لیکوال: شکران احمدي
دیني مدرسې؛ رسالت او مقام یې (اوومه او وروستۍ برخه)
د امت په وړاندې د مدرسو مسئولیت
بې له شکه، د اسلامي ټولنې کامیابي په دې کې نغښتې ده چې امت پر شریعت، تقوا او اخلاص باندې عمل وکړي او د ژوند په ټولو برخو کې د اسلام د لارښوونو پیروي وکړي. د الله تعالی غیبي مرستې د ریښتیني ایمان او بشپړ تقوا پورې تړلې دي:
«واعلموا أن الله مع المتقین»
ژباړه: «پوه شئ چې الله تعالی له متقیانو سره دی.»
په بل آیت کې فرمايي:
«إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون»
ژباړه: «بې شکه الله جل جلاله له پرهېزګارانو سره دی او له هغو کسانو سره چې نېک عمل کوي.»
د حدیث شریف د توضیح له مخې، “محسنین“ هغه کسان دي چې د الله جل جلاله داسې عبادت کوي، لکه د الله تعالی په حضور کې، چې هغه ویني، او که یې ونه ویني، نو په یقین سره الله تعالی هغوی ویني. هو، د ایمان او تقوا په وسیله اسلامي امت د خپلو دښمنانو په مقابل کې بریالی کېږي:
«إن تصبروا وتتقوا لا يضركم كيدهم شيئاً»
ژباړه: «که تاسو صبر او تقوا وکړئ، ستاسو د دښمنانو مکر به تاسو ته زیان ونه رسوي.»
د ایمان، تقوا، او د الله تعالی سره اړیکې او ذکر انسان سکون ته رسوي:
«ألا بذکر الله تطمئن القلوب»
ژباړه: «خبر اوسئ چې یوازې د الله په یاد سره زړونه سکون ترلاسه کوي.»
د تقوا او ایمان له لارې د امت په منځ کې رښتینی یووالی او اتفاق رامنځته کېږي او دوام مومي. دا امت د ایمان او نېکو اعمالو له لارې په دنیا کې د “حیاة طیبة“ او په آخرت کې د جنت نعمتونه ترلاسه کولای شي:
«من عمل صالحاً منكم من ذكر او أنثى وهو مؤمن فلنحيينّه حياة طيبة ولنجزينهم أجرهم بأحسن ما كانوا يعملون»
ژباړه: «له تاسو څخه هر څوک که ښه او صالح عمل ترسره کړي [او فرق نه کوي] چې هغه نارینه وي یا ښځه، په داسې حال کې چې دی [ریښتینی] مؤمن وي، نو موږ به خامخا هغه ته حیاة طیبة (د عزت او آرامتیا ژوند) په نصیب کړو او د هغه غوره عملونو اجر به ورکړو.»
قرآن په واضح ډول وايي:
«ولو أن أهل القرى آمنوا واتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء والأرض»
ژباړه: «که د آبادیو خلک ایمان او تقوا اختیار کړي، نو خامخا به پر دوی د آسمان او ځمکې د برکتونو دروازې پرانیزو.»
د نن ورځې د اسلامي ټولنې د ټولو بدبختیو لامل دا دی چې د امت په منځ کې ایمان کمزوری شوی او تقوا، عمل، او دیني ارزښتونه ځای نه لري.
د دیني مدرسو اهمیت
پر دیني مدرسو لازمه ده چې د امت په سمندر کې د جزیرې حالت ونه لري؛ بلکې دوی باید د امت د هدایت او اصلاح لپاره له سره تصمیم ونیسي. د جمعې په ورځ د سټیج له شا څخه د څو خطبو او بیانونو ترسره کول بسنه نه کوي؛ بلکې د ښارونو، کلیو، او لیرې او نږدې سیمو په کچه د قرآن د تعلیماتو د خپرولو لپاره پلان جوړ شي. منظمې ناستې دې ترسره شي. مخلص او رباني علما دې خپل ژوند، شپه او ورځ په دې کار کې ولګوي چې اسلامي امت د اسلام صدر کسانو ته نږدې کړي او د رسول الله ﷺ د صحابه کرامو رضي الله عنهم په صفاتو یې متصف کړي.
داسې چې د امت هر سړی ځان د ټول امت مسئول وګڼي او د کلمة الله د اعلا، جهاد في سبیل الله او دعوة الی الحق په لاره کې له هیڅ ډول قربانۍ څخه ډډه ونه کړي.
بې له شکه، د امت د غړو بېکفایتي او د ژمنتیا نشتوالی، لکه څنګه چې نن ورځ لیدل کېږي، یقینا د دې امت له اصلي هدف سره سمون نه لري. له بده مرغه، د امت ډېری خلک په دې باور دي چې د دین خدمت کول یوازې د علماوو دنده ده. که دوی کومه وظیفه ولري، نو یوازې د خطبې اورېدل او په مدرسو او جوماتونو کې مرسته کول (چنده ورکول) پورې محدودېږي؛ په داسې حال کې چې د رسول الله ﷺ صحابه کرامو رضي الله عنهم او لومړیو مسلمانانو داسې فکر نه کاوه.
وروستۍ خبره
دا امت د خپل پیغمبر جانشین دی. خدای تعالی ورته خطاب کوي:
«کنتم خیر أمة أخرجت للناس تأمرون بالمعروف وتنهون عن المنكر وتؤمنون بالله»
ژباړه: «تاسو تر ټولو ښه امت یئ، چې د خلکو لپاره مبعوث شوې یئ، امر بالمعروف او نهی عن المنکر کوئ او پر خدای ایمان لرئ.»
علماوو ته لازمه ده چې نه یوازې دا حقیقت اسلامي امت ته بیان کړي؛ بلکې د دې امت هر کس دې د دې دروند، مګر باعزته مسؤلیت د ترسره کولو لپاره چمتو کړي او هغوی تر خپل څار لاندې وروزي. هغه وخت به د نړۍ حالات بدل شي، اسلامي امت به په خپل مقصد پوه شي او د انسانیت برخلیک به بدل شي.
وما ذلك على الله بعزيز و هو المستعان وعليه التكلان.
سرچینې
- القرآن الکریم
- صحيح البخاري
- صحيح المسلم
- كيف ينظر العالم الى جزيرة العرب – ابوالحسن علي ندوي
- واقعنا المعاصر – سید قطب
- تاريخ الاسلام في الهند – ابوالحسن علي ندوي