لیکوال: م. فراهي توجګي
رسنۍ او نرمه جګړه (يوويشتمه برخه)
په تیرو لیکونو کې په رسنیو کې د نرمې جګړې د مفهوم او لارو چارو په اړه خبرې وشوې، په دې لیکنه کې به د نرمې جګړې پر موخو، ځانګړنو او ستراتیژیو خبرې وشي.
لکه څنګه چې د رسنیو غړي په خپل غیرمعمولي هوښیارتیا او وړتیا سره د دښمن د ماتې لامل ګرځي، په نرمه جګړه کې د ملي ګټو د ساتنې معیارونه، د هیلو په رامنځته کولو، د ملي یووالي او همغږي په ټینګښت کې مرسته او په ټولنه کې د تحرک په رامنځته کولو کې مرسته هغه فکتورونه دي چې په نرمه جګړه کې ورته اړتیا ده.
بې له شکه، رسنۍ د نرمې جګړې په سر کې دي او کولی شي په اسانۍ سره مهم جریانونه هدایت، څارنه او کنټرول کړي او له بلې خوا، د اوسني برخلیک د جوړونکي په توګه واقع شي. نو د نرمې جګړې د اصلي ماهیت له مخې د هغې ځینې مهمې موخې په ګوته کړو:
1. د باورونو او هویت له منځه وړل او په نښه شوي او کنټرول شوي خبرونو او معلوماتو له لارې د ټولنې پر عامه افکارو باندې اغیزه کول؛ لکه څنګه چې لویدیځ تل د خپلو اهدافو د پرمختګ لپاره له دې طریقې څخه ګټه پورته کړې ده.
2. په سیاستوالو باندې برید د دې لپاره چې د هغه نظام ناکاره ښکاره کړي او د هغه سیسټم عناصر له مینځه یوسي او بدنام کړي.
3. د بې وزلۍ، جګړې یا ظالم بهرني ځواک په څیر د مسلو یو وحشتناک انځور جوړول او له هغه وروسته د افواهاتو په خپرولو سره د تسلیمیدو غوښتنه کول او د بې باورۍ او رواني ناامنۍ فضا رامینځته کول.
د نرم جنګ ځانګړتیاوې
1. د احساساتو تحرک؛ دا پدې مانا ده چې نرم جنګ د نویو ارزښتونو، اتلانو او سمبولونو په جوړولو سره په زړه پوري ښکاري. دا جګړه د ټولنې له احساساتو پوره ګټه اخلي، ځکه چې د نرمې جګړې یو بنسټ د احساساتو مدیریت دی؛ يعنې دوی هڅه کوي د هدفي ټولنې له عواطفو او احساساتو څخه په استفادې سره د ټولنې په افکارو باندې اغيزه وکړي او په عقيدو کې بدلون رامنځته کړي او په نتيجه کې هغه ټولنه او هیواد د کړکیچ سره مخ کړي.
2. ستونزموندنه: يعنې ټولنيز، کلتوري، اقتصادي زيانونو او ستونزو موندل د نرمې جګړې د چلولو ډګر دی. په نرمه جګړه کې دښمنان د کمزورو او زیانمنو ټکو په پیژندلو سره ټولنه ننګوي.
3. د یووالي ماتول: د نرم جنګ له لارې د شخړو رامنځته کول سره ټولنیز پیوستون او ملي یووالی ګډوډیږي او د بحرانونو او داخلي جګړو لپاره لاره هواریږي؛ نو د ملي وحدت له منځه وړل د نرم جنګ او رواني عملیاتو له ځانګړنو او پایلو څخه دي.
4. شک او شبهه جوړونه؛ د ډېرو مسايلو په وړاندې د خپګان رامنځته کول يو اصل دی. دښمن د خپلو موخو د ترلاسه کولو لپاره د ټولنې په بنسټیزو عقایدو او اصولو کې په هوښیار، ظریف او آرام ډول شکونه پیدا کوي او په تدریجي ډول د دغو شکونو لمن پراخه کوي تر څو په پای کې په ارزښتونو او عقایدو کې بنسټیز بدلون راشي.
د دښمن د نرم او رسنیز جنګ سره د مقابلې لپاره ځینې حل لارې
1. د فلمونو، مقالو، مستند فلمونو، مرکو او نورو په بڼه د خلکو پوهاوی او خبرتیا؛
2. د اړوندو داخلي او سیمه ایزو لاملونو او تاسیساتو او د اړتیا وړ تجهیزاتو د پیژندلو له لارې د رسنیو په جګړه کې د دښمنانو د پلانونو او کړنو څارنه؛
3. د رسنیو د جګړې سره د مقابلې لپاره د متخصصینو تعلیم، توجیه او روزنه اړینه ده؛
4. د رسنیو د جګړې د پیژندلو او حل کولو لپاره د سیمینارونو، تخصصي غونډو او فکري تخنیکونو جوړول؛
5. د رسنیو د جګړې سره د مقابلې لپاره د غوره رسنیو ټیکنالوژۍ او د اړیکو نوي اسانتیاوو کارول؛
6. د لويديځ د رسنيزو جګړو او مقابلې لپاره منځ مهاله او اوږدمهاله پلان جوړونه؛
7. د ټولنې د مختلفو برخو ترمنځ د خبرو اترو کلتور ته وده ورکول؛
۸. د رسنیو د سواد لوړول.
دا د دښمن د نرمې او رسنیز جګړې سره د مقابلې لپاره ځینې اغیزمنې او تخنیکي حلونه دي. د دې په رڼا کې دا شونې ده چې متقابل او اغېزمن رول ولوبوي او د دښمن هڅې او دسیسې شنډې کړي او پر ځای یې د خپلو قوي اطلاعاتو او رسنیو په ماڼۍ کې نفوذي عملیات ترسره کړي او نړۍ ته له هغو حقایقو خبر کړي چې شتون لري خو د رسنیو د پالیسیو د پردې تر شا پټ دي.
په هره جګړه کې، دا تل ورته تاکتیکونه دي چې پایله بدلوي او صحنه ترتیبوي ترڅو د کیسې پای د بل اړخ په ګټه وي.
له عصري وسايلو او د لويديځې نړۍ د پرمختللي ابزارو په مهارت او هوښيارۍ سره ګټه پورته کول او د هغوی په وړاندې کارول د داخلي چالونو او پلانونو په پرتله ډېر اغېزمن او ګټور دي. ځکه د انصاف له نظره دا پټه نه ده چې لوېديځه نړۍ د تکنالوژۍ په ډګر کې له اسلامي نړۍ څخه څو ميله مخکې ده. نو د دې پر ځای چې د جګړې او رسنیو د نویو وسایلو د جوړوني په پلان کې د وخت ضایع کولو سیالي وشي، د غربي نړۍ د رسنیزو وسایلو او نرمو جنګي وسلو د کارولو زده کول به ډیر ګټور او د کم لګښت سره وي.