اعتدال (پنځمه برخه)

لیکوال: محمد عاصم اسماعیل‌زهی

اعتدال (پنځمه برخه)

د نورو په ستاینه او غندنه کې اعتدال:

ستاینه، که دا د اعتدال له حد څخه تېریږي، د خوشالۍ او بې عزتۍ لامل کېږي. په همدې ډول له ستاینې څخه ډډه کول، چې ریښې یې په کم عقلۍ او یا د حسد په څېر بدیو پورې تړلې وي، د دې لامل کېږي، چې د خلکو فعالیت کم شي او اغېزه له لاسه ورکړي.

په مصرف او لګښت کې اعتدال:

مؤمن دنده لري چې د ټولنې د اقتصادي څرخ په حرکت کې له خپل وس او توان سره سم کار واخلي او د ژوند د لګښتونو د برابرولو ترڅنګ د خلکو د ژوند په ابادۍ کې هم ونډه واخلي. په اسلام کې د حلال او حرام لاره جلا شوې ده او هر څوک چې يو مشروع او حلال عايد ترلاسه کړي د هغه خاوند کېږي او د عقل او شريعت له مخې يې د کارولو اجازه شته. په عین حال کې، ډیر مصرف او لګښت کول یو غیر معقول کار دی.

لکه څنګه چې قران کریم فرمایي: «وَ لا تَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا»؛ “مګر له دې نړۍ څخه خپلې ګټې مه هېروئ.”

په ټولنیزو اړیکو کې اعتدال:

کرکه او افراطي مینه حرامه ده او په ټولو ټولنيزو اړيکو، دوستۍ او دښمنيو کې د اعتدال سپارښتنه شوې ده. د سختې مینې پایله افسوس دی او د سختې دښمنۍ پایله شرم دی. هوښیار سړی په دوستۍ کې بې حده باور او د خپل پرون ملګري څخه شکایت نه کوي.

اعتدال د ژوند او عقیدې په ټولو اړخونو کې شتون لري؛ د بېلګې په توګه په ټولنيزو چارو کې د ديني لارښوونو پر بنسټ دا حق نه لرو چې په يوه تړلي ځای کې کښېنو، او له خلکو څخه جلا شو او نور هېر کړو او نه هم خپله خپلواکي، اصليت، کلتور او مذهب په بشپړه توګه له منځه يوسو، او د نور کلتورونه جذب کړو او خپل هویت له لاسه ورکړو، راځئ چې په معنویت کې دومره ډوب نه شو چې نړۍ او مادي شیان پریږدو، یا برعکس، د مادي شیانو سره دومره متوجه نه شو چې له معنویت څخه بې برخې شو.

موږ باید د مادي شیانو څخه د اړتیا په اندازه کار واخلو او په معنویت کې تر هغه حده لاړ شو چې زموږ په کورنۍ او ټولنیز ژوند منفي اغیزه ونلري. په عقیده، اخلاق، سپورټ، ټولنه، کورنۍ او په هر څه کې اعتدال شتون لري او که اعتدال مراعات نه شي، خامخا په غلطه روانیږو.

د بېلګې په توګه: د مور او پلار درناوی ډېر ارزښتناک او د ستاینې وړ دی. خو كه څوك د مور او پلار دومره احترام وكړي چې شرك ته ورسیږي، نو د اعتدال اصل یې له لاسه ورکوي.

په پای کې باید ووایو: د قرآن په آیتونو کې تفکر دا په ډاګه کوي چې د اعتدال په مقام او د هغه د تطبیق او د انسان له الهي طبیعت او د خلقت له نظام سره یې مطابقت په دیني ټولنو کې خورا مهم دی; ځکه چې له اعتدال څخه وتل په مستقيمه توګه له مختلفو انحرافاتو او غلطو باورونو سره تړاو لري او د هغه بنسټ دی. له دې څخه موخه دا ده چې د حق مركزيت، عقليت او له تاوتريخوالي څخه ډډه تبیین کړي، او د شر او فساد رامنځته كول، تفرقه اچول، د دين تحريف كول، كفر، ګمراه كول او د دنيا او اخرت په عذاب كې راګيرېدل د اعتدال څخه د وتلو نتیجه ده.

نور بیا…