Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • سیکیزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • سیکیزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»ډیموکراسي»اسلام او ډیموکراسي (شپږمه برخه)
ډیموکراسي شنبه _8 _جون _2024AH 8-6-2024AD

اسلام او ډیموکراسي (شپږمه برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp

لیکوال: م. فراهي توجګی

اسلام او ډیموکراسي (شپږمه برخه)

ډیموکراسي د لوېدیځ ساینس پوهانو د نیوکې په تله(ترازو) کې؛
په تېرو یادښتونو کې د ډیموکراسۍ د ګټو او زیانونو په اړه خبرې وشوې، خو په راتلونکو څو نوټونو کې به د نویو او زړو لوېدیځ پوهانو د نیوکو په تله کې د ډیموکراسۍ مسئله مطرح شي. دا چې د اسلام له نظره د دیموکراسۍ حیثیت څه دی او څنګه دی، په دې اړه به وروسته په تفصیل سره خبرې وکړو.
سیاسي علوم پوهانو د ډیموکراسۍ نظام تر مایکروسکوپ لاندې نیولی او له مختلفو اړخونو یې ستونزې راپیدا کړي دي او په اړه یې د پراخو ادعاوو په اړه پوښتنې کړې دي، چې ځینې یې په لاندې ډول دي.
سقراط ویلي دي: آیا دا خرافه نده چې یوازې لږ شمېر یا ډېر به د علم لامل شي؟
سقراط چې په ۳۹۹م م مړ شوی، په نړۍ کې تر ټولو مشهور فلسفي شخصیت دی او امکان دې ډېر لږ وي چې څوک یې و نه پېژني. ځینې ​​یې لومړی ښوونکی بولي. هغه په ​​دې باور و چې کله د ډيموکراسۍ په څېر حکومت کې اخلاقي او مذهبي محدوديتونه لرې کېږې، هر څوک آزاد وي، هر څه چې وغواړي کولای یې شي. پایله دا ده چې پوهنه د دې پر ځای چې ټولنه روغه کړي، ټولنیز جنجالونه او تضادونه لا پسې خرابوي او دا هماغه ناروغي ده چې ډیموکراسي ورسره مخ ده؛ له همدې امله سقراط ډیموکراسي د جهالت او خود غرضۍ له واکمنۍ سره پرتله کوي.
“آيا موږ نه وينو چې په ټوله نړۍ کې د خلکو ګڼه ګوڼه د هغو لږو احمقو، وحشي او ظالمه خلکو په پرتله ده چې زده کړه او پوهه يې له نورو خلکو بېله کړې ده؟”
افلاطون ویلي: ډیموکراسي د جاهلانو د حکومت نښه ده.
افلاطون چې په ۳۴۷ کال مخکې له میلاد مړ شوی، د سقراط شاګرد دی، چې تر ډېره د سقراط په څېر مشهور دی.
افلاطون ډیموکراسي د ناپوهو خلکو حکومت ګڼي، په کوم کې چې خلک عدالت او اعتدال نه لري او د هوا و هوس لېواله او د نظر خاوندان کېږي.
د داسې حکومت پایله د سقراط په څېر د هوښیارانو اعدام او د آتن د پنځه سوه کسیزې شورا د غړو ټاکنه ده. پداسې حال کې چې لاټري(قرعه کشي) یو احمقانه روش ده او لکه څنګه چې تاسو نشئ کولی د لاټرۍ په واسطه یو څوک ډاکټر یا انجنیر جوړ کړئ، تاسو نشئ کولی او تاسو باید د لاټرۍ له لارې د خلکو د سیاست مسلک ته پام ونه کړئ.
د افلاطون نيوکه دا ده چې وايي؛ کله چې تاسو ناروغ شۍ، نو له ډېرو نه پوښتنه نه کوۍ چې راټول شئ او وګورئ چې زه څه ډول ناروغي لرم، بلکې ته يو ډاکټر يا هغه کس رابولۍ چې په دې کې متخصص وي. نو ولې باید د حکومت کولو په وخت کې د اکثریت نظر ته پام وکړو؟
“ډیموکراسي د جاهلانو د حکومت نښه ده.”
“ډیموکراسي د خلکو هیلې پوره کوي او مشران یې د ولس غوښتنې د سیاست معیار جوړوي.”
توماس اکوییاس چې په ۱۲۷۴ کال کې مړ شو، د مسیحي سیاسي فکر یو له مهمو شخصیتونو څخه دی. پاچاهۍ حکومت ته یې د ډیموکراسی نه ډېر ارزښت ورکاو، ځکه پاچاهي حکومت د طبیعت نظم ته نږدې دی؛ پداسې حال کې چې ډیموکراسي له دې نظم څخه لرې ده.
نیکولو ماکیاولی چې په ۱۵۲۷ کال کې مړ شوی، د ایټالیا مشهور سیاسي فیلسوف، شاعر او ډرامه لیکونکی دی، چې د خپل کتاب “شهریار” له وجې خورا شهورت لري.
فرانسیس بیکن وايي: “موږ دا د ماکیاولی په څېر خلکو ته ژمن یو چې موږ ته د سیاست نړۍ او د هغه مشران وښیې لکه څنګه چې دوی دي، نه لکه څنګه چې باید وي.”
ډیموکراسي یو بې ثباته نظام دی او د حکومت واک نه ساتي؛ په داسې حال کې چې یو قوي حکومت داسې مشر ته اړتیا لري چې سیاسي ژوند تنظیم کړي.
هابز ویلي: ډیموکراسي د پلي کېدو وړ نه ده؛ ځکه خلک په وعدو دوکه کېږي.
توماس هابز چې په ۱۶۷۹ میلادي کال کې مړ شو، یو له مشهورو اروپايي فیلسوفانو او سیاسي تیورانو څخه دی چې د سیاست د نوې پوهې په رامنځته کولو کې یې لوی رول لوبولی دی. هغه د ډیموکراسۍ په پرتله پاچاهي غوره کړه. ځکه یې پاچاهۍ د نورو دولتونو په پرتله د ټولنې د هوساینې او امنیت ساتونکې ګڼله. د هابز په اند، دموکراسي په دې مانا ده چې د خلکو مستقيم حکومت د پارلمان له لارې نه عملي کېږي. ځکه چې عام ولس یوازې د خپلو شخصي غوښتنو په فکر کې دی او له همدې امله د دې او دې خبرې په وعدو لالهانده کېږي. نو هغه څوک چې دوی غوره کوي د دوی ریښتیني استازي ندي. دوی هغه څوک دي چې یوازې د خلکو هیلې پوره کوي.
جان لاک چې په 1704 کې مړ شوی، سره له دې چې لاک په خپل عصري مفهوم کې د ډیموکراسۍ ډیزاینر او پلار ګڼل کېږي او د لوېدیځ یو له مهمو سیاسي فیلسوفانو څخه دی، په خپلو کارونو کې د هغه او د هغه د پیروانو ترمنځ مخالفت یې په لیبرالېزم او ډیموکراسي کې لیدلی شو، يعنې ليبراليزم او ډيموکراسي د قناعت وړ نه شي سره يوځاى کېداى او د دې تر څنګ د ليبرال ډيموکراسۍ پلان په پاى کې نه شي بريالى کېداى. هغه د ډیموکراسۍ په دننه کې دوه ډوله دیکتاتورۍ رامنځته کوي. لومړی ډول؛ د اقليت د محدودولو لپاره په قانون کې د اکثريت د افکارو نفوذ دی او دويم ډول يې د اکثريتو نظرونه دي چې د ځينو ډلو لپاره د محدوديت لامل ګرځي.
ژان ژاک روسو، چې په ۱۷۷۸ کال کې مړ شوی، یو ډېر مشهور فرانسوی- سوییسي فیلسوف او لیکوال دی، د هغه ځینې خبرې د بشری حقونو د نړیوالې اعلامیې په متن او حتیٰ د ډېرو هېوادونو په اساسی قانون کې هم موندل کېدای شی. روسو د فرانسې د انقلاب له پلرونو څخه دی. هغه په ​​​​دې باور دی چې یوازې د مستقیمې او نړیوالې رایې (خپلواکه ډیموکراسۍ) تنګښت ثابت کېدی شي او نور څه نه. مانا د هر څه لپاره د خلکو رأیې ترلاسه کول اړین دي.
نور بیا…
Previous Articleمرجئه (پنځه ویشتمه برخه)
Next Article د الله توره «خالد بن ولید رض» ژوند ته لنډه کتنه (شپږ دیرشمه برخه)

اړوند منځپانګې

کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (اتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD
نور یی ولوله
کمونیزم

د کمونېزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (اوومه برخه)

دوشنبه _30 _جون _2025AH 30-6-2025AD
نور یی ولوله
کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (شپږمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

اسلامي تمدن

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (پنځه ویشتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD0 Views

لیکوال: ابو رائف د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول پنځه ویشتمه…

نور یی ولوله
فتنې

کرامیه ډله «فرقه» (درېیمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD0 Views

لیکوال: ابوعائشه کرامیه ډله «فرقه» درېیمه برخه مقدمه: مخکې تر دې چې د کرامیه فرقې…

نور یی ولوله
کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (اتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD3 Views

لیکوال: م. فراهي توجگي د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه اتمه برخه  …

نور یی ولوله
اسلامي تمدن

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (څلوروېشتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD5 Views

لیکوال: ابورائف د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول څلوروېشتمه برخه په…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

د علومو په وده او جوړښت کې د مسلمانانو رول (پنځه ویشتمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD

کرامیه ډله «فرقه» (درېیمه برخه)

سه شنبه _1 _جولای _2025AH 1-7-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.