لیکوال: ډاکټر نورمحمد محبي قرآن؛ تلپاتې معجزه (درېڅلوېښتمه برخه)مشیمه؛ یوه هوښیاره غشا او د الهي حکمت څرګندونه جفت یا مشیمه د امېندوارۍ په دوران کې یو له مهمو حیاتي جوړښتونو څخه دی، چې د مور په رحم کې د جنین د ساتنې او تغذیې په برخه کې حیاتي رول لري. دا پېچلې غشا، چې د ماشوم له زېږېدو وروسته د مور له رحم څخه خارجېږي، د وینې دوه جلا دورانونه لري: یو د مور پورې اړه لري او بل د جنین پورې.
له علمي ـ طبي اړخه د دغې غشې دقیق تحلیل ښيي چې دا غشا یو هوښیار او منظم سیسټم دی، چې د مور او جنین د وینې له ګډېدو پرته د جنین د ودې لپاره اړین مواد برابروي. دلته موږ د دې بېساري جوړښت علمي تشریح کوو او د الهي حکمت او تقدیر یوه څرګنده نښه یې بولو.
د جفت جوړښت او د وینې دوه جلا دورانونه جفت یوه لویه غشا ده چې د رحم له دیوال سره نښتې وي او د وینې د یوې شبکې له لارې د دوو بشپړو جلا سیسټمونو سره وصل کېږي:
۱) د مور د وینې دوران
۲) د جنین د وینې دوران
هر یو د ځانګړو وینې ګروپونو لرونکی دی چې له یو بل څخه توپیر لري، او دغه توپیر د وینې د مستقیم ګډېدو امکان له منځه وړي. د دې دوو سیستمونو تر منځ د مشیمې غشا په نوم یوه نرۍ پرده شتون لري، چې د ټاکلي خنډ په توګه عمل کوي.
د مشیمې غشې هوښیارانه فعالیت مشیمه داسې جوړښت لري چې د مور له وینې څخه جنین ته د مستقیم انتقال مخه نیسي، خو په عین وخت کې د اکسیجن، دفاعي انټيباډیو او حیاتي مغذي موادو لېږد ته اجازه ورکوي.
همداراز، مشیمه د ناروغیو او عفونتونو پر وړاندې د جنین د ساتنې په برخه کې مهم رول لري، ځکه ډېری ناروغۍ د مور له بدنه جنین ته نه تېرېږي.
د جفت له لارې د موادو ټاکل شوی لېږد ۱ ـ د تغذیې رسول : جفت د جنین د اړتیاوو مطابق مغذي مواد لکه پوټاشیم، کلسیم، ګلوکوز او پروټین غوره کوي او لېږدوي.
۲ ـ د اکسیجن لېږد : د مور له تنفسه چمتو شوی اکسیجن د جفت له غشا څخه جنین ته رسېږي، چې د جنین د حجرو د بقا لپاره حیاتي ارزښت لري.
۳ ـ د انټيباډیو انتقال : د مور دفاعي انټيباډي د جفت له لارې جنین ته لېږدول کېږي او د ناروغیو په وړاندې یې خوندي کوي.
۴ ـ د فاضله موادو ایستل : د جنین میتابولیک کثافات، په شمول د کاربن ډایاکسایډ، د جفت له لارې د مور وینې ته لېږدول کېږي او بیا د مور د بدن له خوا خارجېږي.
جفت؛ څو دندې لرونکی حیاتي غړی جفت نه یوازې پورته یادې شوې دندې ترسره کوي، بلکې هورمونونه هم تولیدوي چې د امېندوارۍ په تثبیت کې مرسته کوي او د شیدو د تولید لپاره د مور د پستاني غدو په وده کې اسانتیا رامنځته کوي.
سربېره پر دې، جفت د جنین لپاره خوندي او ثابت چاپېریال برابر کړي او د رحم په دننه کې د حرارت او کیمیاوي توازن په ساتلو کې مهم رول لري.
مقایسوي جدول: د اصلي غړو او مشیمې دندو پرتله
ځایناستی اندام
اصلي دنده
د مشیمې فعالیت
سږي
ساه اخیستل
د اکسیجن او کاربن ډایاکسایډ لېږدول
هضمي جهاز
تغذیه
د تجزیه شویو خوړو لېږدول
پښتورګي او ځیګر
فاضله مواد ایستل
زهرجن مواد د مور وینې ته لېږدوي
دنني غدې
هورمونونه ترشح کول
د امېندوارۍ د ټینګښت او شیدو د چمتووالي لپاره هورمونونه تولیدوي
علمي تایید او د قرآني آیتونو اړیکه معاصر طب د جفت د دقیق فعالیت په اړه داسې حقایق موندلي چې د قرآن کریم له بیانونو سره سمون لري. لکه لاندې آیت: ﴿يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِّن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ﴾ ژباړه: « هغه تاسې په د خپلو میندو په رحمونو کې په پړاو په پړاو په درې تیارو کې پیدا کوي .»
دغه آیت د جنین د جوړېدو د پړاوونو او هغه درې تیارو ته اشاره کوي چې له ډلې یوه یې د مشیمې غشا او اړوند مایعات دي، کوم چې جنین په منځ کې راګیر ساتي.
پایله جفت یا مشیمه، له خپل ځانګړي جوړښت او پېچلي فعالیت سره، یوه هوښیاره غشا ده چې د جنین تغذیه، ساتنه، ساه اخیستل، دفاع او د بدن دننه توازن (هومیوستاز) تضمینوي. دا پېچلی سیسټم د الله تعالی د حکمت او تدبیر څرګنده نښه ده، او معاصر طب یې د طبیعت له معجزو څخه ګڼي.
دوام لري…
