څنګه خپل ماشوم وروزم؟ (څلورمه برخه)

لیکوال: عبدالحمید نوروزی

څنګه خپل ماشوم وروزم؟ (څلورمه برخه)

له شپږ کلنۍ وروسته ماشوم ته پاملرنه
په دې پړاو کې، د ماشوم د زده کړې وړتیا په منظمه توګه وده کوي او توجیهات په ښه توګه مني او د خپلو ملګرو سره لوبې کولو کې ښه ځلیږي . په لنډه توګه، دا ویل کیدی شي چې د مختلفو مهارتونو د پوهیدو او زده کولو وړتیا او د درک کولو ځواک یې وده کوي او هغه په ​​مستقیم ډول توجیه کیدی شي؛ دا وخت د ماشوم د ښوونې او روزنې یو له مهمو دورو څخه دی.

دلته به موږ هغه مهم اړخونه بیان کړو چې روزونکي باید پدې مرحله کې ډیر پام ورته وکړي، کوم چې دا دي:
1 – د ماشوم لپاره د خدای پیژندلو خورا ساده لاره
خدای په داسې طریقه معرفي کړئ چې د ماشوم د پوهې او فکري کچې لپاره مناسب وي. د هغه لپاره دا کافي ده چې پوه شي چې خدای بې ساري او بې مثال دی او د اسمانونو ، ځمکې ، خلکو ، حیواناتو ، ونو ، سیندونو او غرونو خالق او د هرڅه خالق دی. روزونکی باید له فرصت څخه ګټه پورته کړي او له ماشوم څخه ځینې پوښتنې وکړي؛ د مثال په توګه، کله چې دوی د باغ په مینځ کې یا په دښته کې د تفریح ​​​​لپاره بهر وي، نو پوښتنه وکړئ: “د اوبو، سیندونو، ونو، ځمکې او داسې نورو خالق څوک دی؟” تر څو ماشوم د څښتن په عظمت پوه شي او د هغه د قدرت حقیقت درک کړي؛ هغه ته د خدای سره مینه او محبت ور زده کړئ او هغه د خدای تعالی له نعمتونو څخه خبر کړئ چې پر هغه، نورو کسانو او حیواناتو یې پېرزو کړي دي، د بیلګې په توګه: “چا تاسو ته غوږونه، سترګې او عقل درکړی دی؟” او “تا او ستا کورنۍ ته چا روزي ورکړې؟” .
2- د ماشومانو لپاره د حلال او حرام ځینې واضح قواعد زده کول
ماشوم باید د شرمګاه پټول، اودس او د پاکوالي احکام او د لمانځه د ادا کولو طریقه زده کړي او د محرماتو، دروغ ویلو، چغلي او محرماتو ته د کتلو څخه یې منع کړئ.
په لنډه توګه، ماشومانو ته باید هغه څه وښودل شي چې په لویانو باندې واجب دي، او دوی باید له هغه څه څخه منع شي چې لویان ترې منع شوي، ترڅو دوی د دې طریقو او عادتونو سره سمون او عادت وکړي؛ همدارنګه هڅه وشي چې هغوی ته علم ور زده کړې، لکه څنګه چې سفیان ثوري رحمه الله فرمایي: په سړي باندې واجب ده چې خپل ماشوم مجبور کړي چې علم زده کړي؛ ځکه چې هغه د دې مسؤول دی او د قیامت په ورځ به ترې پوښتنه وشي.
– 3 ماشومانو ته د قرآن کریم د تلاوت زده کول
قرآن یوازینی ثابت او ټینګ پروګرام دی چې هیڅ باطل ورته له هیڅ لوري نه رسېږي او خدای یې له هر لوري څخه ساتي؛ ټول خیر او برکت په دې کې دی چې ماشوم د قرآن کریم په سمه او صحیح توګه تلاوت کولو سره عادت شي او زده یې کړي او خپله ټوله هڅه دې د هغه په یادولو او حفظ کولو کې وکړي .
والدین باید هڅه وکړي چې خپل ماشومان د قرآن کریم حفظ کولو مدرسې ته واستوي، که دا ممکنه نه وي، دوی د قرآن حفظ کولو یوې حلقې ته (کورسونه چې څو میاشتې دوام لري) ته واستوي. د قرآن ښوونه اولاد ته د سمې لارې لارښوونه کوي او د والدینو لپاره ډېر اجرونه لري. لکه څنګه چې رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي: ژباړه؛ څوک چې «سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِيْمِ» ووايي، د ده لپاره به په جنت کې يوه ونه و کرل شي او څوک چې قرآن کريم په بشپړ ډول ولولي او عمل پرې وکړي، الله تعالی به يې د مور او پلار په سرونو کې د رڼا تاج کېږدي چې رڼا به یې د نړۍ په کورونو کې د لمر له روښانتيا څخه غوره وي او د هغه چا په اړه څه فکر کوئ چې خپله په دې عمل کوي؟
سلف صالحو به تل خپلو اولادونو ته د قرآن زده کړې او حفظ کولو ځانګړې پاملرنه کوله. له دوی څخه یو د مراکش شیخ یاسین بن یوسف دی چې د امام نووي رحمه الله په اړه وايي: ما هغه په ​​نووي کې ولید کله چې هغه په ​​​​لس کلنۍ کې و، ماشومانو په هغه نیوکه وکړه چې ولې له دوی سره لوبې نه کوي او له هغوی څخه تښتي او ژاړي؛ ماشومانو به هغه مجبوراوه چې لوبې وکړي، خو هغه به منډه کړه او قرآن به یې تلاوت کاوه. هغه وايي: د هغه مينې زما په زړه کې ځاى نيولى و او پلار يې هغه د يوې هټۍ په سر کښینولی و چې پېر او پلور وکړي؛ خو دې کار هغه د قرآن له لوستلو او تلاوت څخه منع نه کړ. ما هغه خپل استاذ ته یووړ او هغه ته مې سپاړښتنه وکړه او ومې ویل: هیله ده چې هغه به د خپل عمر او زمانې تر ټولو هوښیار او عالم وي او خلک به ترې ګټه اخلي. استاد یې راته وویل: ایا ته ستورپوه یې؟ ما وویل: نه، مګر خدای ماته داسې الهام کړی او زما پر ژبه یې داسې کلمات جاري کړل . هغه قرآن کریم ختم کړ په داسې حال کې چې بلوغ ته نږدې و.

ادامه لري…