د سیکولاریزم تاریخ، ماهیت او د هغې سرچینه (دریمه برخه)

لیکوال: ابورائف

د سیکولاریزم تاریخ، ماهیت او د هغې سرچینه (دریمه برخه)

سیکولاریزم د دین، خدای جل جلاله او شرعي لارښوونو پر ضد د یوه حرکت په توګه او په آخرت باور نشتوالی په اړه کومه نوې خبره نه ده، بلکې د تاریخ په اوږدو کې او د انسانیت له پیله تر ننه پورې شتون لري او په مختلفو تعبیرونو او ادعاوو سره منځ ته راغلی ده. د بېلګې په توګه په قرآن کریم کې د مادي پرستو او هغو خلکو په اړه چې له آخرت انکار کوي وايي: «وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ »؛ او ويې ويل: له دُنيايي ژوند پرته بل ژوند نشته، موږ مړه کېږو او بیرته ژوند ته راځو او د وخت پرته بل هېڅ شی موږ له منځه نه وړي.”

دا آیت د هغو سیکولر خلکو تاریخ او عقیدې په ګوته کوي چې د اسلام په هېڅ بنسټ باور نه لري.

خو سیکولاریزم په دې لقب سره او په خپل مشهور شکل کې د لومړي ځل لپاره په مینځنۍ پېړۍ کې او د رینسانس او ​​د اروپا علمي نهضت په جریان کې څرګند شو.

اروپاییانو د پېړیو پېړیو د کلیسا تر تسلط او د هغه تر سختو تېریو وروسته، د هغې پر ضد راپاڅېدل او هڅه یې وکړه چې د دې له توهین او فضول افکارو ځان وژغوري.

کلیسا او د هغې منفي فعالیت په لویدیځو ټولنو کې د سیکولاریزم د خوځښت اصلي لامل شو، د یهودیت او عیسویت پخوانیو مذهبي مشرانو د خپلو غیر موثرو او غلطو تعلیماتو په پلي کولو سره په غربي ټولنه کې د سیکولاریزم د خپرېدو او سترو فسادونو بنسټ وګرځاوه..

اسلامي لیکوال او څېړونکي “محمد علي البار” په دې اړه لیکي: «د سیکولاریزم اصل له دین څخه لیروالی او د هغه سره مخالفت دی، د دې غورځنګ د ودې لامل د کلیسا کنټرول او د هغې غیر منطقي نظریات، د کلیسا د خلکو فساد او په حکومت باندې د دوی کنټرول، د ساینس سره د دوی جنګ، استبداد، د تفتیش د محکمو جوړول او د مذهبي جنګونو خپرول او د اروپا د وینې په سمندر کې ډوبول وه.

دې ته په پام سره چې د سیکولاریزم رامینځته کول او پراخول د مذهب سره د مبارزې او د فوق العاده مفکورې پراساس و، یقینا د دې غورځنګ په رامینځته کېدو کې کلیدي رول د کلیسا او هغه سړي و چې په دې باور وو.

ډاکټر صفر بن محمد الحوالي چې یو اسلامي څیړونکی دی لیکي: “یو ثابت حقیقت دا دی چې کلیسا یو لړ ناوړه اشتباهات کړي، چې د هغو څخه د خلکو د اعتماد د لاسه ورکول و. د حضرت عیسی (علیه وسلم) هېڅ دُښمن هم د هغه د تعلیماتو او خپل ځان ته دومره سپکاوی نه دی کړی لکه د کلیسا ته منسوبوي او فکر کوي چې هغه یې ساتونکی دی. « لیکونت دي نوی» په سمه توګه ویلي دي چې: هغه څه چې انسانانو په مسیحي مذهب کې اضافه کړي او هغه تفسیرونه چې دوی یې وړاندې کړي او همدارنګه هغه څه چې په درېیمه پیړۍ کې پیل شوي، د ساینسي حقایقو د نه پاملرنې او لیوالتیا په اړه، دا ټول شیان د دین سره د ضدیت او مادي پرستۍ ته مخه ده.

غربي لیکوال هربرټ جورج ویلز لیکي: “د 13 پیړۍ په کلیسا کې د نوي سیسټم پراختیا ولیدله، کوم چې د عقایدو د تفتیش محکمه وه. د دې وسیلې سره، کلیسا خپل جګړه په اور او شکنجې په واسطه د انسان د فکر سره پیل کړه. له دیارلسمې پېړۍ مخکې د اعدام سزا ډېره کمه وه او د ځینو کافرانو او ملحدینو په قضیه کې وه. مګر هغه مهال د کلیسا لوی سړي د اروپا په سلګونو بازارونو چوکونو کې درېدل ترڅو د خپلو دُښمنانو جسدونه وګوري پداسې حال کې چې دوی فقیر او کم اعتبار وو وویني. دوی په اور کې سوځول کېدل او د دوی ژوند په غمجن حالت کې له منځه تلل او په هماغه حالت کې چې دوی وسوځول کېدل هغه ماموریت او لوی پیغام چې د کلیسا خلکو د انسانیت لپاره درلود هم سوځول کیدل او په خاورو بدل کېدل.

دا هغه څه وو چې کلیسا او د مسیحي دین خلکو د خپلې ټولنې پر خلکو راوستلي وو او د سیکولاریزم د خوځښت او په لویدیځو هېوادونو د هغې د تسلط د رامینځته کېدو او کودتا بنسټ وګرځېد.

اسلامي مفکر او لیکوال محمد قطب په غربي ټولنه د کلیسا د اغیزو په اړه لیکي: «دا ټول هغه څه نه وو چې کلیسا د خلکو د دین د کرکې د پیدا کولو په برخه کې کړي وي. بلکې کلیسا د ژوند په وړاندې د خنډ په توګه، د ساینس او ​​​​پوهې، تمدن او پرمختګ پر وړاندې، د انسان او د هغه د حیواناتو تمایلاتو ته سپکاوی او د نړۍ د ژوند بې ارزښته ښودل او بله نړۍ ته (ملکوت الله) تیاري نیول ګرځېدلی وو.

د “ملکوت الله” معنی د ټولو مادي شیانو او دنیاوي غوښتنو څخه بشپړ جلا کېدل او د مادي اړیکو بشپړ پرې کول دي. عیسویان دا وعده حضرت مسیح علیه السلام ته منسوبوي، په دې اساس چې: څوک چې پاچاهي غواړي خپل مال او کورنۍ دې پرېږدي او زما پیروي دې وکړي.

یو بل قول ورته منسوب شوی دی چې: څوک چې پاچاهي غواړي؛ نو خپل صلیب دې حمل کړي او زما پیروي دې وکړي.

دا ټولې قضيې په نړۍ کې د زهد او له شهوت څخه د لرې پاتې کېدو غوښتنه وه، خو هېڅکله له هغه موضوع او مفکورې سره تړاو نه لري چې د اسلام په دين کې مطرح شوې ده. ځکه چې عیسویانو دا معنی له نړۍ څخه د بشپړ انزوا او فاصلې، له ټولنې څخه جلا کېدل او د خلکو لپاره د دوی د مادي او دنیاوي ستونزو او اړتیاو له نشتوالی ګڼلی. په داسې حال کې چې د اسلام دین دوی په دنیا کې پرهیزګاري او له مادیاتو څخه ډډه کول د آخرت د پېژندنې او د معنوي ودې او پرمختګ په معنا ګڼي او دنیا د آخرت د ژوند د جوړولو او لوړ مقام په هغې کې د ترلاسه کولو وسیله ګڼي.

نور بیا…