Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»اسلام»د حج حکمت، فلسفه او اسرار (لومړۍ برخه)
اسلام دوشنبه _12 _مې _2025AH 12-5-2025AD

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (لومړۍ برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp
لیکوال: محمد عاصم اسماعیل‌زهي

د حج حکمت، فلسفه او اسرار

لومړۍ برخه

لنډیز:
د اسلام له مهمو احکامو څخه یو هم د بیت الله زیارت او د حج ادا کول دي. هر مسلمان د بلوغ، عقل، مالي توان او نورو خاصو شرایطو له پوره کولو وروسته په دې مکلف دی، چې حج وکړي او لږ تر لږه باید په ټول عمر کې یو ځل دا وجیبه پر ځای کړي. حج د اسلام له هغو مهمو او متعالي برنامو څخه دی، چې ډېر ټینګار ورباندې شوی او په قرآن کریم کې د حج په اړه ګڼ شمېر آیتونه نازل شوي، او آن د «حج» په نوم  یو جلا سورت هم شته.
همدا ارزښت او مقام د دې لامل دی، چې حج د دین په فروعاتو کې شامل شي. د حج تر ټولو مهم او ګټور حکمت، الله تعالی ته د بندګۍ اظهار دی او دا هدف د حج په ټولو اعمالو لکه احرام، طواف، سعی، قرباني او نورو کې څرګند دی. حاجي د احرام په تړلو سره له مادي او دنیوي تعلقاتو څخه ځان خلاصوي، د زیان‌اړوونکو مشغولاتو څخه آزادي مومي او معنوي او عرفاني فضا ته د پورته کېدو او سفر لپاره چمتو کېږي. همدارنګه حج د اسلامي امت د یووالي ستره ننداره ده. هر مسلمان مکلف دی چې له دنیوي تعلقاتو او بندونو څخه ځان خلاص کړي او د ژوند له عادي جریان څخه ځان راوباسي او په دې ستره روحاني ننداره کې برخه واخلي.
سریزه:
حج له پخوا راهیسې تر ننه د مسلمانانو ترمنځ ځانګړی اهمیت لري. هر کال سلګونه زره مسلمانان د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه د مکې مکرمې او مدینې منورې د سپېڅلې خاورې په لور ورخوځيږي او سربېره پر ټولو ستونزو او سختیو ځانونه میقات ته رسوي او د لبیک په ویلو سره د حج فریضې ادا کولو ته چمتو کېږي. حج د اسلامي عباداتو په کتار کې له مهمو او له عظمته ډک عبادت دی. حج د اسلام له ارکانو څخه یو رکن دی او د مسلمانانو ترمنځ د دوستۍ او پیوستون یوه مهمه وسیله ده.
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم حج د دین بنسټ او رکن ګڼلی، قرآن کریم هغه څوک چې له دې فریضې څخه تېښته کوي، کافر بللی او حضرت ابراهیم علیه‌السلام له الله تعالی څخه غوښتنه کړې چې د خلکو زړونه ورمات کړي. د حج اعمال او مناسک د انسان د معنوي سیر و سلوک یو تعلیمي مکتب دی، حاجي هلته یو نیک طبیعته انسان وي، کله چې له فرښتو سره یو ځای په بیت المعمور کې د خدای د کور طواف کوي او د مینې هغه پروانه وي چې د محبوب د وصال لپاره د «لبیک» په ویلو سره ځان سوځوي. هغه کسان چې دې کور ته د توبې له نیت پرته له ګناهونو سره ورځي نو هیڅ ګټه نه شي تر لاسه کولی. د دې حریم سپکاوی کوونکي الله تعالی رسوا کوي، خو هغه څوک چې دا لاره په صداقت او اخلاص سره تعقیب کړي، الله تعالی په انعام کې جنت ورکوي. عاشقان او په زړه سوځېدلي کسان دلته ارزښت لري. عارفان د فرښتو پر وزرو قدم ږدي او د حضرت ابراهیم علیه‌السلام د پښو د نښو په لیدو سره د صحیح ژوند طریقه زده کوي. پناه وروړونکي د کعبې د طلایي ناوو لاندې دعا کوي او د الله تعالی د رحمت د نزول په تمه اوښکې تویوي.
حج هغه بشپړ عبادت دی چې د نورو عبادتونو نښې هم په­کې لیدل کېږي؛ لکه: د لمانځه په څېر ځانګړي اذکار او حرکات، د روژې په څېر له یو شمېر کارونو ځان ساتل، د جهاد په شان د شیطان پر ضد مبارزه (د جمراتو ویشتل)، د زکات په څېر د مال انفاق کول او د قربانۍ له لارې الله تعالی ته تحفه وړاندې کول.
حج
«وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ * لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ * ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ»[۱]
ژباړه: «او ته په خلقو كې د حج اعلان وكړه دوى به تا ته پیدل راشي او په هر خوار ډنګر اوښ باندې چې دغه (اوښان) به راځي له هرې لرې ژورې لارې نه، د دې لپاره چې دوى خپلو فايدو ته حاضر شي او په معلومو ورځو كې د الله نوم یاد كړي، په هغو بې ژبو څارویو باندې چې هغه (الله) دوى ته وركړي دي، نو تاسو له هغو نه خورئ او په بد حال فقیر يې خورئ، بیا دې دوى خپل خیري لرې كړي او خپل نذرونه دې پوره كړي او د قدیم (او عزتمن) كور طوافونه دې وكړي».
اسلام د توحید او د یوه خدای د عبادت په اصل ولاړ دی؛ او  هیڅ ډول واسطۍ او استازولي ته په­کې ځای نه­شته.
اسلام د سوچه توحید دین دی او له هغو پیغمبرانو او رسولانو پرته چې د خدای له خوا د پیغام رسولو لپاره ټاکل شوي کوم بل څوګ د بنده او خدای ترمنځ د منځګړی په توګه نه مني؛ یعنې دوی د خالق او مخلوق تر منځ په دې چاره کې واسطه وو، چې د الله تعالی د دین تبلیغ وکړي، د د هغه ذات او صفات خلکو ته معرفي کړي او هغه څه چې له الله تعالی سره ښايي او هغه چې نه ورسره ښايي خلکو ته وروښايي او په دې توګه یې سمې لارې ته سم کړي.
په اسلام کې بنده ته اړتیا نه­شته چې د الله تعالی د درک لپاره یوه محسوس شي یا بُت ته مخه کړي، یا خپل فکر، تصور او هڅه پر یوه مخلوق متمرکزه کړي او له دې لارې د خدای تعالی عبادت وکړي. ځکه د انسان سترګې د الله تعالی د درک وړتیا نه لري.
په اسلام کې بُتونه، بُتخانې، مظاهر، عکسونه، منځګړي، او د کاهانانو طبقې شتون نه لري.
الله تعالی فرمایي: «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ، أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ، فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ».[۲] ژباړه: «او کله چې (اې محمده) له تا څخه زما بنده ګان زما په هکله پوښتنه وکړي، نو بېشکه چې زه نږدې یم (دوی ته په علم او اجابت سره)، زه د غوښتونکي سوال قبلوم چې کله ما وبلي، نو هغوی ته هم ښايي چې زما بلنه (احکام) ومني او پرما ټینګ ایمان راوړي، کېدای شي چې سمه لاره ومومي».
«فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ. أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ، وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى».[۳]
ژباړه: «نو ته د الله عبادت كوه، په داسې حال كې چې دین هغه (الله) لره خالص كوونكى يې. خبر اوسئ چې الله لره سوچه (له شركه پاك) دين دى او كومو خلكو چې له هغه پرته نور دوستان نيولي (او وايي چې) موږ خو د دوی عبادت نه کوو مګر د دې لپاره چې دوی نږدې کړي موږ الله ته».
له همدې امله، اسلام یو داسې دین دی چې غواړي انسان خپل ټول فکر، تصور، نیت او عمل یواځې الله ته خاص کړي. یو ډول توحید غواړي چې له هر ډول واسطې، خیال، بت، منځګړي او دنیايي تمایلاتو پاک وي؛ داسې اخلاص او پرېکون چې تر هغې پورته یې هیڅ تصور نه‌شي کېدای. اسلام داسې اعتقادي او فکري سطحه غواړي چې نه انسانیت، نه پخواني ادیان، نه فلسفې او نه فکري یا دیني سیستمونه ورته رسیدلي او نه ورته نژدې شوي دي.
الله تعالی خپل ذات داسې توصیف کړی دی چې له هر ډول تشبیې او مخلوقي شباهته پاک دی او له هر څه لوړ دی. هغه فرمايي: «لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ» ژباړه: «د هغه په مثل هېڅ شى نه­شته او هم دغه ښه اورېدونكى، ښه لیدونكى دى».
انسان داسې شي ته اړتیا لري، چې ولیدلی شي او خپلې غوښتنې او لیوالتیاوې د تعظیم او تقرب له لارې پوره کړي، د انسان طبیعت هماغه بشري فطرت دی او انسان تل د دې په لټه کې دی، چې هغه په خپلو سترګو وویني او خپل اشتیاق پر هغه متمرکز او هیلې پوره کړي او خپل ټول رغبت د تعظیم او تقرب له لارې اشباع کړي.
دوام لري… 

 

| وروستي برخه

 

[1]. الحج: ۲۷-۲۹.

[2]. البقرة: ۱۸۶.

[3]. الزمر: ۲-۳.

[4]. الشوری: ۱۱.

Previous Articleد ابوحامد امام غزالي رحمه‌الله سیرت (لسمه برخه)
Next Article د حج حکمت، فلسفه او اسرار (دویمه برخه)

اړوند منځپانګې

اسلام

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (اوولسمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD
نور یی ولوله
اسلام

د شریعت مقاصدو علم ته یوه کتنه (پنځه ویشتمه برخه)

شنبه _14 _جون _2025AH 14-6-2025AD
نور یی ولوله
اسلام

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (شپاړلسمه برخه)

شنبه _14 _جون _2025AH 14-6-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

اسلامي علما

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یوویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD2 Views

لیکوال: عبیدالله نیمروزي د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یوویشتمه برخه) د سید…

نور یی ولوله
اسلام

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (اوولسمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD4 Views

لیکوال: محمد عاصم اسماعیل‌زهي د حج حکمت، فلسفه او اسرار اوولسمه برخه دویمه شبهه: حج…

نور یی ولوله
د قدریه فتنې

قدریه فرقه (اتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD3 Views

لیکوال: ابوعایشه قدریه فرقه (اتمه برخه) د پیل خبرې د اسلام دین له ښېګڼو یوه…

نور یی ولوله
نشنلیزم

نشنلیزم (شپږویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD4 Views

لیکوال: ابوعایشه نشنلیزم شپږویشتمه برخه وطن کله چې دلته د وطن خبره کېږي نو موخه…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یوویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (اوولسمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.