علامه سید ابوالحسن ندوي رحمه الله (پنځمه برخه)
د خاندان پېژندنه
علامه ندوي (رح) په داسې کورنۍ کې وزیږید چې د لیکوالانو او مؤلفانو څخه ډکه وه؛ څرنګه چې د نوموړي نیکه هم د دغه موهبت څخه بې برخې نه و او د قدرمن پلار یې حضرت علامه سید عبدالحی حسني هم د تألیف او تصنیف په برخه کې لوړ لاس درلود؛ په ځانګړي ډول د رجالو د تاریخ په برخه کې، چې له همدې وجې او د ارزښتمن او مشهور کتاب «نزهة الخواطر» د لیکلو په پار ( د هند ابن خلکان ) لقب یې خپل کړ. نوموړی نور ګټور او ارزښتناکه کتابونه هم لري چې د ده په لوړ علمي مقام باندې دلالت کوي. له بلې خوا، د علامه ندوي مور او خور څخه هم ګټور اثار پر ځای پاتې دي چې هرو مرو د علامه د شخصیت او فکري او روحي جوړښت کې یې رغنده اغیزه لرله او له همدې امله د ژوند له پیل څخه د کتاب او کتاب لوستلو سره مینه درلوده.
علامه د ژوند په کاروان کې لیکي: «زموږ خاندان د عالمانو او مصنفینو خاندان دې؛ او پلار محترم یې د خپلې دورې مصنف و؛ کورني او میراثي اغیزې ډيرې پیاوړې او موثره وي او نسل په نسل لیږدول کیږي او دغه خصیصه څه نا څه په ټولو هلکانو او انجونو کې لیدل کیږي، د کورني اثراتو یوه برخه او د پلار ذوق او علاقه، په ټولې کورنۍ د کتاب او لوستلو علاقه او انګیزه را منځته کړې وه؛ د کتاب او لوستلو مینه او علاقه د ذوق له حده تېره او د ناروغۍ او روږدوالي حد ته رسیدلې وه، په داسې توګه چې هیڅ کتاب به یې بې لوستلو نه پریښود؛ هغه پیسې چې دغو ورونو او خویندو ته د شخصي لګښت لپاره ورکول کیدلې او یا د معمول دود مطابق که د کورنۍ مشر به د تللو پر مهال څه پیسې ورکولې، د لګښت تر ټولو غوره ځای یې کتاب و؛ یعنې په هغه پیسو باندې کتاب رانیول کیده. له همغه کوچنیوالي څخه د کتاب مینه د دوی په زړونو کې وه؛ ویلی شو چې د نیکه ګانو د رنګ یوه صبغه وه او همدغه زاید الوصفه مینه او لیوالتیا، هغه دې ته وهڅاوه چې د کتابونو په موندلو او را غونډولو کې هڅه او زیار وباسي، په داسې توګه چې د کوچنیوالي راهیسې یې یو کتابتون د خپل په نوم ځانګړی کړ او د کمیت او کیفیت له اړخه د پراخوالي په لاره کې یې ډیرې هلې ځلې وکړې او دغه شوق او علاقه هغه مهال د ده په زړه کې ولویده چې نوموړي د دې تشخیص او پوهه نه درلوده چې کتاب د کتابتون څخه رانیول کیږي او که له نورو پلورنځیو څخه؟!».
د مهربانې او زړه سواندې مور په غیږ کې
مور تر ټولو غوره بستر او مناسبه زانګو ده چې اولاد د هغې د مهر او عاطفې تر سیوري لاندې پالنه او روزنه مومي او په سالمه توګه رشد او وده کوي او داچې د اولاد په ذهني جوړښت کې د مور نقش ډیر اغیزناکه دې او ماشوم ته هم ډیره د اعتماد وړ وي، د ماشوم د ودې یو له بنسټیزو ستنو څخه شمیرل کیږي او کولای شي ماشوم هرې لارې ته چې وغواړي همغسي و روزي؛ د علامه ندوي د نیکمرغۍ له نښو څخه یو دا وو چې د داسې مور په غیږه کې و روزل شو چې نه یوازۍ مورنۍ دندې یې په ښه ډول ترسره کړې؛ بلکه د پلار تشه یې هم ډکه کړې وه؛ مؤمنه، مخلصه او د شپې لخوا پاڅیدونکې (قیام الیل او تهجد کوونکې) چې تل به یې د خپلو اولادونو د راتلونکي په اړه فکر کاوه او هغوی ته د ډیرو سترو هیلو او ارمانونو غوښتونکې وه.
سیده خیرالنساء هغه مور وه چې نه یوازې د خپل زړه ټوټې ظاهري پاکوالي ته پام کاوه، بلکه د هغه باطني پاکوالي ته یې هم ډیره پاملرنه کوله؛ د خپل اولاد د دنیایي ژوند په نسبت یې د هغوی د اخروي ژوند په جوړولو او ودانولو کې ډير فکر کاوه او په دې لاره کې یې نه ستړې کیدونکې هلې ځلې ترسره کړې؛ د خپل اولاد د بدن او جامو په نسبت یې د هغو د روح او زړه صفاکولو ته ډیر پام کاوه او تل به د اولاد په اصلاح او روزنې باندې لګیا وه. له شک پرته، سیده خیرالنساء د خپل نوم په څېر غوره او نېکه ښځه وه؛ په عبادت، زهد او پرهیزګارۍ، خواخوږي او د امت فکر او د اولاد په ښه روزنه کې بېسارې وه او د ډاکټر محسن عثماني ندوي په وینا، اسلامي امت په اوسنۍ دوره کې د هغې په شان له مهربانې او فداکارې مور څخه ندې برخمن شوی… هغه د سنتو تابعداره وه او له فتنې څخه یې وېره درلوده او تل به یې دعا کوله چې خاندان یې په فتنو اخته نشي او د کورنۍ غړي یې له فتنو څخه خوندي پاتې شي او په همدې علت د جمعې په ورځ به یې د کهف مبارکه سوره تلاوت کوله ترڅو د هغې لپاره د آخرت توښه او د دجال له فتنې څخه د مخنیوي سبب وګرځي؛ د ژوند په ټوله دوره کې ذکرونه، دعاګانې، د قرآنکریم تلاوت او د نیمې شپې عبادت یې پرینښودل او له هغو څخه غافله نشوه؛ حتی وروسته له هغې چې کمزورې شوه او عمر یې لوړ شو، تا به ویل چې د تلاوت لپاره نوی قوت ترلاسه کوي او بلآخره د (۹۰) کالو ژوند کولو وروسته له دغې فاني نړۍ څخه سترګې پټې کړې؛ په داسې حال کې چې د هغې د بدن عنصري ترکیب ډیر کمزوری او او د زړه روحانیت یې د کمال لوړې کچې ته رسیدلی و.
ادامه لري…
