لیکوال: م. فراهي توجګي

د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغوی اغېزې (اته پنځوسمه برخه)

د کلتوري یرغل د زیانونو په وړاندې د خوندیتوب لارې چارې
د کلتوري یرغل او د هغه له ویجاړوونکو پایلو څخه د خوندي پاتې کیدو لپاره ډیری بیلابیلې حل لارې شتون لري چې ځینې یې عبارت دي له:
الف: د باورونو او اعتقاداتو پیاوړتیا
د کلتوري یرغل له زیانونو څخه د ساتنې او خوندیتوب یوه مهمه لاره د باورونو پیاوړي کول دي. لکه مخکې مو چې یادونه وکړه، باورونه تر ټولو مهم رکن او کلتور دی، او په حقیقت کې عقیده او باورونه د انسان اصلي هویت جوړوي او د اعمالو او چلند په سمون کې یې مهم رول لوبوي. همدا وجه ده چې د فرهنګي یرغلګرو د هدف نښه عقاید او ارزښتونه دي. د کلتوري یرغل له زیانونو څخه د خوندي پاتې کیدو لپاره باید عقاید او باورونه ټینګ او پیاوړي شي، تر څو د کلتوري یرغل له زیانونو څخه وژغورل شو او په وړاندې یې واکسینه شو.
د باورونو او اعتقاداتو د پیاوړتیا لارې
لکه څنګه چې که د یوې ونې ریښه ښه پیاوړې شي، نو دا به ښه حاصل او میوه ورکړي، په همدې توګه څومره چې ریښتینې عقیده او باور پیاوړي شي، هومره به موږ د بهرنیو کلتوري ویروسونو په وړاندې واکسینه شو. زموږ کلتوري امنیتي سیسټم او عملونه به پیاوړي شي او موږ به ریښتینې نېکمرغۍ ته ورسوي. ځکه چې ایمان څو مرتبې لري، ځینې مؤمنان له کمزوري ایمان څخه برخمن وي، او ځینې نور یې قوي ایمان لري. هر څومره چې ایمان پیاوړی شي، د هغې اغېزې به زموږ په اعمالو او چلندونو کې راښکاره شي، او په هماغه اندازه به زموږ اعمال او سلوک سم شي، په هماغه اندازه به د کلتوري بریدونو څخه خوندي شو. ځینې فکتورونه او عوامل چې کولی شي ایمان او ریښتینې باور پیاوړی کړي عبارت دي له:
۱د خدای ذکر او یاد:
یو له هغو شیانو څخه چې ایمان پیاوړی کوي د خدای یاد دی. د خدای یاد زموږ ریښتینی ایمان او باور تازه کوي، او د دې لامل کېږي چې د انسان عقایدو او باورونو ته ټینګښت ورکړي، او انسان ریښتنې نېکمرغۍ ته ورسیږي.
قرآنکریم فرمایي: «الذین آمنوا وَتَطْمَئِنُ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ ۚ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»
(هدایت شوي کسان هغه دي چې ایمان یې راوړی او زړونه یې د خدای په یاد کې آرامتیا اخلي. پوه شئ چې زړونه یوازې د خدای په یاد سره آرامیږي.)
د پورتني آیت له مخې د خدای یاد ریښتيني باورونه پیاوړي کوي، او کله چې ریښتینې عقیده او باورونه پیاوړي شي، انسان ریښتینې نېکبختۍ او سعادت ته رسېږي او د بشپړ امنيت احساس کوي.
له قرآن کریم سره انس او ملګرتیا
له قرآن کریم سره انس او تلاوت کول، او همدارنګه د هغه په نوراني آیتونو کې فکر او تدبر کول، هم ایمان پیاوړی کوي. د قرآنکریم تلاوت کول ډېر تاثیرات او برکتونه لري، چې یو یې د ایمان پیاوړتیا ده، لکه څنګه چې خدای په دې برخه کې د مؤمنانو ځانګړتیاوو ته په اشارې سره فرمایي:
«وَإِذَا ذُكِرُوا بِآيَاتِهِ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا»
(مؤمنان هغه دي چې د هغه د آیتونو په لوستلو سره یې ایمان زیات شي.)
د انسان زړونه د قرآنکریم په تلاوت او د الهي آیتونو په تفکر سره روښانه او نوراني کېږي، او ایمان د پخوا په پرتله لا پیاوړی کوي، او انسان د فتنو او انحرافاتو په وړاندې بیمه کوي.
قرآن یوه الهي رسۍ ده، چې له سره انس او پکې فکر کول، ایمان لرل او عمل کول، انسان لوړوي او د صالحانو مقام ته یې ور نښلوي.
۳موعظه او نصیحت:
د موعظې او نصیحت اورېدل او پرې عمل کول هم ایمان پیاوړی کوي. تبلیغ یو ډول تذکر او یادونه ده چې د غفلت لرې کولو لامل ګرځي، او د ایمان د ونې د ریښو د خړوبولو او پیاوړتیا لامل ګرځي. په دې اړه قرآن کریم فرمایي:
«وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا يُوعَظُونَ بِهِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِيتًا»
(او که دوی هغه موعظې عملي کړې وای چې دوی ته ورکول کېدې، دا به د دوی لپاره غوره و او د هغوی د ایمان د پیاوړتیا سبب کېده.)
له پورتني آیت څخه معلومه شوه چې یوازې د موعظې او نصیحت اورېدل ډېره اغېزه نه لري، خو کله چې موعظه له عمل سره یو ځای شي، نو رښتيني باورونه پیاوړي کېږي.
Leave A Reply

Exit mobile version