یقینا، هغه څه چې د بنی اسرائیلو په قوم کې پیښ شوي؛ ; کفر، زړه سختي ، تېری، د حق څخه انکار، د بشریت له پیغمبرانو او لارښوونکو سره دښمني نه ده لیدلې.
دوی خپل یو شمیر پیغمبران ووژل، سرونه یې پرې کړل او په آره يې ورېبل او کفريې وکړ، او ګناهونه ته لاس واچول، او په هر ډګر کې یې داسې اعمال او کړنې ترسره کړل چې د دې په پرتله ممکنه نه وه.
له دې چارو سره سره دوی لوې او غټي او عجیبې ادعاوې درلودې. دوی تل دا ادعا کوله چې لاره یوازې دوی پيدا کړې او یوازې دوی د خدای غوره شوي ملت دي او د خدای اجر به یوازې د دوی لپاره وي او د خدای فضل او رحمت یوازې د دوی لپاره دی او دوی په دې کار کې څوک نه شریک کاوه.
دا یو نړیوال اصل دی، چې خدای هغه چا ته سر لوړې ، او نړیواله رهبري ورکوي څوک چې کلکه عقیده او په الهی احکامو عمل کوي.
هو دا د منلو وړ عقیده او ایمان دی چې د خدای د حکم په وړاندې سر ټيټ کړي او د داسې ایمان لامل کیږي چې له هغې څخه د مناسب اعمال صادرشې.
دا هم ثابته ده، چې د خدای فضل او احسان یوازې په یوه ډله او قوم پورې نه دی، بلکې د خدای فضل او رحمت په ټولو مؤمنانو پورې اړه لري او په هر وخت او ځای کې وي د خدای له فضل او رحمت څخه ګټه پورته کوي . تر څو چې په بل رسالت کې داسې دين راشي چې پر مؤمنانو يې واجب وي او د وخت له غوښتنو سره سم د هغه پر احکامو عمل وکړي.
یهودانو د ټولو نعمتونو د ناخوښۍ سره سره، الله تعالی دوی ته دوه لوی نعمتونه ورکړي وو، چې د دوی په نړیوالو اړیکو کې خورا اغیزمن وو؛ لومړی، دوی پیغمبرانو له نسله وو،او د نیکو اعمالو په کولو او د الهي حکمونو په ساتلو سره د انسانیت لپاره نمونه کیدای شول.خو افسوس چې نه يوازې دا چې د دې مقام ستاينه يې ونه کړه، بلکې خپل نيک خلک يې ووژل. او دوی ذخيره کول او حرام خوړل ته مخه کړه. او دا یو ټولنیز اصل دی چې کله د یو ملت علما او نيکان له منځه لاړه شي، نو بیا وروسته خلک په مختلفو نومونو (پیغمبر زاده، سیدزاده، اغازاده، اخندزاده او نور) له ملت سره ناوړه چلند کوي، چې دا کار د خلکو د کرکې او له دین څخه د لرې کیدو لامل ګرځي.
دوهم، د دوی په لاس کې آسماني کتاب (تورات) و.
دوی ته امر شوی و چې هغه څه چې په تورات کې دي په خپل ټول قوت سره واخلي او په کلکه ارادیې سره پلي کړي.
ځکه چې د ایمان کار سستي، بې کفایتي او ټنبلي نه مني او دا د مؤمنانو سره د الله جل جلاله تړون دي، او دا جدي او حقیقي کار دی او باید ساده او ټوکې و نه ګڼل شي.
په داسې لوی تړون کې مصیبت او سختۍ شاملې دي. نو انسان بايد په زړه او وجود سره دې ته متوجه شي ، په لاره کې يې کمي ستونزي او کړاوون دې اشنا شي او په کلک هوډ سره د هغه په وړاندې قدم واخلئ، او کمې ستونزو او کړاوونو چې د دوې په وړاندې دي، په زړه او فکرهغه ته متوجه کړي او خپلې دندې او ستونزې په ښه توګه ترسره کړي.
هغه څوک چې دا ډول غوښتنه ومني باید پوه شي چې هغه لذت، عیش، څښاک، سستي او آرامۍ ته الوداع وايي او لکه څنګه چې رسول الله صلی الله علیه وسلم رسالت سپارل شوی او وي فرمایلي :
د معاهدې په جدي نيولو او د ټينګ هوډ لرل او په اړه يې د فکر کول او له دې ټولو سره سره د هوډ او هوښيارۍ په لرلو سره انسان ته لازمه ده چې د عقيدې او تړون حقيقت معلوم کړي او د هغه له مخې په هغه کې بدلون راولي. او بیا خپل ځان جوړ کړي، تر څو دین یوازې په شعار او احساساتو پورې محدود نه وي او هم د احساساتو او عاطفو څخه خالي نه وي.
خو بني اسرائيل د خپل نړيوال مقام د ساتلو لپاره دغه دوه امتيازات (د پېغمبر زاده او آسماني کتاب) نه شو کارولى. بلکې د خدای کتاب یې شاته پریښود او خپل معنوي مقام یې د څو شیانو په بدل کې خرڅ کړ.
ژباړه : خو د لږو کسانو پرته نور تاسي ټول له دې ژمني څخه واووښتلئ .
د بني اسرائيلو يوه له مهمو ځانګړنو څخه د هغوى ډار او ړونو ماتول وه، چې له امله يې دوى په غيبو باندې د ايمان له روښانه سرچيني څخه بې برخې شول، په خداى باندې يقين او د هغه څه تصدیق کولو لپاره چمتو اوسئ چې پیغمبران راوړي.
د دې تر څنګ د طبیعت خوب او د زړه مړینه، د وظیفو او وظیفو په منلو کې عذر او ځنډ، عذرونه او عذرونه او ملنډې وهل چې له سختې زړې او اوږدې ژبې څخه سرچینه اخلي. د دې سبب شول چې د ذلت او ذلت په رجعت کې پاتې شي او د پیغمبرانو د رسالت د سرته رسولو توان ونه لري او په نړۍ کې خپل ځای ولري.
لکه څنګه چې لوی خدای په خپلو الفاظو کې د دوی مړ او سخت زړونه داسي انځوروي او ورته خطاب کوي: ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ ﴿البقرة: 74﴾ ژباړه : بيا له دې نه بعد ستاسو زړونه سخت شول.
هغه ډبره چې په هغه سره د دوی زړونه اندازه کیږي، او د دوی زړونه تر هغه ډیر سخت او کلک دي، هغه ډبره ده چې دوی یې پیژني او پوهیږي چې دا څه ډول ډبره ده. دوی هغه ډبره لیدلې ده چې له هغې څخه یې دولس چینې راوتلې او هغه غر یې هم لیدلی دی چې کله خدای په هغه باندې خپل نور ښکاره کړ موسی علیه السلام یې په لیدو بې هوښه شو. خو زړونه يې نه نرمېږي او نه يې يو څاڅکی له سترګو پرېېږي او د الله له وېرې نه حرکت نه کوي او د تقوا لاره نه نيسي. دا یو کلک، وچ، سخت او ناشکره زړه دی.
دا د زړه سختۍ او د دوی دښمنې او ځان غوښتونکی د دې لامل شوی چې دوی په دوامداره توګه د تعصب تر کلک کمربند لاندې وي.
او دوی د بشریت لپاره مصیبتونو ته سترګې په لار دي او له بدۍ پرته بل څه نه غواړي، دوی په زړونو کې د خلکو سره کرکه لري، دوی د کینې او دښمنۍ په دردونو اخته دي ،د همدغو کرکېو د اورېدو او د هغوی د کرکې د غږ په ځواب کې د قومونو او مختلفو انسانانو تر منځ فتنې او د دښمنۍ اور بلوي.
له دوی څخه د غنیمت اخیستلو او د خپلو کرکې په اور باندې د اوبو د شیندلو لپاره (چې هیڅکله نه ختمیږي) جنګونه پیل کړي او زړونه یې یخ کړي، دوی د خلکو مرګ غواړي او د خلکو ژوند په چلونو تباه کوي. له بلې خوا خلک د دوی پر وړاندې ودرېدل او نړیوال قتل عام پیل شو او انسانیت د بدبختۍ کندې ته ولوېد.
دا ټولې بدۍ او ناخوالې د دوی د بد اخلاقۍ او تعصب ، د دوی د غرور او تکبر پايله ده.
په رښتیا هم داسې ملت کولی شي چې د انسانيت بېړۍ د اخلاقي او ټولنیزو انحرافاتو په سختو طوفانونو کې ودروي او انسانیت د دنیا او آخرت د آرامۍ سیوري ته ورسوي؟
البته په دې پوښتنه کې د هر رایه ورکوونکي ځواب به منفي وي، ځکه چې دا مسوولیت سرښندنې، قربانۍ، نرمۍ او مهربانۍ ته اړتیا لري، او دا په بشپړه توګه د تفریح او خود غرضۍ خلاف کار دی.
همدارنګه د رسالت او امانت ترسره کول د انسان په پیدایښت کې د خدای له حکمتونو څخه دی او د اسرائیلو په څیر د بد اخلاقو خلکو ته سپارل په بشپړ ډول د هغه حکمت خلاف دي ،چې خدای تعالی فرمایي: وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ ﴿البقرة: ٣٠﴾ ژباړه : او هغه وخت يادونه وکړه چې کله ستا رب ملايکو ته ويلي وه : زه په ځمکه کښي د يو خليفه پيدا کوونکی يم ! هغو عرض وکړ: ايا ته په ځمکه کښي داسي يو څوک ټاکې ، چې د هغې نظم خراب کړي او ويني توی کړي؟ حال دا چې موږ ستا له ستايلو سره تسبيح وايو او ستا پاکوالی بيا نوو، الله وويل: يقينا زه پوهېږم په هغه څه چې تاسو پرې نه پوهېږئ دا چې:
زه د دې ډول په جوړولو کې د بدیو په پرتله چې تاسو یې یادونه کړې ډیرې ګټې وينم . ځکه چې زه به د دوی په منځ کې پیغمبران او رسولان راولیږم او د دوی په مینځ کې به صالحان او شهیدان، پرهېزګاران، نږدې ملګري، علماء او د خدای دوستان او د رسول الله صلی الله علیه وسلم پیروان راښکاره شي.
اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ ﴿الأنعام: ١٢٤﴾ ژباړه : الله ښه عالم دی په هغه ځای چې (هلته) خپل رسالت ږدي
رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: خدای تعالی حضرت اسماعیل علیه السلام د ابراهیم علیه السلام له اولادې او د اسماعیل علیه السلام له اولادې څخه بنی کنانه غوره کړی. او قريش د کنانه له اولادې څخه او د قريشو څخه يې بني هاشم غوره کړ او زه يې له بني هاشمو څخه غوره کړم.
حضرت عبدالله بن مسعود رضي الله عنه په دې اړه وايي: خدای د بندګانو زړونو ته وکتل او د محمد صلی الله علیه وسلم زړه یې ولید، چې په بندګانو کې تر ټولو ښه زړه دی. هغه یې د ځان لپاره غوره کړ او خپل پیغام یې ورته واستاوه. بیا یې د محمد صلی الله علیه وسلم له زړه وروسته د بندګانو زړونو ته وکتل او د خپلو اصحابو زړونه یې د بندګانو تر ټولو غوره زړونه وموندل، نو د خپل پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) وزیر یې وګرځاوه، چې د خپل دین لپاره جنګیدل.
لکه څنګه چې په پیل کې وویل شول، دا یو نړیوال اصل دی، چې خدای پاک هغه چا ته عزت، وقار او نړیوال رهبري ورکوي، چې پر الهی احکامو ټینګ او عمل کوي، د منلو وړ عقیده او ایمان، چې انسان د الله حکم ته سر ټيټ کړي. او هغه باید داسې عقیدې ته راشي چې له هغه څخه د قدر وړ، مناسب او سم عملونه تر سره شي. تر څو د خدای وعده د دوی حالت هم شامل وي او د پیغمبرانو او صالحانو په لاره کې د خدای کتاب په پیروي کولو سره وکولی شي د انسانیت ماتې شوې کښتۍ خوندي سیوري ته ورسوي او د دنیا او آخرت خوښي راوړي. هغه ملت چې رب العالمین ورسره وعده کړې او په خپل کلام کې یې ورته بیان کړی دی.
ژباړه : الله وعده کړې د هغو کسانو سره چې ايمان يې راوړی دی ،چې هرومرو به دوی ته په ځمکه کې خلافت ورکړي .
له حضرت وهب رضی الله عنه څخه روایت دی چې فرمايل: خدای تعالی د بني اسرائیلو په یوه پېغمبر باندې وحی وکړه چې اشعیا نومېده. تر دې حده چې خدای تعالی فرمايي: زه به د ړندو په منځ کې یو بې سواده پیغمبر راولیږم چې ړوند نه دې. دا په بازارونو کې نه تاوتریخوالی دی، او نه شور. که څه هم هغه په رڼا باندې تېرېږي، د هغه د آرامۍ له امله رڼا به نه ځي او که په وچو وښو باندې وګرځي، د پښو لاندې به هیڅ غږ نه اوریدل کیږي.زه هغه د خبرتیا او اخطار په توګه لیږم، زه په هغه ړندې سترګې او کاڼه غوږونه و کلک زړونه خلاصوم. زه به هغه ته د هر نیک کار لارښوونه کوم او هغه ته به سخاوتمندانه اخلاق ورکوم او سوله به یې جامې وي، خیرات به یې شعار، تقوا به یې ضمیر، عقل به یې منطق، صداقت او وفاداري به یې طبیعت، بښنه او نیکي به یې طبیعت، حقیقت به یې شریعت او انصاف به يې سیرت وي، هدایت یې لارښود دی، اسلام یې دین دی او احمد یې نوم دی.
نو زه له ګمراهۍ وروسته د هغه په وسيله لارښوونه کوم، له جهل وروسته علم ورکوم، له زوال وروسته راپاڅوم، له نا اشنا وروسته اشنا کوم، له لږو وروسته ډېر پيدا کوم، له بېوزلۍ وروسته شتمني پيدا کوم، له تفرقې وروسته يووالى پيدا کوم .، زه د مختلفو قومونو او زړونو تر مینځ ویشل شوي غوښتنې متحد کړم ، او زه به د هغه په واسطه لوی ګروپونه له تباهي څخه وژغورم.
زه به د هغه امت تر ټولو غوره امت جوړ کړم، هغه امت چې د خلکو د ښېګڼې لپاره رالېږل شوی دی، دوی په ښو کارونو امر کوي او له بدو څخه منع کوي، دوی متحد، وفادار او صادق دي او په هغه څه ایمان لري چې زما پیغمبران راوړي دي .
نو دا د خداى له لوري له خپل رسول صلى الله عليه وسلم سره وعده ده چې هغه به خپل قوم د ځمکې پر مخ خپل ځاى ناستى جوړوي، يعنې هغوى به د خلکو امامان او واکمنان وي او د هغوى په وسيله دنیا به اصلاح شي او بندګان به د بندګانو له بندګۍ څخه د خدای بندګي ته وګرځوي . هغه کسان چې په خپل عدل او قضاوت سره انساني دنیا ګلستان جوړوي او د خپل آخرت د آبادۍ لپاره هلې ځلې کوي.
خو يهودو په نړۍ کې د بد خوينو په لرولو سره په پرله پسې توګه ادعا کوله چې دوی يوازې هغه کسان دي چې لاره يې موندلې ده او يوازې د خدای له خوا غوره شوي خلک دي چې د نړۍ د رهبري کولو مستحق دي او د خداي اجر به یوازې د دوی وي، او د رب فضل، او رحمت به یوازې د دوی وي، دا د دوی پورې اړه لري او هیڅوک په دې کار کې د دوی شریک نه دی.
په دې جګړو او خبرو سره ، موږ د یهودانو د یوې بلې نښې په اړه پوهيږو. رښتيا هم د حیرانتیا نښه ده چې د دې خلکو کرکه او نفرت داسې حد ته رسیدلی چې هیڅ حد نه پيږنې ځکه چې خدای د خپل بنده ګانو څخه يو بل چا ته د نبوت او خپل الهی فضل ورکړی دی. دغه کرکه او غوسه دوی د تضاد او درواغو ښکارندو ينه کوي چې په عقل سره نه شي اندازه کیدای او د عقل سره مطابقت نلري.
دوی اوریدلي وو چې جبرائیل علیه السلام د خدای له لوري پر محمد صلی الله علیه وسلم وحی کوي، د نفرت څپې دوی هلته راکش کړي وو. او له پرښتو سره یې خپله دښمني ښکاره کړه، په ځانګړې توګه له جبرائیل علیه السلام سره.
تر ټولو لوی شی چې دوی ورسره دښمنې کوي د اسلام دین دی. له دې لپاره ولې خداى د دې خير او نعمت لپاره مسلمانان وټاكي او هغوى ته يې قرآن ولېږي او ورته داسې نعمت وركړي او په ځمكه كې د ايمان د امانت د ساتنې لپاره له دوى سره تړون وكړي ؛خو خدای تعالی فرمايي:
په دې ډول ، بني اسرائيلو د ژوند دا برخه د دوى په تاريخ کې پای ته رسېږي، داسې تاريخ چې له کفر او درواغ، خيانت او دوکه، سخت زړ توب او له سرکشۍ او نافرمانۍ ډک دى. له دې څخه د دوی د نزول لامل د دوی نړیوال دریځ شو او له همدې امله دوی د تل لپاره لعنت شوي.
لیکوال: ابو مهاجر
By محمد فاتح