړې، بلکې د ځینو سرچینو په وینا، لا هم په ګڼو هیوادونو کې فعال مرکزونه او مدرسې لري.
پایله
معمولاً، د دنیا قانون دا دی، چې منحرفې ډلې تل په پیل کې د شهرت، نوم ایستلو، یا نورو دلایلو لپاره د لویو ډلو سره مخالفت کوي. کله چې دوی یوې پایلې ته نه رسېږي، نو د انحراف لاره غوره کوي. لکه څنګه چې ویل کېږي: “خالف تعرف” (یعني د دې لپاره چې وپېژندل شې، له نورو سره مخالفت وکړه).
که څه هم “قادیانیت” د اسلام په زړه کې وزېږېد، خو د میرزا غلام احمد (د دې فرقې مشر او بنسټاېښودونکی) د پرلهپسې نوو او بېبنسټه ادعاوو له امله، د قادیانیت بهیر له خپل اصل (اسلام) څخه منحرف شو، په ځانګړې توګه د عقیدې په برخه کې. دا انحراف تر دې حده ورسېد، چې قادیانیانو مسلمانان د میرزا غلام احمد په نبوت د باور نه کولو له امله کافران وبلل.
په دې توګه، د دې ډلې او اسلام ترمنځ پراخ او ژور درز رامنځته شو.
رسول الله صلی الله علیه وسلم د خپل امت د لارښوونې او هدایت لپاره د کامیابۍ یوه نسخه پرېښې ده. هغه وفرمایل:
“ترکت فیکم امرین لن تضلوا ما تمسکتم بهما؛ کتاب الله وسنة نبیه“
(زه ستاسو په منځ کې دوه شیان پرېږدم، که تاسو پرې ټینګ شئ، هېڅکله به ګمراه نه شئ: د الله کتاب او د هغه د رسول صلی الله علیه وسلم سنت).
له بده مرغه، امت د خپلو ټولو طبقو او قومونو سره د رسول الله صلی الله علیه وسلم دې وصیت ته پاملرنه ونه کړه. آن ځینې علماء د دښمن د لاس وسیله وګرځېدل.
د دې علت دا و، چې دوی د خپلو نفسونو تزکیې ته پام نه و کړی، او هر علم چې یې زده کاوه، د هغه الهي او اخروي اړخ ته یې ارزښت نه ورکاوه. له همدې امله، دوی په وسوسو او شبهاتو اخته شول؛ ځکه هغه کسان چې علم ترلاسه کوي او مقام یې لوړېږي، د خلکو په منځ کې د درناوي وړ ګرځي، انګېرنې یې بدلېږي، او له نورو سره یې چلند بدل شي، الا من رحم الله.
له بلې خوا، د دښمن لاسونه تل د داسې خلکو د ګمراه کولو لپاره کار کوي، څو خپلو ناوړه موخو ته ورسېږي.
میرزا غلام احمد قادیاني هم یو له دغو خلکو څخه و. هغه زده کړې کړې وې او له دین سره یې مینه درلوده، خو د تکبر یا ناپوهۍ له امله د دښمن وسیله شو او په دین کې یې یوه منحرفه ډله راژوندۍ کړه.
هغه یوه داسې لاره غوره کړه، چې نه یوازې یې د دې دنیا عزت له منځه یووړ، بلکې د آخرت لپاره یې هم ستونزې جوړې کړې.
خدای تعالی دې موږ ټولو ته هدایت وکړي، پر سمه او نېغه لار دې مو ثابت وساتي، او موږ دې د هغه لارې پیروان کړي، چې د الله تعالی رضا او زموږ ژغورنه پکې وي.
سرچینې او حوالې:
- قرآن کریم
- بخاري، محمد بن اسماعیل ابو عبدالله، صحیح بخاري، دریم ټوک، بیروت، ۱۹۸۷.
- ترمذي، محمد بن عیسی، جامع ترمذي، ۱۴۰۳ هـ، بیروت، دارالفکر.
- نیشاپوري، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، المکتبة الشاملة.
- ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، المکتبة الشاملة.
- سجستاني، سلیمان بن اشعث، سنن ابوداود، المکتبة الشاملة.
- طبراني، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، المکتبة الشاملة.
- بادپا، عبیدالله، قادیانیت: د قادیاني فرقې پیژندنه، زاهدان، لومړۍ ګڼه، ۲۰۱۰، علامه ندوي خپرندویه ټولنه.
- جهني، مانع بن حماد، د معاصرو مذهبونو او فرقو پېژندنه، ۱۴۲۲ هـ / ۲۰۰۷ م.
- د قادیانیت په اړه د اسلامي امت دریځ، عربي، دار القطبه، لومړۍ چاپ، ۱۹۹۱.
- الموسوعة العربیة العالمیة، ۱۲/۱۸، خپرونکی: مؤسسة أعمال الموسوعة للنشر والتوضیع، دویم چاپ، ۱۴۱۹ هـ / ۱۹۹۹ م.
- دائرة المعارف تشیع، ۱۳/۴۲۲، تهران، لومړۍ چاپ، ۱۳۸۶ هـ.
- حنفي، احمد رضا خان، قادیانیه، لومړۍ چاپ، ۱۴۲۱ هـ، دار الثقافیة، قاهره.
- سباعي، مصطفی، د پیغمبر صلی الله علیه وسلم ژوند؛ درسونه او زده کړې، لومړۍ ګڼه، ۲۰۱۷.
- عبدالقادر، حیات طیبه، ربوه، پاکستان، ۱۹۶۰ م.
- حسن عیسی عبدالظاهر، قادیانیت: د هغې منشاء او پراختیا.
- حقیقة الوحی، مجموعه روحاني خزائن، پاکستان، ربوه.
- آذري نژاد، اسماعیل، اسلامي الهیات درې میاشتنۍ، ګڼه ۵۰.
- د زړه د درملنې په اړه رساله، روحاني خزائن، ربوه، پاکستان، ۱۹۹۳.
- ظاهر عاملي، سلیمان، د قادیانیت په رد کې “توضیح المرام“، د شیخ محمد حسن الطالقاني لخوا، غدیر، بیروت.
- ظهیر، احسان الهي، القادیاني مطالعات او تحلیل، پاکستان، د سنت ژباړې دفتر.
- سمیع، حسن، د قادیاني فرقه او د قرآن کریم د آیتونو باطني تفسیرونه، د نجاح پوهنتون څیړنیز ژورنال، ټوک ۲۰ (۳)، ۲۰۰۶.
- مرزا قادیاني، غلام احمد، الاستفتاء، الجامعة الاحمدیه د اسلام د تبلیغ لپاره، لاهور، پاکستان، ۱۹۰۷.
- مرزا قادیاني، غلام احمد، براهین احمدیه، ربوه، پاکستان.
- مرزا قادیاني، غلام احمد، د وهمونو شنډول، ربوه، پاکستان.
- مرزا قادیاني، غلام احمد، د آفتونو مدافع، ربوه، پاکستان.
- مرزا قادیاني، غلام احمد، د تېروتنو له منځه وړل، ربوه، پاکستان.
- مسعود، محمد طاهر، د اهل سنت او جماعت عقیدې، لومړۍ ګڼه، ۲۰۱۴.