خو په عصري طب او اصطلاح کې په نشه يي توکو او يو خاص ماده باندې تکيه کول د روږديتوب په نامه ياديږي، چې د انسان په شخصي، ټولنيز، روحي او رواني ژوند اغېز کوي او د هغه عادي او نورمال حالت ګډوډوي؛ له همدې امله، د دې تعریف له مخې، هغه خلک چې روږدي دي ،غیر معمولي او منحرف دي.
روږدی
روږدی هغه څوک دې چې د پرله پسې او دوامداره استعمال له امله په مخدره توکو یا درملو پورې تړلی وي. په بل عبارت، د نشه یي توکو د هر ډول طبي یا رواني اعتیاد قرباني د روږدي په توګه پېژندل کیږي.
نشه يي توکي
که څه هم د “نشه يي توکو” اصطلاح له ډېرې مودې راهيسې په پښتو ژبه کې کارول کېږي، خو دا عنوان له علمي پلوه سم نه دې او د دغو نشه يي توکو له ځانګړتياوو او خاصیتونو سره سمون نه لري. ” تخدیر” په لغت کې د سست کولو، بې هوښه کولو او بې حاله کېدلو معنی لري ، کوم چې په لاتین کې د «نارکوتیک» په نوم یادیږي. له علمي پلوه، دا سرلیک په لاتیني او هغو ژبو کې چې له لاتین څخه اخیستل شوي، سم نه دې؛ ځکه چې د “نارکوز” او “نارکوتیک” سرلیکونه د موضعي انتاني درملو لپاره هم کارول کیږي.
مګر د درملیزو اغېزو او فیزیولوژیکي ځانګړتیاوو له مخې، په ځانګړي ډول په ذهني حالت کې بدلونونه، هغه څه چې د دوی په اخیستلو سره د آرامۍ او خوښۍ احساس کیږي، او په لنډه توګه، دا حالت په ټولو مخدره توکو او حتی الکولي مشروبات کې عام دې؛ د مخدره توکو د دې کټګورۍ لپاره غوره عنوان د “مکیف” اصطلاح ده چې د ټولو ذکر شویو سرلیکونو څخه ډېر مناسب دې؛ ځکه چې له علمي پلوه هم، دا سرلیک د دې درملو ګډو خواصو سره مطابقت لري.
د رنځپوهنې له نظره، هر هغه نشه يي توکي چې له استعمال وروسته داسې بدلونونه رامنځته کوي چې په ټولنيزه توګه د منلو وړ نه وي او ټولنه يې پر وړاندې حساسيت وښيي، هغه نشه يي توکي دي.
ډاکټر عبدالله بن محمد بن احمد طیار وايي: “هر هغه اومه یا جوړه شوې ماده چې اراموونکې وي او له طبي موخو پرته و کارول شي، د روږدي کېدو لامل شي او فزیکي، ټولنیز او اخلاقي زیان ولري، مخدره توکي ګڼل کیږي.”
