د حضرت عثمان بن عفان «رضي الله عنه» ژوند لیک (شپږمه برخه)
د حضرت عثمان بن عفان رضي الله عنه لاسته راوړنې او د قرآن کریم ټولګه
د «يمامة» له جګړې او د ګڼو حافظانو له شهادت وروسته، عمر بن الخطاب رضي الله عنه ابوبکر رضي الله عنه ته د قرآن د راټولولو وړانديز وکړ، ابوبکر رضي الله عنه په لومړي سر کې زړه نا زړه و. خو ډېر وخت نه و تېر چې د دې کار لپاره يې سينه خلاصه شوه او قرآن يې راټول کړ. د حضرت عثمان بن عفان رضي الله عنه د خلافت پر مهال له سترو فتوحاتو وروسته د خلکو په ژبه ډېري لهجې داخلې سوې او په قرائت کي د خلکو تر منځ اختلاف ښکاره شو.
سیدنا عثمان رضي الله عنه د حضرت عمر لور ام المومنین حفصه رضي الله عنهما ته یو څوک ولېږه او د هغه مصحف یې ترې وغوښته چې له دې سره و، او د صحابه کرامو څلور تنو ځوانانو ته یې امر وکړ چې دا مصحف کاپي کړي او که یې اختلاف درلود، هغه دې د قریشو په ژبه ولیکي. اوه نسخې يې ځیني وليکلې، يوه کاپي يې مکې ته، يوه یې شام ته، يوه يې کوفې ته، يوه یې بصرې ته، بله يې يمن ته ولېږلې او یوه يې په مدینې کې پرېښوده، او امر يې وکړ، چې نوري مخالفي نسخې دې وسوځول شي.
د هغه د وفات نېټه
اخري شېبه راورسېده او بلواګرو د سیدنا عثمان رضي الله عنه د کور مخې ته اور بل کړ.
صحابه کرام او نور ځوان مسلمانان د حضرت عثمان رضي الله عنه د کور په لور روان شول. خو حضرت عثمان رضي الله عنه پر هغو غږ وکړ: دوی پریږدئ، تاسو ته قسم درکوم چې خپلو کورونو ته ستانه شئ، یوازې دې حسن بن علي او عبدالله بن عمر پاتې شي.
بلواګرو هڅه وکړه چې د حضرت عثمان کور ته ننوځي. مېرمنې یې وغوښتل چې خپل سر لوڅ کړي، شاید دوی د هغې سر وویني او د ننوتلو څخه ډډه وکړي. خو عثمان رضي الله عنه له دې کاره منع کړه. نو بلواګر د عثمان رضي الله عنه کور ته ننوتل، هغه قرآن لوسته او روژه يې هم نيولې وه او د الله تعالى دا قول يې وایه: «فسیکفیکهم الله و هو السمیع العلیم»؛ «ډېر ژر به الله تا د دوی له شر څخه په امان کې کړي، ځکه چې هغه اوریدونکی او پوه دی.»
یو بدبخته بلواګر ننوت او عثمان رضي الله عنه یې په توره وواهه. لاس يې پرې کړ، حضرت عثمان رضي الله عنه وويل: الله اکبر، ته پوهېږې چې دغه لاس د رسول الله صلی الله عليه وسلم لپاره یې وحي ليکل. بيا يې مېرمن حضرت نائله رضي الله عنها راغله او د هغه د دفاع لپاره يې لاس ور اوږد کړ، خو هغوی یې ګوتې پرې کړې. بیا یو بل کس راغی او په اوږه یې په وسپنه وواهه، حضرت عثمان رضي الله عنه ورته وویل: شکر دی خدایه، بیا یې قرآن بند کړ او قرآن يې په وینو رنګ شو.
حضرت عثمان رضي الله عنه وفرمایل: یا ذالجلال والاکرام زه تا شاهد ګرځوم چې ما صبر وکړ. لکه څنګه چې رسول الله صلی الله علیه وسلم ماته وصیت کړی و.
بالاخره حضرت عثمان رضي الله عنه د جمعې په ورځ د ذی الحجې د میاشتې په اتلسمه نیټه شهید شو او د«بقیع» په هدیره کې ښخ شو.
حضرت علي رضي الله عنه یې د قبر تر څنګ ودرېد او په ژړا يې وويل: زه له خدايه غواړم چې ما او تا د هغو کسانو له جملې څخه وګرځوي چې په اړه يې فرمايي: و نزعنا ما فی صدورهم من غل اِخوانا سرر متقابلین»؛ ژباړه: «او زه به د دوی له سینو څخه کینه او نفساني خواهشات لري کړم، د ورورولۍ غوندي په تختونو باندي سره مخامخ دي.»
په پای کې
سیدنا عثمان بن عفان رضي الله عنه د رسول الله صلی الله علیه وسلم له رښتیني صحابه کرامو او استازو څخه و، چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم سره یې اړیکي، اخلاص او محبت دومره و، چې انساني تمدن او تاریخ یې د مثال د وړاندې کولو توان نه لري. حقیقت دا دی چې د دوی په وجود کې بنسټیز او ژور بدلونونه په داسې ډول را منځته شوه چې له رسول الله صلی الله علیه وسلم وروسته په ډېرو سختو شرایطو او سیاسي او نظامي تحولاتو کې یې دا ثابت کړ چې کوم بذر چې رسول الله صلی الله علیه و سلم کرلی و، هغه ښه حاصل ورکړی دی. او دا د هغو وړ شخصيتونو له امله و، چې په هغوی کې یې شتون درلود. رښتیا هم چې صحابه کرام رضي الله عنهم اجمعین د سپېڅلي کتاب او د پیغمبر علیه السلام د پاک سیرت ساتونکي او امانتداران وو، تر دې حده پوري چې په خپلو کورونو کې یې د شهادت پیاله په سر پورته کړه، خو پرې نه ښودل چې اسلام کې لږ عیب رامنځته شي.
سره له دې چې د عشره مبشره څخه وو، او په خپل ژوند کې یې د اسلامي امت لپاره د قدر وړ خدمتونه لکه د قرآن کریم راټولول ترسره کړل. او د خپل ژوند یې هم د خدای او د اسلام د پیغمبر د دین لپاره قربان کړ.
لیکوال: عبیدالله نیمروزي
By محمد فاتح