شيبې له روژې سره (شپږمه برخه)

لیکوال: مهاجر عزيزي

شيبې له روژې سره (شپږمه برخه)

د رمضان مياشت، د برکتونو او فرصتونو مياشت

د رمضان د روژې حکمت او فلسفه

ج: روژه د نعمتونو د شکر ادا کولو وسيله:

د روژ د فرضیت له نورو حکمتونو او موخو څخه يوه دا ده چې روژه د نعمتونو د شکر ادا کولو او د پروردګار د بېلابېلو نعمتونو په وړاندې د شکراېستلو وسيله ده؛ ځکه چې له خوړلو، څښلو او نورو مفطراتو څخه ځان ساتل د سترو او لوړو نعمتونو څخه دي او په يوه ټاکلي وخت کې له دې نعمتونو څخه ډډه کول د هغوی ارزښت څرګندوي، ځکه چې نعمتونه اکثراً ناپېژندل شوي وي؛ خو کله چې له لاسه ووځي، نو پېژندل کېږي او دا د الله تعالی د شکر ادا کولو لامل کېږي. له همدې امله روژه‌دار د افطار پر مهال د تندې په وخت کې د يخو اوبو له څښلو او د خوړو له خوړلو څخه ډېره خوند اخلي او دا هرڅه هغه د الله تعالی د شکر ادا کولو ته هڅوي. الله تعالی په همدې اړه په قرآن کریم فرمايي: “وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون” «او کېدای شي تاسو شکر ادا کړئ.»

بديع‌الزمان نورسي وايي: د رمضان د مبارکې میاشې روژه ډېر حکمتونه لري چې موږ د الله تعالی د بې شمېره نعمتونو د شکر اداکولو له په لور رهنمایي کوي. د رمضان مياشتې روژه په رښتينې، خالصانه او ټولییز ډول د الله تعالی د شکر د ادا کولو کلي/ کلید ده. ځکه چې ډېری خلک کله چې په عادي ډول او له سختۍ پرته ژوند کوي، د ډېرو نعمتونو ارزښت نه درک کوي؛ ځکه چې د لوږه او سختي یې نه ده تجربه کړې. د بېلګې په توګه، هغه کسان چې تل په خېټه ماړه وي، په ځانګړې توګه شتمن خلک، نو هېڅکله نه پوهېږي چې يوه ټوټه وچه ډوډۍ څومره ارزښت لري؛ خو روژه‌دار د افطار پر مهال پوهېږي چې دا خواړه د الله تعالی ستر الهی نعمتونه دي او د هغه د خوند حس دا حقيقت تائيدوي.

له دې امله روژه‌داران، له پاچا نیولې د ټولنې تر ټولو غريب وګړي پورې، د دې نعمتونو د ارزښت په اړه معنوي پوهه ترلاسه کوي او د الله تعالی د شکر ادا کولو ته یې هڅوي؛ همدارنګه، کله چې روژه‌دار د ورځې په اوږدو کې له خوړلو او څښلو څخه ډډه کوي، دې حقيقت ته رسېږي چې دا نعمتونه د هغه په ملکيت کې نه دي او هغه په بشپړه توګه د هغوی په کارولو کې اختيار نه لري؛ بلکې دا د بل چا دي او د هغه د فضل او کرم له امله بندګانو ته ورکړل شوي دي. هغه له ځان سره وايي: «دا نعمتونه زما نه دي، زه آزاد نه يم چې هر کله يې وغواړم وکاروم، دا نعمتونه په حقيقت کې د بل چا دي او زه بايد د هغه امر ته انتظار شم.» له دې درک سره، هغه د دې نعمتونو په وړاندې يو ډول معنوي شکر ترلاسه کوي.

د: روژه، د ذکر او تفکر لپاره د زړه د نرم کیدو لامل

 روژه د زړه د نرم کیدو او ذکر او تفکر ته د چمتو کیدو لامل کېږي، ځکه چې نفساني لذتونو ته مخه کول غفلت رامنځته کوي او کيدای شي چې زړه سخت کړي، له حق څخه يې ليرې کړي او د بنده او ذکر او تفکر ترمنځ خنډ جوړ شي. ددې په مقابل کې له خوړو او آوبو څخه خالي معده، زړه روښانه کوي، قساوت له منځه وړي او د ذکر او تفکر لپاره يې چمتو کوي.

د دين مشرانو او د تصوف مشايخو تل په کم‌خوراک ټينګار کړی او دا کار يې د معنوي سلوک له ارکانو څخه شمېرلی دی. هغوی پوهېدل چې خالي معده پر زړه او انساني روحانيت باندې خاص اغېز لري او د زړه د روښانتيا لامل کېږي. له دې امله، روژه چې د معدې د خالي کېدو لامل کېږي، د زړه د صفايی او پر ذکر او تفکر د تمرکز لپاره زمينه برابروي او روژه‌دار له ډېر د عبادت او د الهی نعمتونو په اړه فکر کولو ته چمتو کوي. دا هم د روژې له مهمو حکمتونو او موخو څخه دي.

خالي معده، د زړه د روښانتيا ترڅنګ، ډېرې روحي او جسمي ګټې هم لري چې ځينې يې په لاندې ډول دي:

 1 د شهواتو او نفس کنټرول: د خالي معدې له مهمو اغېزو څخه يوه د نفس مهارول او له ګناهونو څخه لرې والی دی. لکه څنګه چې رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي: “الصِّيَامُ جُنَّةٌ” (روژه د ګناهونو په وړاندې سپر ده.)

 2 پر زړه د فشار کموالی: د خوړو کم استعمال د هضمي سيستم فعاليت کموي او په نتيجه کې یې زړه اړ نه دی چې معدې ته ډېره وينه پمپ کړي، دا د زړه فشار کموي او له روغتيا سره یې مرسته کوي.

 3 د بدن د معافيتي سيستم پياوړتيا: علمي څېړنو ثابته کړې چې روژه‌نیول او خالي معده بدن له زيانمنو حجرو څخه پاکوي او عمومي روغتيا، په ځانګړې توګه د زړه روغتيا، ته ګټه رسوي.

4. د زيان‌رسوونکو غوړو کموالی: روژه نيول په بدن کې د (HDL)د زياتوالي او د کټورو کلسټرولو (LDL) د کموالي لامل کېږي چې د زړه او رګونو د روغتيا لپاره ګټور دي.

خالي معده، په ځانګړې توګه د روژې له لارې، پر زړه، جسم او انساني معنويت باندې ډېر اغېز لري. خالي معده د زړه نرمښت او روښانتيا، د معافيتي سيستم پياوړتيا او د زيان‌رسوونکو غوړو کموالی رامنځته کوي. کله چې زړه نرم او بدن روغ وي، د الله تعالی د ياد، ذکر او تفکر لپاره زمينه برابره کېږي او دا په غوره توګه د روژې له لارې ترلاسه کېږي.

ادامه لري…