په اسلام کې د امنیت ارزښت (نولسمه برخه)

لیکوونکی: ابو عائشه

په اسلام کې د امنیت ارزښت (نولسمه برخه)

4. د معلوماتو او اطلاعاتو امنیت:

د معلوماتو او اطلاعاتو ترلاسه کول او د هغو سره سم چلند کول، د خبري چینلونو چمتو کول، او د هغو ساتنه هغه حالت دی چې معلومات خوندي کوي.
د معلوماتو امنیت د غیر مجاز فعالیتونو څخه د معلوماتو او اطلاعاتو سیسټمونو ساتنه ده، چې په دې فعالیتونو کې لاسرسی، کارول، افشا کول، لوستل، کاپي کول، ویجاړول، بدلول، او د امنیتي معلوماتو لاسوهنه شامل دي. د معلوماتو امنیت او د کمپیوټر امنیت اصطلاحات ځینې وختونه یو شان کارول کېږي. که څه هم دا موضوعات یو له بل سره تړاو لري او ټول د معلوماتو محرمیت، بشپړتیا، او لاسرسي ګډ هدف لري، خو د دوی ترمنځ فرعي توپیرونه شتون لري. دا توپیرونه په اصل کې د معلوماتو امنیت په برخه کې د مختلفو مسایلو د حل لپاره کارول شوي میتودونو او هغه موضوعاتو پورې اړه لري چې دوی پرې تمرکز کوي.

بې له شکه، په نننۍ نړۍ کې یوه له مهمو مسایلو څخه چې د ډیری نظامي، اقتصادي، سیاسي او نورو مسایلو لپاره اهمیت لري، د معلوماتي او اطلاعاتي ټکنالوژۍ وده ده. په بل عبارت، ویلای شو چې په نړیوال اقتصاد او سیاست کې د معلوماتي او مخابراتي ټکنالوژۍ رول له پامه نشي غورځول کېدای. نو د دې ټکنالوژۍ اهمیت ورځ په ورځ زیاتېږي او د هیوادونو په ملي امنیت یې اغیزې هم ښکاره کېږي.

څرنګه چې معلوماتي او اطلاعاتي ټکنالوژي فزیکي، زماني او مکاني خنډونه لرې کړي او د معلوماتو او خبرونو په کنټرول کې د دولتونو ځانګړی واک ننګوي، نو دا حالت د هیوادونو ملي امنیت ته ګواښ پېښوي، په ځانګړې توګه د پرمختللو هیوادونو لپاره.

5. علمي امنیت:

په اسلام کې د علم او پوهې ارزښت له هیچا پټ نه دی، او علم د فردي او ټولنیز امنیت په تامین کې خورا مهم دی. څرنګه چې د علم او پوهې د لاسته راوړلو او تحقق لپاره امنیت اړین دی، همدارنګه مهمه ده چې انسان هغه علم تر لاسه کړي چې حقیقي او ګټور وي، تر څو د هغې له لارې امنیت، سکون او ثبات رامنځته شي.

6. اداري امنیت:
دولتي مامورین باید د خپلو دندو او وظایفو په ترسره کولو کې آزاد او بې قیده نه وي، بلکې داسې قانون ولري چې په هغه کې ټول اصول او مقررات شامل وي، چې د عمل او وظیفې چوکاټونه مشخص کوي او کارمندان د هغه په اساس خپلې دندې ترسره کوي. له همدې امله اړینه ده چې د دولت او کارمندانو ترمنځ او بالعکس امنیت تامین شي.

7. قضايي امنیت:
قضايي امنیت د فردي او ټولنیزو حقونو تامین، د شکایتونو او قضیو پر وخت عادلانه قضاوت کول، د دعوو سم حل، د خلکو د حقونو تامین او د عدالت پراخول، د مجرمینو تعقیب، کشف او مجازات، جزایي مقرراتو او حدودو تامینول شامل دي. قضايي امنیت د هر هېواد اساسي حق دی، چې په وروستیو کلونو کې د ډېرو هېوادونو په اساسي قانون کې ځای شوی دی. په عصري نړۍ کې، “قضایي امنیت” د قضایي میکانیزمونو او جوړښتونو د ودې سره نوی معنا او مفهوم موندلی دی. امنیت او د “قضایي امنیت” موضوع په عصري مفهوم کې تر ډېره د دولت، عصري ملت، او د ملت په وړاندې د عصري دولتونو قانوني دندو پورې تړاو لري.

ادامه لري…