سیکولریزم په شپاړسمه پیړۍ کې د کلیسا د بادارانو او د عیسوي مذهب د تحریف شوي تعلیماتو په وړاندې یو بنسټیز او ټولنیز غبرګون ګڼل کیدی شي. که څه هم کلیسا خپل کار په صمیمیت او اخلاص سره پیل کړ او یو اخلاقي، انضباطي، کورني، علمي او نړیوال نظام ته یې وده ورکړه، خو د څوارلسمې پېړۍ له پیله د سیاسي زوال خواته لاړ او د سخت اخلاقي فساد سره مخ شو. په دې توګه، د دې په وړاندې د پراخ ټولنیز پاڅون لپاره زمینه برابره شوه. ډیری په دې باور دي چې دا زوال دوه اصلي لاملونه درلودل؛ یو د نن ورځې اړتیاو او مسئلو ته ځواب ویلو کې د عیسوي تعلیماتو کمزوري، او بل د واک، شهرت او د راهبانو او کشیشانو شټمنۍ راټولول دي.
په بل عبارت، سیکولریزم، چې یو ډول سیاسي ایډیالوژي (نظریه) ده، په طبیعي اخلاقو کې ریښه لري او د وحی او مافوق الطبيعي چارو پر بنسټ ولاړه نه ده. دا سیاسي/فلسفی نظام په لومړي ځل په رسمي توګه په ۱۸۴۶ کې په انګلستان کې د (جورج اچ. جې هولیوک) لخوا په رسمي توګه معرفی شو او په سیاسي ادب کې داخل شو، او له هغه وخت راهیسې دا یو له هغو نظرونو څخه ګڼل کیږي چې ډیر پیروان لري.
نن ورځ سیکولر انسان هغه څوک دی چې له معنوي او دیني چارو سره هیڅ تړاو او علاقه نه لري او خپلې ټولې اړتیاوې له تجربوي علومو، مادي نړۍ او د نفس پر بنسټ استدلال سره برابروي.
د سیکولریزم په اړه دا ویل کیدی شي چې دا یو داسی تمایل دی چې د انسان د ژوند په ډیرو برخو کې د دین رول د لېري کولو یا غفلت او حاشیې لامل کیږي. په دې لحاظ سیکولریزم د نوې دورې د تمدن له ځانګړنو څخه او د لویدیځ د مدرنیت یوه برخه ده.
د سیکولریزم د ایډیالوژۍ پلویان په شعوري ډول او په خپله اراده هڅه کوي چې په مافوق الطبيعي چارو کې هر ډول عقیده رد کړي او د شخصي اخلاقو او ټولنیز جوړښت د بنسټ په توګه د غیر دیني او حتی د مذهب ضد اصولو ملاتړ وکړي.
د ځینو سیکولرانو په باور، یو انسان نه یوازې دا چې د دین څخه په خپلواکه توګه خپل دنیوي چارې اداره کړي، بلکې هغه باید د فلسفي ملاحظاتو پر بنسټ داسې کار ونه کړي.
