Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»نظریات او فکري مکاتب»مارکسیزم»مارکس او مارکسیزم (درېمه برخه)
مارکسیزم پنجشنبه _26 _سپتمبر _2024AH 26-9-2024AD

مارکس او مارکسیزم (درېمه برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp
لیکوال: ډاکټر فضل احمد "احمدي"

مارکس او مارکسیزم (درېمه برخه)

۲– د مارکسیزم اساسات او عناصر
لنین، مارکسیزم په دریو مهمو برخو ویشلی: فلسفه، اقتصاد او علمي سوسیالیزم. په دې مقاله کې د همدې وېش په تعقیب هڅه شوې چې د مارکسیزم درې برخې په ساده ژبه تشریح کړو. بې له شکه چې د مارکسیزم دا درې سرچینې او درې برخې یو له بل سره نه جلا کیدونکې دي او د مارکسیزم د فلسفې د سمې پوهېدنې پرته د هغه اقتصاد نشي زده کولای او د علمي سوسیالیزم له زده کړې پرته د مارکسیزم د فلسفې درک کول ستونزمن او شاید ناممکن وي. دا ټولې درې برخې یو له بل سره تړلي دي او په حقیقت کې هغه باید په موازي توګه زده شي. او د هغه له یو بل څخه جلا کول یوازې د دې هدف لپاره دي چې زده کړه یې اسانه شي. البته، د بحث په دوام کې، لوستونکی به د مارکسیزم د دې دریو سرچینو او د دریو برخو نه جلاوالی درک کړي.
مارکسیزم څو عناصر لري، چې له هغه جملې څخه یې تاریخي ماتریالیزم، دیالکتیک بدلون، ځان نه پېژندنه، طبقاتي توپیر، اضافي ارزښت، پرولتاري انقلاب او کمونیزم یادولای شو.
تاریخي ماتریالیزم: د مارکسیستي فلسفې بنسټ هغه څه دی چې انګلیس د “تاریخ ماتریالیستي پوهه” بللې ده. دا عنصر د اقتصادي ژوند اهمیت او هغه شرایط په ګوته کوي چې خلک پکې د ژوند کولو وسایل تولید او بیا تولیدوي. مارکس په دې نظر وو چې اقتصادي “بنسټ” چې په اصل کې د “تولید د طریقې” یا اقتصادي سیسټم څخه جوړ شوی دی، د ایډیالوژیکي او سیاسي “سربېرن” تعیین کوونکی یا مشروط دی.
دیالکټیک بدلون: مارکس، د هیګل په تبعیت، باور درلود چې دیالکټیک د مخالفو ځواکونو ترمنځ د متقابل عمل پروسه ده چې د پرمختګ لوړې مرحلې ته لار هواروي او د تاریخي بدلون محرک ځواک دی. په ماتریالیستي نظر کې دا پدې مانا ده چې تاریخي بدلون د “تولید د طریقې” د داخلي او ذاتي تضادونو نتیجه ده چې د طبقاتي په توګه څرګندیږي.
ځان نه پېژندنه: د مارکس د لومړنیو لیکنو بنسټیز اصل اجنبیتوب(ځان نه پېژندل) وو. دا هغه اصل دی چې د هغه په نتیجه کې، په سرمایه دارۍ سیسټم کې، کار د اجناسو کچې ته راټیټیږي او یو غیر شخصي عمل باندې بدلیږي. له همدې امله، کارګران د خپل کار له محصول څخه، د کار له بهیر څخه، د خپلو همکارانو څخه، او په پای کې له ځان څخه، د نوښتګر او ټولنیز انسانانو په توګه لیرې کیږي.
طبقاتي توپیر: د سرمایه دارۍ په ټولنه کې اصلي شخړه د شخصي ملکیت څخه راپورته کیږي. دا توپیر د بورژوازانو یا سرمایه دار طبقې، د “د تولید د وسیلو” مالکینو او پرولتاریا یا کارګرې طبقې ترمنځ چې ملکیت نلري او له همدې امله د خپل کار په پلورلو سره ژوند کوي، جلاوالی راولي.
اضافي ارزښت: مارکس باور درلود چې د مصرف شوي کار ټول ارزښت د توکو په تولید کې دی. دا پدې مانا ده چې د ګټه غوښتنه، پانګوال مجبوروي چې د کارګرانو کار په لږه بیه سره لاسته راوړي او “اضافي ارزښت” تولید کړي.
پرولتاري انقلاب: د مارکس په اند، پرولتاري انقلاب حتمي دی. هغه وړاندوینه وکړه چې دا انقلاب به د خپلسرو پاڅونونو له لارې رامنځته شي چې موخه یې د تولید وسایلو کنټرولول دي. خو په راتلونکو کلونو کې يې د سوسياليزم د سوله ييز امکان په اړه هم فکر وکړ.
کمونیزم: کمونیستي ټولنه بې طبقه ده، په دې معنی چې ټول خلک په مشترک ډول د ټولنې شتمني په لاس کې لري او د “تولید” سیسټم د خلکو د حقیقي اړتیاو د پوره کولو لپاره “د مصرف لپاره تولید” سیسټم ته ځای ورکوي.
په هرصورت، د مارکس او د هغه د فکري پراختیا ملګري انګلس له مړینې وروسته، مارکسیزم د ډیرو څانګو او عناصرو خاوند شو، تر دې حده چې ډیری دا مسله راپورته کړې چې د مارکسیزم وروستي پیروان د مارکس له بنسټیزو اصولو څخه لیرې شوي دي.

 

ادامه لري…
Previous Articleځوانان؛ بې مثاله شتمنۍ (درېمه برخه)
Next Article علامه سید ابو الحسن ندوي رحمه الله (اته ویشتمه برخه)

اړوند منځپانګې

نشنلیزم

نشنلیزم (شپږویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD
نور یی ولوله
نشنلیزم

نشنلیزم (پنځه‌ویشتمه برخه)

شنبه _14 _جون _2025AH 14-6-2025AD
نور یی ولوله
نشنلیزم

نشنلیزم (څلورویشتمه برخه)

شنبه _14 _جون _2025AH 14-6-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

اسلامي علما

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یوویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD2 Views

لیکوال: عبیدالله نیمروزي د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یوویشتمه برخه) د سید…

نور یی ولوله
اسلام

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (اوولسمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD4 Views

لیکوال: محمد عاصم اسماعیل‌زهي د حج حکمت، فلسفه او اسرار اوولسمه برخه دویمه شبهه: حج…

نور یی ولوله
د قدریه فتنې

قدریه فرقه (اتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD2 Views

لیکوال: ابوعایشه قدریه فرقه (اتمه برخه) د پیل خبرې د اسلام دین له ښېګڼو یوه…

نور یی ولوله
نشنلیزم

نشنلیزم (شپږویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD4 Views

لیکوال: ابوعایشه نشنلیزم شپږویشتمه برخه وطن کله چې دلته د وطن خبره کېږي نو موخه…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

د افغانستان فیلسوف؛ سید جمال‌الدین افغان رحمه الله (یوویشتمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD

د حج حکمت، فلسفه او اسرار (اوولسمه برخه)

دوشنبه _16 _جون _2025AH 16-6-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.