Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • سیکیزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • سیکیزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»اسلامي علما»د امام ترمذي رحمه الله علمي ژوندلیک (اوومه برخه)
اسلامي علما چهارشنبه _1 _جنوري _2025AH 1-1-2025AD

د امام ترمذي رحمه الله علمي ژوندلیک (اوومه برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp
لیکوال: عبیدالله نیمروزی

د امام ترمذي رحمه الله علمي ژوندلیک (اوومه برخه)

د ابوابو او عنوانونو په ترتیب کې د امام ترمذي رحمه الله طریقه
امام ترمذي رحمه الله د موضوعاتو د تدوین او طبقه‌بندۍ لپاره له دوو ځانګړو طریقو کار اخیستی دی:
۱. یو عام او جامع عنوان
په دې ډول عنوانونو کې امام ترمذي رحمه الله د ګڼو مشابه موضوعاتو په اړه احادیث راوړي دي، لکه طهارت، زکات، نکاح او نور. په دې مواردو کې هغه د “الابواب” کلمه کاروي، چې له احادیثو د ټاکلې موضوع سره تړلې ده.
د بېلګې په توګه، وايي: «ابواب الطهارة عن رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم» او «ابواب الزکات عن رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم».
باید یادونه وشي چې مفتي محمد فرید د «منهاج السنن» په کتاب کې د «ابواب الطهارة عن رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم» تر عنوان لاندې داسې وایي:
«قوله عن رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم اشارة الی ان المروی فیها احادیث مسندة مرفوعة الی رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم و اما ما ذکره من المذاهب والرجال فهو استطراد او یقال ان بیان المذاهب والرجال بیان لمعنی کلامه صلی‌الله‌علیه‌وسلم»؛
یعنې: «د امام ترمذي رحمه الله دا عبارت “عن رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم“ دې ته اشاره کوي چې په دې کتاب کې احادیث مسند او مرفوع دي. که په منځ کې د مذهبونو او رجالو په اړه توضیحات ورکړل شوي وي، هغه یا استطرادي دي، یا د پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم د ویناوو ښه وضاحت لپاره بیان شوي دي.»
۲. خاص عنوان
په دې ډول عناوینو کې امام ترمذي رحمه الله یوازې یوې ځانګړې موضوع ته اشاره کوي. په دې حالت کې هغه د “باب” کلمه کاروي او په موضوع پسې یې وضاحت وړاندې کوي؛ د بېلګې په توګه:
  • «باب ما جاء فی السواک»
  • «باب ما جاء الولاء لمن اعتق»
د عناوینو او تراجم الابوابو په ټاکلو کې د امام ترمذي رحمه الله طریقه
امام ترمذي رحمه الله د عناوینو او تراجم الابوابو په ټاکلو کې درې لارې درلودلې:
الف. روښانه او ظاهره عناوین
دا ډول عنوانونه د احادیثو له محتوا سره په ښکاره ډول سمون لري. د امام ترمذي رحمه الله اکثره عناوین په دې ډول دي، او هغه د دې لپاره لاندې طریقې کاروي:
  1. عام خبري جمله:
    لکه: «باب ما جاء فی السواک» او بیا له ابو هریره رضي الله عنه څخه یو حدیث نقل کوي: «قال رسول صلی‌الله‌علیه‌وسلم: لولا أن أشق… الحدیث.»
  2. خاص خبري جمله:
    لکه: «باب ما جاء أن الاقامة مثنی مثنی» او بیا د عبدالله بن زید حدیث راوړي.
  3. استفهامي جمله:
    لکه: «باب ما جاء کیف النهوض من السجود» او بیا د مالک بن الحویرث اللیثي حدیث نقل کوي.
  4. د حدیث بشپړ متن د باب د عنوان په توګه:
    لکه: «باب ما جاء إذا أقیمت الصلاة فلا صلاة إلا المکتوبة» او بیا له ابو هریره رضي الله عنه څخه یو حدیث روایت کوي.
ب. استنباطي عناوین
دا ډول عنوانونه د حدیث له متن سره په ښکاره ډول مطابقت نه لري، بلکې د حدیث له محتوا څخه استنباط شوي وي.
د بېلګې په توګه، امام ترمذي رحمه الله د طهارت په برخه کې وايي: «باب ما جاء فی المضمضة و الاستنشاق» او بیا یو حدیث له سلمة بن قیس څخه نقل کوي:
«قال رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم: إذا توضأت فانتثر، وإذا استجمرت فأوتر.»
له دې وروسته د مضمضې او استنشاق په اړه د علماوو اختلاف بیانوي. دلته د باب عنوان «المضمضة و الاستنشاق» دی، خو د حدیث په متن کې یوازې استنشاق ذکر شوی دی.
ج. د ځانګړي عنوان پرته د باب یادونه
کله ناکله امام ترمذي رحمه الله د څو احادیثو په سلسله کې د “باب” یا “باب منه” کلمه ذکر کړې ده، خو ورته یې کوم ځانګړی عنوان نه دی ورکړی.
د بېلګې په توګه، د طلاق په اړه فرمایي: «باب ما جاء في الطلاق المعتوه» او بیا له ابوهرېره رضي الله عنه څخه یو حدیث نقلوي:
«قال رسول صلی‌الله‌علیه‌وسلم: کل طلاق جائز إلا طلاق المعتوه المغلوب علی عقله.»
له دې وروسته، پرته له دې چې ځانګړی عنوان ذکر کړي، د حضرت عائشې رضي الله عنها څخه بل حدیث روایت کوي.
د لمانځه (صلوة) په برخه کې فرمایي: «باب ما جاء فی مواقیت الصلاة» او د جبرئیل علیه السلام د امامت په اړه د ابن عباس او جابر رضي الله عنهم حدیثونه نقلوي، او بیا د «باب منه» کلمه ذکر کړې ده. په تعقیب یې، د ابوهرېره او برید رضي الله عنهما نور احادیث راوړل شوي دي.
د حج په اړه وایي: «باب ما جاء في حج الصبي» او بیا له جابر بن عبدالله رضي الله عنه څخه یو حدیث نقلوي:
«قال: رفعت امرأة صبیاً إلی رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فقالت: یا رسول الله، ألهذا حج؟ قال: نعم ولک أجر.»
وروسته، د کوم ځانګړي عنوان له ذکر کولو پرته، بل حدیث نقلوي:
«کنا إذا حججنا مع النبی صلی‌الله‌علیه‌وسلم فکنا نلبی عن النساء ونرمی عن الصبیان.»
په دې اړه چې امام ترمذي رحمه الله ځینې ابواب پرته له ځانګړي عنوان (ترجمة الابواب) راوړي او هغه د “باب” یا “باب منه” په کلمو تعبیر کوي، ډاکټر نورالدین عتر په خپل کتاب کې لیکي:
**«إن العنوان “باب” یُستعمل فی الجامعین – “جامع بخاري و جامع ترمذي” – علی وجهین من التناسب:
  1. أن یکون مضمون الباب متصلًا بالأبواب السابقة مکمّلًا لها، فیُفصَل لفائدة زائدة فی مضمونه، فیکون بمنزلة الفصل من السابق.
  2. وکثیرًا ما یکون مضمون الباب فائدة تتصل بأصل الموضوع الذی عُنْوِنَ له “بالأبواب”، ویُذکر عقبه لهذه الملابسة. ومثاله: الحدیث المدرج تحت الترجمة السابقة.»**
ژباړه:
ډاکټر نورالدین عتر وایي: د “باب” عنوان په بخاري او ترمذي جامع کې په دوو ډولونو او مناسبتونو کې د ترجمة الباب پرته کارول شوی دی:
  1. دا چې د باب محتوا له پخوانیو ابوابو سره تړاو ولري، او هغه بشپړوي؛ خو د اضافي ګټې له امله چې په نوي باب کې شتون لري، هغه له پخوانیو ابوابو څخه جلا بلل شوی، لکه د فصل په بڼه.
  2. یا دا چې د باب محتوا د یوه اصلي موضوع اړوند یوه ګټه وړاندې کوي، چې د تېرو ابوابو اصلي مضمون سره تړاو لري، او د همدې تړاو له امله وروسته ذکر شوی، لکه څنګه چې په مخکې مثال کې یادونه وشوه.
ادامه لري…
Previous Articleپه اسلام کې د ښځې مقام (دوه پنځوسمه برخه)
Next Article اسلام او ډیموکراسي (نهه دېرشمه برخه)

اړوند منځپانګې

اسلامي علما

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یو دیرشمه برخه)

دوشنبه _30 _جون _2025AH 30-6-2025AD
نور یی ولوله
اسلامي علما

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (دېرشمه برخه)

دوشنبه _30 _جون _2025AH 30-6-2025AD
نور یی ولوله
ابوحامد امام محمد غزالي رحمه الله

د ابوحامد امام محمد غزالي رحمه‌الله ژوندلیک (څلور ویشتمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

اسلامي تمدن

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (پنځه ویشتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD0 Views

لیکوال: ابو رائف د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول پنځه ویشتمه…

نور یی ولوله
فتنې

کرامیه ډله «فرقه» (درېیمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD0 Views

لیکوال: ابوعائشه کرامیه ډله «فرقه» درېیمه برخه مقدمه: مخکې تر دې چې د کرامیه فرقې…

نور یی ولوله
کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (اتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD3 Views

لیکوال: م. فراهي توجگي د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه اتمه برخه  …

نور یی ولوله
اسلامي تمدن

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (څلوروېشتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD5 Views

لیکوال: ابورائف د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول څلوروېشتمه برخه په…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (پنځه ویشتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD

کرامیه ډله «فرقه» (درېیمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.