د ساینس او ټیکنالوژۍ په نړۍ کې، هره موضوع د خپل تعریف او اهمیت له مخې ښه او په بشپړه توګه درک کیږي. په قرآن کریم کې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر د اهمیت په اړه مختلف آیاتونه راغلي دي او په حقیقت کې دغه الهي فرض په اسلام کې ځانګړی اهمیت لري او ورته ځانګړې پاملرنه شوې ده. چې په دې برخه کې لاندي موضوعات ذکر کولی شو:
امر بالمعروف او نهی عن المنکر د انسان اړتیا ده. شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله د «إِنَّ النَّفسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ» آیت په استدلال کې لیکي: «امر او نهی د ځمکې پر مخ د هر انسان لپاره یوه جدي اړتیا ده، او د هغه لپاره امر او نهی کول اړین دي، او که یوازې هم وي، نو پکار ده چې خپل ځان ته د ښه کار امر وکړي او له بدو څخه ځان وساتي.”
امر بالمعروف او نهی عن المنکر ، په الله جل جلاله او د اخرت پر ورځ د ایمان له بحث وروسته بیان شوی دی. دا مسله پخپله په اسلام کې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر اهمیت ښکاره کوي. د دې مسئلې په اړه د سورت آل عمران په ۱۱۴ آیت کې ذکر شوی چې وايي: «يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ»؛ يعنې: « دوی په الله او د قيامت په ورځ ايمان لري، او احکام يې بيانوي او له بدو او بدو کارونو څخه يې ډډه کوي.»
د اسلام د پېغمبر صلى الله عليه وسلم له صفتونو څخه يو هم دا دى. الله سبحانه و تعالی په قران کریم کې د خپل پېغمبر (ص) په توصیف کې داسې فرمایلي دي: «يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ»؛ يعنې: « د نېکو کارونو امر کوي او له بدو کارونو څخه يې منع کوي او پاک څيزونه يې ورته حلال کړي او ناپاک شيان يې حرام کړي دي.»
د مؤمن نر او ښځې له ځانګړنو څخه امر بالمعروف او نهی عن المنکر د اسلام له دوو بنسټیزو رکنونو یعنې لمونځ او زکات څخه مخکې بیان شوي دي. په قرانکریم کې راغلي دي: «او مؤمنان او مؤمنان له هغو څخه ځینې اولیاء دي چې د علم امر کوي او له کفارو څخه ځان ساتي او په سمه توګه عمل کوي«وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ»؛ ». یعنې: « مؤمنان او مؤمنانې ښځې د یو بل ملګري [او مرسته کوونکي] دي. دوی په نیکۍ امر کوي او له بدو منع کوي او لمونځ قایموي او زکات ورکوي.»
امر بالمعروف او نهی عن المنکر د الله تعالی د رحمتونو د نازلېدو لامل کېږي. په لاندې آيت کې ذکر شوي صفات ټول د هغو بندګانو لپاره له ښو صفتونو څخه دي چې الله تعالی پرې رحم او خپل فضل يې کوي. په قرانکریم کې راغلي دي: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ»؛ يعنې: «مومن نارينه او مؤمنې ښځې د يو بل دوستان دي. دوی په نیکۍ امر کوي او له بدیو منع کوي، لمونځ قایموي، زکات ورکوي او د الله او د هغه د رسول اطاعت کوي، دا هغه کسان دي چې الله جل جلاله به پرې خپل رحم وکړي. بې له شکه الله غالب او حكمت والا دى.»
د امر بالمعروف او نهی عن المنکر برعکس، يعنې امر بالمنکر او نهی عن المعروف د منافقانو له ځانګړنو څخه دي چې الله تعالی يې هېر کړي دي، او الله تعالی هم دوی هیر کړي دي. خدای تعالی په قران کریم کې فرمایلي دي: «الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ»؛ يعنې: « منافق نارينه او منافقي ښځي ټول د يوې ډلې څخه دي. دوی بدو ته امر کوي او له ښو کارونو څخه نهی کوي.
څرنګه چې انسان په ځمکه کې د خدای تعالی ځای ناستی دی او د عدالت ساتل چې د ده له دندو څخه دی، یقینا د واک او حکومت تر سیوري لاندې کېدای شي. الله تعالی له دې وروسته چې د عدالت مأموریت یې ورکړ، نو ښه کارونو ته امر کړل، او له بدو کارونو او فحشا و څخه منع کړل. خدای جل جلاله فرمایي: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ»؛ ترجمه: « بې شکه الله جل جلاله انصاف، احسان او قریبان ته د بښنې امر کوي او له فحشاء، منکر او ظلم څخه نه منع کوي.»
