د رسنیو رول او د مسلمانانو په هویت د هغې اغېزې (څلور څلوېښتمه برخه)

لیکوال: م . فراهي "توجګي"

د رسنیو رول او د مسلمانانو په هویت د هغې اغېزې (څلور څلوېښتمه برخه)

د دیني رسنۍ دندې، د فعالیت ساحه او محتوا

 په یوه اسلامي نظام کې د دیني رسنۍ په اړوند بله انګېرنه هم شتون لري او دا انګېرنه له دین څخه زموږ په تفسیر او مفهوم اخیستلو کې څرګندیږي.

 که موږ دین د ژوند تګلاره او دستور وګڼو، له دین څخه بهر هیڅ شی معنی نه لري او په اسلامي نظام کې هرڅه باید دیني وي. د دې مطلب پر بنسټ به رسنۍ د اسلامي ټولنې د کلتور او دیني ژوند د بېلګې دودولو او خپرولو وسیله وي. په دې مفهوم حتی د هډوکي پېژندنې او ګل او بوټو خپرونه یا د ټرافیکو راډیو او د سیاحت او ګرځندوی تلویزیوني چینلونه او نور باید دیني رسنۍ وبلل شي؛ ځکه چې په یوه اسلامي نظام کې باید د ټولو موخو، پروګرامونو، بنسټونو او کلتور جوړوونکو رسنیو چوکاټ د دین د محور په شاوخوا کې جوړ شي. پر دې سربېره دين ځانګړې معنی هم لري؛ دین کله کله د دیني رسمونو، قوانینو، پوهې او اخلاقو په معنی هم وي. د دین په دې عبارت کې، په یوه اسلامي نظام کې رسنۍ کولای شي په مناسبو څیړنو، لومړیتوبونو او پالیسیو سره د دین په ډګر کې د خپلو لیدونکو بېلابېلو اړتیاوو او ذوقونو ته ځواب ووایي.

 د دې سره سره، د دیني رسنیو او نورو رسنیو ترمنځ اصلي توپیر دا دې چې دیني رسنۍ اساسا د رسنیو د اهدافو او نورمونو له مخې تعریف کیږي. دیني رسنۍ هغه رسنۍ دي چې د دیني اصولو، نورمونو او ارزښتونو مراعات کوي. هغه مسؤولیت منونکې، لارښود، خدای پالې، اخلاقي او ارزښت پاله دي.

 د فلمونو، ټلویزیوني سریالونو، سوداګریزو، خبرونو، کیسې، تحلیلونو، راپورونو او د سپورټ او پخلي پروګرامونو د خپریدو په مقابل کې دیني رسنۍ، دین محوره، ارزښتپاله او خدای پالونکې ده او د خپلو عامو او خاصو مخاطبینو او د خدای د رضا لپاره د لیدونکود جلب او جذب په برخه کې عمل کوي؛  له همدې امله د ديني رسنيو تر ټولو مهمه ځانګړنه د هغو مسووليت دې او د ديني او اخلاقي ارزښتونو په ترويج او د اورېدونکو او خداى په وړاندې ځان مسوول ګڼي. دیني رسالت او داسلامي پوهې ترویج خپله ارثي دنده ګڼي.

 د سیکولر رسنیو برعکس، چې اصلي دنده یې د ګټې لاسته راوړل دي، د ډیرو لیدونکو او سیالیو او سوداګریزو فعالیتونو جذبول دي.

 په دیني کلتور کې لکه څنګه چې په جومات کې سوداګریز کار هیڅ معنی نلري، دیني رسنۍ هم د سوداګریزو سیالیو ډګر ته نشو راوستلای؛ نو په اسلامي نظام کې بايد ديني رسنۍ د هغو کسانو لخوا اداره شي چې د ديني اصولو او لارښوونو مراعات وکړي او کړنې یې د مؤمنانو له کړنو سره موافق وي. د مومنانو ترمنځ د اړیکو جوړول د دیني رسنیو اصلي دنده ده. د دې رسنیو دندې او فعالیتونه باید د دې خلکو د اړتیاوو سم جوړې او ترتیب شي.

 د دیني رسنیو دنده دا ده چې د مومنانو لپاره تعلیمي، تفریحي، معلوماتي او ټولنیز یووالي پروګرامونه ترتیب کړي؛ په بل عبارت، په یوه اسلامي نظام کې باید د دیني رسنیو اصلي دنده د دین، قرآني لارښوونو او اخلاقي ارزښتونو خپرول وي. د دې کار لپاره اړتیا ده چې د مدیریت وړتیا، د رسنیو پېژندنه او د هغوی اړتیاوې او همدارنګه له دین څخه کافي پوهه، د دیني رسنیو د سم او بریالي مدیریت لپاره دا درې عناصر اړین دي.

ادامه لري…