د رسول الله صلی الله علیه وسلم سپېڅلي ارشادات او احادیث د اسلامي دین او شریعت دویمه معتبره سرچینه ده. اسلامي علماء او مفکرین د هر حکم د ثابتولو یا څېړلو لپاره له قرآن کریم وروسته د رسول الله صلی الله علیه وسلم احادیثو ته مراجعه کوي. نو په دې برخه کې به په نبوي احادیثو کې د مخ پټولو حکم او ثبوت وڅېړو.
دا پوښتنه راپورته کېږي چې: ایا احادیثو په دې اړه صراحت کړی دی؟ او ایا د ښځو مخ پټول د احادیثو له مخې ثابتېدای شي؟
عبدالله بن عمر رضي الله عنهما روایت کړی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
«وَلَا تَنْتَقِبِ الْمَرْأَةُ الْمُحْرِمَةُ، وَلَا تَلْبَسِ الْقُفَّازَيْنِ»
«د احرام ښځې باید نقاب او دستکلې (دستکشې) واغوندي.»
دلته ستاسو لیکنه د ګرامر او روانوالي له مخې سمول شوې ده:
له دې روایت څخه په صراحت سره څرګندېږي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم په زمانه کې ښځو د احرام په حالت کې خپل مخونه پټول. شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله هم وایي:
«له دې حدیث څخه په څرګند ډول څرګندېږي چې د ښځو په منځ کې له احرام پرته په بل حالت کې د نقاب او دستکلې استعمال یو مشهور او عام کار و. دا په دې دلالت کوي چې د ښځو د مخونو او لاسونو پټول اړین دي.»
د صفیه بنت ابی عبید روایت:
صفیه بنت ابی عبید وایي:
«خرجت امرأة مختمرة متجلببة، فقال عمر رضي الله عنه: من هذه المرأة؟ فقيل له: هذه جارية لفلان، فأرسل إلى حفصة رضي الله عنها فقال: ما حملك على أن تخمري هذه الأمة وتجلببيها وتشبيهيها بالمحصنات حتى هممت أن أقع بها، لا أحسبها إلا من المحصنات، لا تشبهوا الإماء.»
«یوه ښځه په پوره حجاب کې بهر ته ووتله، عمر رضي الله عنه وپوښتل: دا ښځه څوک ده؟ ورته وویل شول چې دا د فلاني وینزه ده. نو عمر رضي الله عنه حفصې رضي الله عنها ته پیغام ولېږه او ورته ویې ویل: دا وینزه دې ولې په حجاب کې پټه کړې او هغه دې د یوې آزادې او عفیفې ښځې په څېر جوړه کړې ده.»
د علامه ظفر احمد عثماني رحمه الله نظر:
علامه ظفر احمد عثماني رحمه الله وایي:
«له دې روایت څخه څرګندېږي چې آزادو ښځو مخونه پټول؛ ځکه که داسې نه وای، نو د حجاب له لارې به د وینزو او آزادو ښځو تر منځ توپیر ته اړتیا نه وه.»
د مغیره بن شعبه رضي الله عنه روایت:
مغیره بن شعبه رضي الله عنه وایي:
«ما د یوې انجلۍ څخه د واده غوښتنه وکړه او په دې اړه مې له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره خبرې وکړې. رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: ایا هغه دې لیدلې ده؟ ما وویل: نه. ويې فرمایل: لاړ شه او هغه ووینه؛ ځکه چې دا لیدل ستاسو د اړیکو دوام او ثبات کې مرسته کوي. نو د هغې کور ته لاړم، مور او پلار یې حاضر وو. انجلۍ په پوره حجاب کې وه. ما وویل: رسول الله صلی الله علیه وسلم ماته د هغې د لیدلو امر کړی دی. مور او پلار یې چوپ وو. بیا انجلۍ له مخ څخه د خپلې بوغرې کونج لرې کړ او ویې ویل: تا ته په خدای قسم درکوم چې که رسول الله صلی الله علیه وسلم تا ته زما د لیدلو اجازه درکړې وي، نو دا کار وکړه او که نه، نو ما ته مه ګوره. ما هغې ته وکتل، له هغې سره مې واده وکړ او هیڅ ښځه ماته تر هغې زیاته محبوبه نه وه.»
د روایت تحلیل:
دا روایت ښيي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم په زمانه کې ښځو حتی په کور کې خپل مخونه له نامحرمو سړو څخه پټول. که د مخ پټول رواج نه وای، نو مغیره رضي الله عنه کولی شوی په عامه ځایونو کې پرته له کومې ستونزې انجلۍ وویني او د هغې کور ته د تللو اړتیا به نه وه.
د اسماء بنت ابی بکر رضي الله عنها روایت:
اسماء بنت ابی بکر رضي الله عنها وایي:
«كُنَّا نُغَطِّيَ وُجُوهَنَا مِنَ الرِّجَالِ، وَكُنَّا نَتَمَشَّطُ قَبْلَ ذَلِكَ فِي الإِحْرَامِ»
«موږ [ښځو] د احرام په حالت کې خپل مخونه له نارینهوو څخه پټول، خو د حجاب له حکم څخه مخکې به مو د احرام پر مهال خپل سرونه ږمنځ کول.»
د روایت تحلیل:
له دې روایت څخه څرګندېږي چې د مخ پټول حتی د احرام په حالت کې هم منل شوی او عام و.
پایله:
د دې احادیثو له مطالعې او د معتبرو فقهاو له نظریاتو تحلیل په ډاګه کوي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم په زمانه کې د مخ پټول په پاکو (عفیفو) او آزادو ښځو کې یو منل شوی او عام عمل و.
By محمد فاتح