لیکوال: م. فراهي توجګي
رواني جګړه او تبلیغات د آیتونو په رڼا کې (شپږ ویشتمه برخه)
قرآن کریم په خپلو مُبارکو آیتونو کې د تبلیغاتي رواني جګړې مثالونه ورکوي: په هغه جنجالونو کې چې شتمنو د انبیاوو پر ضد کاوه، تبلیغات یې کول، سپکاوی یې کاوه، جادوګر او درواغجن یې بلل او په مؤمنانو یې ناحقه تورونونه تړل په دې ډول بریدونو سره دوی هڅه کوله چې د توحید جبهه ماته کړي او دا ټول د رواني جګړې طریقې وې.
په دې تبلیغاتي جګړه کې د حق جبهه هم ځان ته خپل پلان او تکتیکونه لري او د دُښمن غشي هغه ځای ته ګوزاروي چې له هغه ځایه راغلي وي. د “بالمثل مقابلې” قانون یوازې په نظامي عملیاتو کې نه کارول کېږي، بلکې د تبلیغاتې بریدونو په ځواب کې هم کارول کېږي. که فرعون موسی «مفسد» بولي، نو قرآن ورته په « انه کان من المفسدین» ځواب ورکوي او د هغه فساد په ثبوت او شواهدو ثابتوي. د پیغمبرانو او د هغوی د پیروانو په وړاندې د توهین، تحقیر، تورونه او طعنې له وسیلو څخه کار اخیستل د رواني جګړې یوه برخه ده. په زړه پورې خبره دا ده چې قرآن د هماغې وسلې په کارولو سره چې دُښمن یې په لاس کې دی، هغه تحقیر کوي او احمق او فاسق یې بولي. د بېلګې په توګه لاندې آيتونو ته پام وکړئ:
«أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لَاكِن لَّا يَشْعُرُون» (بقره: ۱۲)
« پوه شه چې دا پخپله مجرمین دي او نه پوهېږي.»
«أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَ لَاكِن لَّا يَعْلَمُونَ» (بقره: ۱۳)
« پوه شه چې دوی پخپله احمقان دي او نه پوهېږي.»
«اللَّهُ يَسْتهَزِئُ بهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فىِ طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ» (بقره: ۱۵)
«دا خدای دی چې په دوی ملنډې وهي او دوی پریږدي چې په خپل بغاوت کې سرګردانه وي.»
لوى څښتن د قرآن په آيتونو كې ټولو مؤمنانو ته د دُښمنانو د رواني جګړې په وړاندې خبردارى وركړى، چې موخه يې په اسلامي عقايدو او كلتور باندې د توهين، ملنډو، افواه خپرولو او تفرقې، وېرې او فرهنګي يرغل په حركت سره بريد دى. او د اسلام او مسلمانانو له بربادۍ پرته بله موخه نه لري.
ب. د منافقانو او کفارو لپاره ځانګړي تبلیغاتي طریقې او رواني جګړې
-
تظاهر او منافقت؛ منافقان په خپل دروغ ټینګار کوي او د حق په توګه یې وړاندې کوي. دوی په خدای او د آخرت په ورځ ایمان نه لري، مګر وايي چې موږ مؤمنان یو او دوی فساد کوي، خو وايي چې موږ اصلاح کوونکي او مصلحین یو. دوی ځانونه هوښيار ګڼي او مؤمنان احمقان ګڼي. قرآنکریم فرمايي: پوه شئ چې دوی همهغه مفسدین دي. (البقره: ۱۲ او ۱۱)
مؤمنان په نیکۍ امر کوي او له بدیو منع کوي، خو منافقان د نیکۍ د حُکم پر ځای بدیو ته امر کوي او له بدیو څخه د منع کولو پر ځای له بدیو منع کوي. (توبه، آیت: 67.)
البته دوی چیغې نه وهي چې اې خلکو بد کارونه وکړئ! بلکې بد کارونه ښه ښکاروي او بیا وايي چې هغه وکړئ. لکه څنګه چې دوی یو ښه کار بد ښکاره کوي او د هغه نه کولو ته خلک هڅوي. دوی جومات جوړوي، مګر د دوی نیت عبادت نه دی، مګر د دوی نیت د مسلمانانو تفرقه ده، او قسم خوري چې موږ د خدمت او نیک کار کولو اراده لرو” (توبه، 107-110 آیتونه).
-
د خلکو په باورونو او عقیدو کې ګډوډي رامنځته کول؛ د مدینې یهودیانو د مسلمانانو د ایمان د خرابولو لپاره له هرې لارې کار واخیست. د مؤمنانو په منځ کې د شکونو د پيدا کولو يوه لاره دا وه چې ځينو يې د ورځې په پيل کې په ظاهره ايمان راوړی او د ورځې په پاى کې به مرتد شول، تر څو د نورو په ايمان او عقیده کې شک پيدا کړي. مومنان (آل عمران: ۷۲)
-
اوازې خپرول؛ منافقان او يا د ضعيف ايمان خاوندانو ته چې کله د مسلمانانو د فتحې یا ماتې خبر ورسي نو بې له پلټنې يې خپروي. خو که دوی دا خبره خپلو پیغمبرانو او هغو مشرانو ته واستوي چې په کافي اندازه پوهه لري، دوی به د دې مسلو له ریښو خبر کړي. (نساء، آیت: ۸۳)
هغه توهین چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم پر یوې میرمنې لګېدلی و، هم د افواه او شایعات په بڼه و. خدای ځینې خلک ملامتوي چې ولې تاسو چې دغه شایعه واورېدل، تاسو و نه ویل چې: “موږ د دې د ویلو حق نه لرو”. خدای جل جلاله تاسو ته نصیحت کوي چې هېڅکله داسې کار تکرار نه کړئ. (نور، ايتونه: 17 او 16.)
د دې لپاره چې افواه اغېزمنه نه شي، مسلمانان بايد داسې وروزل شي، چې يوازې په قطعي مسايلو باور وکړي او باید پوه شي، چې د سترګو، غوږونو او زړه په ګډون د انسان د ټولو غړو څخه به پوښتنه وشي. (اسراء، آيت: 36.) قرآن فرمايي: كه كوم فاسق تاسو ته خبر دركړي، نو پلټنه يې وكړئ، نه دا چې په ناپوهۍ او د هغې د اغېز لاندې يوې ډلې ته زيان ورسوئ او په خپلو كړنو پښيمانه شئ. (هجرت، آیت: ۶)
-
تورونه او افترا؛ د رسول الله صلی الله علیه وسلم په زمانه کې دوی یو بې ګناه کس د عفت په سرغړونې تورن کړ. (نور، آیت: ۱۱.
له شواهدو څخه مالومېږي چې هغه په خپل ټولنه کې یو مهم شخص ګڼل کېده. د منافقینو او ظاهراً مسلمانانو یوې ډلې غوښتل چې له دې پېښې څخه د خپلو ګټو او د اسلامي ټولنې په زیان ګټه پورته کړي. بيا آيتونه نازل شول او په قاطعیت سره یې مؤمن نارينه او ښځې يې وغندلې، چې کله مو دا بدګماني واورېده نو ولې مو د ځان په اړه ښه فکر ونه کړ؟.
تاسو ولې ونه ویل چې دا یو لوی او ښکاره دروغ دی؟
ولې يې څلور شاهدان را نه وړل؟ اوس چې دوی داسې شاهدان نه دي راوړي، نو له دروغ ویونکو دي. (نور، آیت: ۱۲)
-
د مؤمنانو ترمنځ تفرقه اچول؛ مشرکین د مسلمانانو د یووالي او په مسلمانانو کې د شخړو له منځه تللو په اړه په غوسه وو. د شاس بن قیس په نوم یو یهودي چې د تور زړه خاوند و، کله چې یې د اوس او خزرج قبیلې دوستي او الفت ولیدی، نو و یې غوښتل چې له دوی بیا سره واچوي. په همدې خاطر يې د تېرو جګړو، وينو تويولو او شخړو يادونه وکړه. په هر صورت، دغه پلان کار وکړ او بيا يې اختلاف وکړ او يو له بل سره د جګړې په حال کې وو، چې دا خبر رسول الله صلی الله عليه وسلم ته ورسېده او آياتونه نازل شول، چې مسلمانانو ته يې خبردارى ورکړ، چې که تاسو د اهل کتابو اطاعت وکړی، نو تاسو به کفر ته وګرځوي. (آل عمران، آیت: 100)