Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»متفرقه»د سفر آداب (دویمه برخه)
متفرقه شنبه _14 _دسمبر _2024AH 14-12-2024AD

د سفر آداب (دویمه برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp
لیکوال: عبدالحمید ګرګیج

د سفر آداب (دویمه برخه)

۳. ګاونډیانو او ملګرو سره خدای‌پاماني
مسلمان باید مخکې له دې چې سفر ته لاړ شي، له خپلوانو، دوستانو، ګاونډیانو، آشنایانو او هغو کسانو سره چې پر ده حق لري یا یې پر ده احسان کړی وي، خدای‌پاماني وکړي او له هغوی څخه د خیر دعا وغواړي.
د ابن سني او نورو په کتابونو کې له ابي هریره رضي الله عنه څخه روایت دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
« څوک چې د سفر اراده لري، باید په کور کې پاتې خلکو ته ووایي: “أَسْتَوْدِعُكُمُ اللهَ الَّذِي لَا يُضِيعُ وَدَائِعَهُ“؛ یعنې: “تاسو خدای ته سپارم، هغه خدای چې خپل امانتونه نه ضایع کوي.”»
په همدې ډول، د امام احمد رحمه الله او نورو په مسند کې له ابن عمر رضي الله عنهما څخه روایت دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
«کله چې یو څه خدای تعالی ته وسپارل شي، هغه یې ساتي.»
د “نوادر الاصول” په یو دېرشم اصل کې له ابي هریره رضي الله عنه څخه روایت دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
«کله چې تاسو غواړئ سفر وکړئ او له کور څخه راوځئ، باید کورنۍ ته ووایاست: “أَسْتَوْدِعُكُمُ اللَّهَ الَّذِي لَا يُخَيِّبُ وَدَائِعَهُ“؛ یعنې: “زه تاسو هغه خدای ته سپارم چې په امانت کې خیانت نه کوي.”»
د دې حدیث په شرح کې امام نووي رحمه الله روایت کوي چې یوه ورځ عمر فاروق رضي الله عنه یو لښکر تنظیم کړ. ناڅاپه یې یو سړی له خپل زوی سره ولید او ویې ویل:
«ما هېڅ کارغه بل کارغه ته داسې ورته نه دی لیدلی لکه دا هلک چې خپل پلار ته ورته دی.»
سړي وویل: «ای امیرالمؤمنینه! تر دې عجیبه دا ده چې دا هلک له خپلې مور څخه په قبر کې زیږېدلی دی.»
عمر فاروق رضي الله عنه وفرمایل: وَیحَك!؛ یعنې: «پر تا افسوس!» بیا یې وویل: «د هغه کیسه راته وکړه.»
سړي وویل: یوه ورځ جګړې ته روان وم او زما مېرمن حامله وه. هغې راته وویل: «ما د دې حالت سره یوازې پرېږدې؟» ما وویل:
“أَسْتَوْدِعُ اللهَ مَا فِی بَطْنكِ“؛ یعنې: «زه هغه څه خدای ته سپارم چې ستا په نس کې دی.»
زه جګړې ته لاړم او څه وخت وروسته کور ته راستون شوم، خو ښځه مې ونه مونده. ګاونډیانو راته وویل چې ستا مېرمن په دې ورځو کې مړه شوې ده.
زه د هغې قبر ته لاړم او څه موده مې ورته وژړل. د شپې له هغې ځایه راستون شوم او خپل تره زوی ته راغلم. موږ خبرې کولې چې ناڅاپه مې ولیدل چې له هدیرې څخه اور راپورته کېږي.
ما وویل: «دا څه شی دی؟» زما د تره زوی ځواب رانکړ او ولاړ. ما له بل چا وپوښتل. هغه وویل: «دا اور هره شپه ستا د مېرمنې له قبر څخه راپورته کېږي.»
ما وویل:
“إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ“؛ یعنې: «موږ د خدای یو او هغه ته به ستنېږو.»
ما د هغې قبر کې سوری جوړ کړ چې د هغې حالت معلوم کړم. په حیرانتیا مې ولیدل چې هغه ناسته ده او دا هلک د هغې شاوخوا ګرځي.
ناڅاپه مې یو غږ واورېد:
«ای امانت ساتونکي! خپل امانت واخله. که دې د هغه مور هم موږ ته سپارلې وه، خامخا به یې هم جوړ لېدلې وې.»
ما دا هلک له قبر څخه راویست او قبر مې بېرته وتاړه.
۴. د مسافر سره د ګاونډيانو خدای‌پاماني او د هغه لپاره د خیر دعا
ترمذي د سالم رحمه الله په روایت کې وايي چې کله به چا د سفر اراده کوله او ابن عمر رضي الله عنهما ته به راغی، هغه به ورته وویل:
«ما ته را نږدې شه چې زه ستا سره خدای‌پاماني وکړم، لکه څنګه چې رسول الله صلی الله علیه وسلم موږ سره خدای‌پاماني کوله.»
بیا به یې وویل:
“أَسْتَوْدِعُ اللَّهَ دِينَكَ وَأَمَانَتَكَ وَخَوَاتِيمَ عَمَلِكَ“؛ یعنې: «ستا دین، امانت او ستا د عمل خاتمه خدای ته سپارم.»
که بل ځای وضاحت یا بله مرسته ته اړتیا وي، خبر راکړئ!
ستاسې متن د ګرامري لحاظ او روانتیا لپاره د ځینو بدلونونو اړتیا لري. لاندې اصلاح شوې نسخه وړاندې کوم:
او د بل روایت له مخې: “آخِرَ عَمَلِكَ“
همدارنګه، له ابن عمر رضي الله عنهما څخه روایت دی چې ویل به یې: کله به چې رسول الله صلی الله علیه وسلم له چا سره خدای‌پاماني کوله، نو له هغه سره به یې مصافحه (د لاس روغبړ) کوله او بیا به یې دا کلمې ویل:
“أَسْتَوْدِعُ اللَّهَ دِينَكَ وَأَمَانَتَكَ وَخَوَاتِيمَ أَعْمَالِكَ“
«زه ستاسو دین، امانت، او ستاسو د عمل خاتمه خدای ته سپارم.»
په سنن ابي داود او نورو معتبرو کتابونو کې په صحیح اسنادو سره له عبدالله ابن یزید خطمي رضي الله عنه روایت دی چې کله به رسول الله صلی الله علیه وسلم د یوه لښکر سره خدای‌پاماني کوله، نو به یې فرمایل:
“أَسْتَوْدِعُ اللَّهَ دِينَكُمْ وَأَمَانَتَكُمْ وَخَوَاتِيمَ أَعْمَالِكُمْ“
«زه ستاسو دین، امانت، او ستاسو د اعمالو خاتمه خدای ته سپارم.»
د خیر دعا غوښتل
په سنن ترمذي کې له انس رضي الله عنه څخه روایت دی چې یو سړی رسول الله صلی الله علیه وسلم ته راغی او ویې ویل: «ای د الله رسوله! زه غواړم سفر وکړم، زما لپاره د خیر دعا وکړه.»
رسول الله صلی الله علیه وسلم ورته وفرمایل:
“زَوَّدَكَ اللَّهُ التَّقْوَى“
«خدای دې ستا لپاره تقوا توښه وګرځوي.»
سړي وویل: «نوره هم وکړه.» هغه وفرمایل:
“وَغَفَرَ ذَنْبَكَ“
«او خدای دې ستا ګناهونه وبخښي.»
هغه بیا وویل: «لا نوره وکړه.» رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
“وَيَسَّرَ لَكَ الْخَيْرَ حَيْثُمَا كُنْتَ“
«او خدای دې تا ته خیر درآسانه کړي، هر چېرې چې یې.»
په سنن ترمذي او ابن ماجه کې له ابي هریره رضي الله عنه څخه روایت دی چې یو سړی رسول الله صلی الله علیه وسلم ته راغی او ویې ویل: «ای د الله رسوله! زه د سفر اراده لرم، ما ته سپارښتنه وکړه.»
رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
“اُوصِيكَ بِتَقْوَى اللهِ وَالتَّكْبِيرِ عَلَى كُلِّ شَرَفٍ“
«زه تاته د تقوا او پرهېزګارۍ سپارښتنه کوم او کله چې لوړ ځای ته رسېږې، تکبیر ووایه.»
کله چې هغه سړی لاړ، رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
“اللَّهُمَّ اطْوِ لَهُ الْبُعْدَ وَهَوِّنْ عَلَيْهِ السَّفَرَ“
«ای الله! د هغه لپاره فاصله لنډه کړه او سفر ورته آسانه کړه.»
غلام او د سفر دعا
د ابن سني په کتاب کې له ابن عمر رضي الله عنهما څخه روایت دی چې یو غلام رسول الله صلی الله علیه وسلم ته راغی او ویې ویل: «ما د حج نیت کړی دی.» رسول الله صلی الله علیه وسلم څو قدمه ورسره واخیستل او بیا یې وفرمایل:
“يَا غُلَامُ زَوَّدَكَ اللَّهُ التَّقْوَى، وَوَجَّهَكَ فِي الْخَيْرِ، وَكَفَاكَ الْمُهِمَّ“
«ای بچیه! خدای دې تقوا ستا توښه وګرځوي، ستا مخ دې د نیکۍ په لور کړي او ستا مهم کار دې سرته ورسوي.»
کله چې غلام له حج څخه راستون شو، رسول الله صلی الله علیه وسلم ته راغی او سلام یې ورته وکړ. رسول الله صلی الله علیه وسلم په ځواب کې وفرمایل:
“يَا غُلَامُ قَبِلَ اللَّهُ حَجَّكَ وَغَفَرَ ذَنْبَكَ وَأَخْلَفَ نَفَقَتَكَ“
«ای بچیه! خدای دې ستا حج قبول کړي، ګناهونه دې وبخښي او ستا د نفقې بدل دې ورکړي.»
۵. د سفر لپاره لمونځ کول
د سفر کولو پر مهال دوه رکعته لمونځ کول د مستحباتو څخه ګڼل کېږي. امام نووي رحمه الله په خپل کتاب الاذکار کې راوړي چې د سفر په نیت له کوره د وتلو پر مهال دوه رکعته لمونځ کول مستحب دي.
امام طبراني رحمه الله په خپلو اسنادو سره له صحابي مقطم بن مقدام رضي الله عنه څخه روایت کړی دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
“د ده د کورنۍ لپاره تر دوه رکعته لمانځه بل غوره ځای نشته کله چې هغه د سفر کولو اراده وکړي.”
امام نووي رحمه الله فرمايي: زموږ ځینې یاران په دې عقیده دي چې په لومړي رکعت کې له فاتحې وروسته کافرون سورت او په دویم رکعت کې اخلاص سورت لوستل مستحب دي. ځینې نور علماء بیا وایي چې په لومړي رکعت کې له فاتحې وروسته فلق سورت او په دویم رکعت کې ناس سورت لوستل غوره دي.
Previous Articleمېرمنو ته د رسول الله صلی الله علیه وسلم سپارښتنې (دویمه برخه)
Next Article مېرمنو ته د رسول الله صلی الله علیه وسلم سپارښتنې (درېیمه برخه)

اړوند منځپانګې

متفرقه

د مخ پټولو حکم ته یوه تحلیلي کتنه (څوارلسمه برخه)

یکشنبه _11 _مې _2025AH 11-5-2025AD
نور یی ولوله
متفرقه

دیوبند؛ د هند نیمه وچه کې د دیني مدرسو مور (اتمه برخه)

شنبه _10 _مې _2025AH 10-5-2025AD
نور یی ولوله
متفرقه

دیوبند؛ د هند نیمه وچه کې د دیني مدرسو مور (اوومه برخه)

پنجشنبه _8 _مې _2025AH 8-5-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

د قدریه فتنې

قدریه فرقه (شپږمه برخه)

یکشنبه _18 _مې _2025AH 18-5-2025AD14 Views

لیکوال: ابوعائشه قدریه فرقه شپږمه برخه د پیل خبرې: د بدعتي فرقو او د کږو…

نور یی ولوله
د ورځنې تحلیل

اسلام په اروپا کې (شپاړسمه برخه)

شنبه _17 _مې _2025AH 17-5-2025AD13 Views

لیکوال: عبیدالله نورزهي اسلام په اروپا کې (شپاړسمه برخه) انګلستان انګلستان د اروپا په…

نور یی ولوله
اسلامي علما

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (اتلسمه برخه)

پنجشنبه _15 _مې _2025AH 15-5-2025AD6 Views

لیکوال: عبیدالله نیمروزي د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله اتلسمه برخه ۱. د…

نور یی ولوله
اسلامي علما

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (اوولسمه برخه)

چهارشنبه _14 _مې _2025AH 14-5-2025AD5 Views

لیکوال: عبیدالله نیمروزي د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله اوولسمه برخه سید جمال‌الدین…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

قدریه فرقه (شپږمه برخه)

یکشنبه _18 _مې _2025AH 18-5-2025AD

اسلام په اروپا کې (شپاړسمه برخه)

شنبه _17 _مې _2025AH 17-5-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.