لیکوال: "ابوعائشه"
معتزله (دوه پنځوسمه برخه)
د امت اجماع
علامه اشعري رحمه الله په خپل کتاب “رسالة الی اهل الثغر” کې لیکي:
څلوېښتمه اجماع: «سلف صالحین په دې متفق دي چې صراط هغه پل دی چې پر جهنم جوړيږي او بندګان د خپلو اعمالو په اساس له هغې څخه تیریږي. او دوی په تېزوالي او سستوالي له يو او بل څخه توپیر لري.»
علامه نووي رحمه الله وايي: «سلفو د پل صراط په اثبات اجماع کړې ده.»
د علماو اقوال
علامه سفاريني رحمه الله د صراط په اړه د اهل حق مذهب داسې بيان کړی دی: «په ټولیزه توګه ټول د صراط پل په ثبوت باندې اجماع لري. خو اهل حق خلک د هغه په ظاهر سره ثابتوي، چې دا د جهنم پر سر یو پل دی، چې له تورې نه تېز او تر ویښتانو هم نری دی.»
عبدالجبار معتزلي او د هغه ډېرو تابعينو د دې موضوع له ظاهر څخه انکار کړى دى، دوى فکر کوي چې له دې څخه تېرېدل ممکن نه دي او که امکان هم ولري، نو دا يو ډول عذاب دى، او د قيامت په ورځ به مؤمنانو او صالحانو ته هيڅ عذاب نه وي. د هغه څخه مراد د جنت لاره ده چې په دې آیت کې یې یادونه شوې ده. الله جل جلاله فرمايي: «سیهدیهم ویصلح بالهم» (خدای به دوی ته هدایت وکړي او د دوی چارې به اصلاح کړي.) او همدارنګه د جهنم لاره چې په دې آیت کې ورته اشاره شوې، خدای تعالی فرمایي: «فاهدوهم إلی صراط الجحیم» (دوی دوزخ ته راهنمایي کړئ.)
ابوالحسن اشعري رحمه الله لیکي: «د علماوو په دې اتفاق دی چې سیرت د دوزخ پر سر یو اوږد پل دی چې بندګان د خپلو اعمالو له مخې تیریږي او په سرعت او سستۍ کې یې هم اختلاف دی.»
قاضي ایاز رحمه الله وایي: « سلفو د هغه په ظاهر باندې د اتباع اجماع کړې ده، پرته له دې چې په هغه تأویل او توجیه اوسي. او د اهل حق مذهب هم همدغه دی.»
علامه نووي رحمه الله د پل سیرت په اړه د احادیثو له ذکر کولو وروسته لیکي: «په هغو احادیثو سره چې ذکر شوي دي، د صراط پل ثابت دی او د اهل حق مذهب هم همدغه دی.»