(رمضان، د تقوا حاصلولو مياشت ده (لومړۍ برخه

لیکوال: شکران احمدي

(رمضان، د تقوا حاصلولو مياشت ده (لومړۍ برخه

الله جل جلاله انسان د عبادت او بندګۍ لپاره پیدا کړی دی او د همدې مسؤلیت د ادا کولو لپاره یې د دنیا ژوند ورته د فرصت په توګه ورکړی دی او د دغه فرض عبادت په ښه توګه د ترسره کولو لپاره یې ورته د دنیا ټولې اسانتیاوې او نعمتونه ورکړي دي. خو د ژوند د مصروفيتونو او کړاوونو له امله انسان د خپل ديني وظيفې په ترسره کولو کې غفلت او کوتاهي کوي او د غفلت د له منځه وړلو په خاطر الله تعالی انسان ته په کال کې يو ځل فرصت برابروي چې د غفلت غبار له زړه څخه ليرې کړي، څوک چې د روژې د مبارکې میاشتې له دیني او ښوونیزو پروګرامونو څخه ښه توګه ګټه پورته کړي، د الله تعالی له خاصو رحمتونو او برکتونو څخه برخمن شي، د ژوند په سختو پړاونو کې د یو باثباته ځواک په شان د خپلې دندې په ترسره کولو کې بریالي وي.

مجدد الف‌ثانی ،شيخ‌احمد سرهندی (رحمه الله)هغه د مسلمان په ژوند کې د روژې د مبارکې میاشتې د اغېزناک او مهم رول په اړه لیکي:

«د روژې مبارکه میاشت له ټولو نیکیو او برکتونو ډکه ده، هر هغه خیر او برکت چې د کال په اوږدوکې په هره طریقه کې یو چا ته ورسیږي، دا د دې لوی مياشتې د نعمتونو د لا محدود سمندر څخه یو څاڅکی دی د دې میاشتې آرام نفوس، د ټول کال د نفوس لامل دی او د دې میاشتې تقسیم (ذهني ګډوډي) د ټول کال د تقسیم لامل دی. نو څوک چې دا میاشت په ټولنه کې تیره کړي او د دې میاشتې له برکتونو څخه برخمن شي، ټول کال یې په ټولنه کې تیر کړي او له خیر او برکت څخه ډک وي، هغه برکتونه چې د دې میاشتې په ورځوپورې اړه لري او هغه صدقات چې په هغې  شپې پورې اړه لري»

روژه او له تقوا سره یې تړاو

په قرآنکریم کې الله تعالی فرمایلي دي چې د رمضان د روژې اصلي موخه تقوا حاصلول دي، کله چې تقوا حاصله شي او پرهېزګار شي، بيا به الله ته رسېږي او د هر ډول خير او برکت دروازې به ورته پرانستل کېږي. لکه څنګه چې خدای فرمایي: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»؛ ژباړه: «ای مؤمنانو پر تاسو روژه فرض شوې ده. لکه څنګه چې له تاسو څخه د مخکنیو امتونو لپاره فرض شوي وو، شايد د دې نعمت څخه په ګټې اخیستنې سره د تقوا اختيار کړئ»

تقوی څه شی دی؟

په پورتني آيت كې الله جل جلاله د روژې د مياشتې روژه د تقوا او پرهېزګارۍ د وسيلې په توګه معرفې كړې ده، نو اوس د «تقوا» مانا څه ده؟ علامه سید ابوالحسن ندوي(رحمه الله) د تقوا د مفهوم د څرګندولو په ترڅ کې وايي:

“پرهیزګاره هغه څوک نه دی چې پرله پسې عبادت کوي، لږ خوب کوي یا خوب نه کوي، نه خوري یا لږ خوري، او په مکرر ډول لمونځ کوي، د شپې لمونځ کوي او روژه نیسي. «پرهیزګاري» یو صفت دی، پرهیزګاري د وېرې نوم دی، تقوا د عبادت، تلاوت او تسبیح نوم نه دی، تقوا هغه صفت دی چې په انسان کې پیدا کېږي، روژه مياشت د دې لپاره راځي چې موږ تقوا دار شو. «لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ». تقوا هغه څه نه ده چې د رمضان سره راشي او کله چې رمضان تیر شي ،تقوا هم لاړ شي نو دې ته تقوا نه ویل کیږي، تقوا دا ده چې د ژوند په هره لحظه کې د خدای د حضور احساس کولو عادت وګرځي، تر څو د هر کار کولو څخه مخکې فکر وکړي چې ايا دا کار د خداى د رضا او ناراضۍ سبب ګرځي، ایا دا د دین او شریعت مطابق دی که نه، د دې عادت او احساس بنسټيز کول «تقوا» بلل کېږي.

ځینې ​​خلک فکر کوي چې د رمضان میاشتې ۲۹ یا ۳۰ ورځې روژه نیول به د متقیانو په لیست کې شامل شي، یا هغه څوک چې روژه یې نیولې وي او څه یې نه وي خوړلي او څو ځله یې قرآن ختم کړی او د شپې تراویح کوي، هغه متقی دی. د آيت موخه دا نه ده که چيري د رمضان په ازموينه کې تېر شو، له هغې وروسته، عملونه رخصت کیږي؛ بلکې موخه دا ده چې بنده د روژې په دېرشو ورځو کې د حلال او پاکو شیانو له خوړلو او څښاک څخه ډډه وکړي او که څه هم په کور کې غوره څښاک او خوراکونه لري او اړتیا ورته محسوسوي، یوازې د الله تعالی د حکم او امر اطاعت په خاطر له سهار څخه تر لمر لوېدو پورې دې له دې ټولو حلال شیانو ډډه وکړي، تر څو چې د روژې میاشت پای ته ورسېږي، د بنده په وجود کې دا احساس پېدا شي چې د روژې په میاشت کې د خدای په امر له حلال څښاک او خوراک څخه ډډه وکړم . نو زه باید د رمضان څخه بهر هم د خدای د حکم اطاعت وکړم، چې له حرامو، ګناهونو او بدو کارونو څخه ځان وساتم، دروغ ونه وایم، خلکو ته ضرر ونه رسوم، د چا حق ضایع نه کړم، د چا غیبت ونه کړم، غلا ونه کړم، ظلم ونه کوم. د چا وينه به نه تويوم، حرام مال به نه خورم او د هغه څه څخه ځان وساتم چې خدای حرام کړي دي؛ له همدې امله خدای وفرمایل: «لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» او نه دي فرمايلې «لعلكم تعبدون» يا «لعلكم تشكرون» او يا «لعلكم تحجون»؛ ځکه کله چې خدای ته پام وشي، په دې مانا چې تقوا د انسان د طبیعت یوه برخه ګرځیږي، نور عملونه به يې په خپله اصلاح کيږي^.

روژه د الله تعالی په وړاندې د انسان د زړه د وېرې او مينې نښه ده او د زړه دغه احساس انسان له ګناه څخه منع کوي. ځکه چې اکثره ګناهونه د الله تعالی د مينې او وېرې د نشتوالي له امله ترسره کېږي. نو کله چې انسان له ګناهونو او باطني ناروغیو څخه خوندي شي نو د دوزخ له عذابه به هم نجات ومومي. په همدې خاطر رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي: «الصِّيَامُ جُنَّةً وَحِصْنُ حَصِينٌ مِنَ النَّارِ» ژباړه: «روژه د دوزخ د عذاب پر وړاندې ډال او قوي قلعه ده».

ادامه لري…