لیکوال: ډاکټر نور محمد محبي
قرآن تلپاتې معجزه (نهه ویشتمه برخه)
په هستۍ کې جوړه یا زوجیت (د قرآن کریم علمي اعجاز او بنسټیز توپیر)
تضاد او توازن د هستۍ د نظام د اداره کولو له بنسټیزو اصولو څخه دي، قرآن کریم هغه کتاب دی چې د دې اصولو په اړه یې په بېساري علمي دقت سره خبرې کړې دي، چې یو له دې اصولو څخه د “جوړه یا نارینه او ښځينه” قاعده ده، هغه مفهوم چې په قرآن کریم کې په ډېرو تفسیرونو او تعبیرونو سره ترې یادونه شوې، چې د هغې څخه یو یې عبارت دی له:
وَمِن كُلِّ شَيۡءٍ خَلَقۡنَا زَوۡجَيۡنِ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ [ذاریات: ۴۹] ژباړه: “موږ هر شي ته جوړه پیدا کړې ده، څو تاسو (د لوی خدای ج لویي) یاد کړئ.”
همدارنګه، په بل آیت کې ویل شوي دي: سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَمِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَمِمَّا لَا يَعۡلَمُونَ [سورت یس: ۳۶] ژباړه: ” هغه ذات پاك دى چي د ټولو اقسامو جوړې یې پيدا کړې، كه هغه د ځمکي له نباتاتو څخه وي، يا پخپله د دوى له جنس (انساني نوعي) څخه او يا له هغو شيانو څخه چي دوى یې حتى پېژني هم نه.
په دې برخه کې، به موږ د دې قرآني قاعدې تفسیرې، هستۍ پېژندنې او علمي اړخونه وڅېړو.
د پخوانیو مفسرینو د “زوجیت” له مفهومه تفسیر او درک
د قرآن کریم د نزول په وخت کې، د “خَلَقۡنَا زَوۡجَيۡنِ” آیت عموما د مخلوقاتو د دوه ګوني او مخالف جوړښت یا جوړه پیدا کېدل ښکارندویي کوله. د اسلام په لومړیو کې مفسرینو لکه “حسن بصري رحمه الله” او نور “تابعین”، واده یا جوړه نه یوازې د انسان په نارینه او ښځینه و کې ګڼله، بلکې د هستۍ په ټولو مخالفو اړخونو کې هم دوی ښووله لکه:
-
شپه او ورځ
-
اسمان او ځمکه
-
رڼا او تیاره
-
وچه او سمندر
-
مرګ او ژوند
دوی دا مفهوم، په خپل وخت، په تخلیق کې د همغږۍ او توازن د ژورې پوهې څرګندولو په توګه تشریح کړ او دې په حقیقت کې په طبیعت کې د موجود منظم ترتیب او نظم سره مطابقت درلود.
دا نظر دوه ګونیتوب یا جوړه یي په کایناتو کې یو ډول “ذاتي توازن” ګڼلی چې پکې هر شی پرته د لوی خدای جل جلاله له ذات څخه سیال یا مخالف لري، هغه ذات چې له هر ډول جوړې یا ورته والي څخه پاک دی.
په خلقت کې د جوړې په اړه معاصر علمي لیدلوری
د بشري علومو د پرمختګ سره، په ځانګړې توګه د فزیک، بیولوژي، چاپېریال پېژندنه او ستورپوهنې په برخو کې د “زوج” یا ” دوه ګوني یا جوړه یي” کلمې په معنی کې ژور ابعاد او اړخونه پېژندل کېږي، لکه څنګه چې نن ورځ د جوړې اصل نه یوازې په ژوندیو موجوداتو کې، بلکې د طبیعت په بنسټیزو ذراتو کې هم لیدل کېږي او ثابت شوی هم دی.
د ذراتو په نړۍ جوړې
د ذراتو د فزیک تیورۍ یا نظریې له مخې، په کایناتو کې ټوله ماده د فرعي اتومي ذراتو څخه جوړه شوې ده. دوه هغه بنسټیز عناصر چې د هر اتوم جوړښت جوړوي دا دي:
-
الکترون (منفي چارج)
-
پروتون (مثبت چارج)
که څه هم دا دواړه په بیولوژیکي ډول “نارینه” او “ښځینه” نه دي، خو دوی د مخالف برېښنایی چارجونو سره د متقابل “جوړې” په توګه په دوامداره تعامل کې دي. په حقیقت کې، په دې برخه کې جوړه کول د تضاد او بشپړتیا معنی لري، هغه مفهوم چې د قرآن کریم د الذاریات سورت کې هم ترې یادونه شوې ده.
په دې سربېره، د ذراتو او ضد ذراتو شتون (پوزیټرون د الکترونونو په مقابل کې) په د کائناتو د نظام په ذراتو کې د دې جوړې ترتیب یو بل ثبوت دی.
په نباتاتو او حیواناتو کې جوړه
الله ج د قرآن کریم په سورة یس کې داسې یادونه کړې ده: “مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ” ژباړه: له هغه څه څخه چې ځمکه زرغونوي
له پېړیو وروسته علمي څېړنو دا ثابته کړې ده چې نباتات، لکه د څارویو په څېر، نارینه او ښځینه غړي لري، او دا چې په ډېری نباتاتو کې القاح د ګرده افشاني([1]) او جنسي القاح له لارې ترسره کیږي. د اوسني عصر کشف یا موندنې چې له څو پېړیو څخه ډېر تاریخ او سابقه نه لري، خو څوارلس پېړۍ مخکې په قرآن کریم کې په واضح او روښانه ډول بیان شوي دي.
په انسانانو او حیواناتو کې جوړه(نارینه او ښځینه)
د جوړه والي تر ټولو روښانه مثال په انسانانو او ډیری حیواناتو کې دی، د نارینه او ښځينه یا نوعو او ژوو تنوع او نسل د دوام لپاره د نارینه او ښځینه دواړو جنسونو شتون اړین دی. خو له دې ور هاخوا، حتی په ژوندیو موجوداتو کې چې غیر جنسي تکثیر کوي (لکه ځینې باکتریا یا مرغېړي)، د دوه ګوني یا بشپړونکي تعامل پټ ډولونه لیدل کیږي، هغه څه چې په نویو علمي مفکورو کې د جینیاتي جوړې یو ډول ګڼل کېږي.
په هغه څه کې جوړه یا زوجیت چې موږ نه پرې پوهیږو
د قرآن کریم په سوره یس کې یو حیرانونکې جمله ده چې: وَمِمَّا لَا يَعلَمُونَ ژباړه: “او له هغه څه چې دوی نه پوهېږي”
په سورة یس کې، دا یو معجزانه بڼه لري چې ټول نامعلوم علمي امکانات پکې شاملېږي یا پکې رانغښتل شوي دي.
نن ورځ، د کوانټم فزیک په څېر برخو کې، جوړه یا زوجیت د پټ توازن یا تکمیلي پارامیټرو (لکه اسپن چارج، ایزوسپین چارچ، د کوارکونو رنګ چارج، او نور) په بڼه هم لیدل کېږي، هغه رازونه چې تر اوسه ډېری انسانان یې لاهم نه شي کشفولی او نه پرې پوهېږي.
توازن، تقابل او په تنوع کې یووالي
په قرآن کریم کې جوړه یا زوجیت نه یوازې د خلقت د جوړښت علمي توضیحات دي، بلکې دا فلسفي اغېزې او دلایل هم لري لکه په هستي کې جوړه کول:
-
توازن رامنځته کوي (نارینه او ښځینه، مثبت او منفي)
-
توپیر ته معنی یا یوه بڼه ورکوي (رڼا او تیاره، ښه او بد)
-
په ورته وخت کې، دا هغه یووالي یا وحت ته اشاره کوي چې کثرت یا ډېر اداره کوي، ځکه چې دا ټولې جوړې یو واحد خالق یا پیدا کوونکي ته راستنېږي.
د الله ج لوی ذات د ایت په پای کې دا په لاندې ډول وړاندې کوي: لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ [ذاریات:۴۹] ژباړه: “د دې لپاره چې تاسې (د خپل خالق عظمت) یاد کړئ.”
یعنې، د نړۍ دوه ګوني جوړښت ته پاملرنه نه یوازې د علمي پوهې لپاره ده، بلکې د عقل د را بیدارولو او د خدای تعالی یووالي ته د بېرته راستنیدو لپاره هم ده.
په لنډه توګه باید وویل شي، چې د جوړې یا زوجیت اصل د هستي د کنټرولولو یو له تر ټولو ژورو او اساسي اصولو څخه دی، هغه اصل چې قرآن کریم په دوو ایتونو کې روښانه او په ډېر ظرافت سره څرګند کړی دی. د متقدمینو یا لومړنیو مفسرینو له تفسیرې سطحې څخه معاصر علمي بیان تر ژورو پورې، د جوړې مفهوم تل د الهي نظم، توازن او خلاقیت نښه ګڼل شوې ده.
دا اصل نه یوازې دا چې په بیولوژي کې بلکې په فزیک، ستورپېژندنه او حتی په میتافزیک اړیکو کې هم لیدل کېږي. په یوې ځانګړې دورې پورې اړوند او محدودو کلمو کې د خبرو کولو پر ځای، قرآن کریم د تاریخي دورو ور ها خوا مفاهیمو د څرګندولو لپاره جامع ژبه کاروي، چې د انساني پرمختګ د هرې دورې سره نوې پوهه او مالومات پکې راڅرګندیږي.[2]
دوام لري…
مخکنئ برخه
[1] ګرده افشاني ته په بوټو پوهنه (botany) کې هغه بهیر دی چې ګرده یا پالن د نارینه برخې څخه ښځينه برخې ته انتقالیږي څو القاح وشي او تخم جوړ شي.
[2] مخلص، عبدالرؤوف هروي استاد بوهنځی شرعيات پوهنتون هرات افغانستان، اعجاز قرآن، ص: 45- 46، رسالۀ علمي براي ارتقا به رتبۀ علمی پوهنیار.