لیکوال: م. فراهي توجګي
د رسنیو رول او د مسلمانانو په هویت د هغې اغېزې (درې دېرشمه برخه)
اسلامي نړۍ او د رسنیو چلند
ځواک تل په لومړي مقام کې دی او د کلمو او پریکړو مرکز دی. په واک کې هر شخص د ټولو کلمو او نظرونو په اړه خپله کلمه لري او هغه تاییدیږي. د ځواک او قدرت په وړاندې هیڅ څوک جرئت نه لري چې مقاومت او استقامت وکړي. د هر چا چې ځواک ډېر شوی، نفوذ او اغېزه یې هم ډېره شوې ده. ځواک او قدرت د ډېرو سمبولونو او نښو برخمن دی. په هر دور او وخت کې، د ځواک سمبول فرق درلودلی. په تېرو وختونو کې او د اوسني عصر څخه مخکې، د بې شمېرو لښکرو او ډېرو وسلو درلودل تل د قدرت روښانه نښه وه. همدا نن هم همدا حال دی او د قدرت د دغو مهمو وسیلو ارزښت او مقام نه دی کم شوی، بلکې د هغوی کارول او استعمال یې حداقل ته رسېدلی دی او دا د تل لپاره د قدرت د ښودلو لومړی انتخاب نه دی، بلکې نور ځواکمنې وسیلې صحنې ته راغلي دي. کوم چې ډېر اغېزمن، ډېر ګټور او لږ لګښت لري. رسنۍ د اوسني وخت تر ټولو اغېزمنه وسله ده، چې چټکې او ښکاره پایلې لري او د هر څه واک یې په لاس کې اخیستی دی.
ډېری معاصر کارپوهان په دې باور دي چې هر څوک چې په ډله ایزو رسنیو باندې تسلط ولري د نړۍ تر ټولو اغېزمنه برخه کې به واکمني او قومانده وکړي، او د حکومت له ځواک څخه به لا لوړ ځواک ترلاسه کړي. يهودیانو په تېره بيا لويديځ، ډېر ژر د دې مسئلې اهميت او حساسيت درک کړ او د نړۍ پر مهمو ډله ييزو رسنيو يې په بشپړه توګه تسلط وکړ. له مطبوعاتو نیولې تر سینما او بېلابېلو راډیوګانو، ټلویزیوني شبکو او ټولنیزو چینلو پوري، او هر شی او هر څوک یې تر خپل واک لاندې راوست.
په دې توګه دوی وکولای شول خپل تسلط پراخ کړي او د خپلو موخو په تیاره کې د نړۍ او د ملتونو په سیاست، کلتور او افکارو باندې پټ تسلط پیدا کړي، او د نړۍ موجوده واقعیتونه او تاریخ مسخ او تحریف کړي. خپل اندېښنې او افکار په نورو هیوادونو باندي وتپوي او حتی د نړۍ خلک د ځان مطیع او تابع کړي. په تېره بیا له هغه وخته چې امریکا او ځینو یهودیانو د نړۍ په تېره بیا منځني ختیځ د تسلط لپاره منظمې هڅې پیل کړې او په فلسطین کې یې جعلي اسرائیلي رژيم جوړ کړ. غربي مشرانو هڅه وکړه چې د ډېرو هېوادونو د خلکو د غوښتنو په انحصارولو او د واک په نیولو سره خپل پټ تسلط په هر ځای کې پراخ کړي او حتی په لویدیځ کې، په ځانګړې توګه په امریکا کې، د خپلو اهدافو په لور سوق ورکړي.
هغه څه دي چې رسنۍ او لویدیځ یې د تسلط لپاره نه ستړي کیدونکې هڅې کوي
هربرټ مارشال مک لوهان د “رسنیو د پوهیدو لپاره” د کتاب په سریزه کې لیکي: “له درې زره کلونو وروسته چې میخانیکي او ټیکنالوژي چې انفجار او چاودنې لامل شوی، اوس داسې بریښي چې لویدیز نړۍ یو ځل بیا سره یوځای کیږي. د میخانیک په عصر کې، موږ خپل ځان فضا ته ورساوه، مګر نن د الکتریسیتې د یوې پیړۍ څخه زیات د واکمنۍ سره، دا مرکزي عصبي سیسټم دی چې د جال په څیر په ټوله نړۍ یې وزرونه غوړولي او لږترلږه زموږ په سیاره کې او وخت او فضا یې تحلیل کړې ده. دا د انسان د هیلو وروستی پړاو ته یعني د پوهې او معلوماتي ټیکنالوژۍ د برقرارۍ دور ته نږدې کیږو.
په ختیځه اروپا کې د یهودیانو له عالمانو څخه حاخام هاشورون د رسنیو د اهمیت په اړه وايي: “که سره زر په نړۍ کې د تسلط لپاره زموږ لومړۍ وسیله وي، مطبوعات (میډیا) یقینا دویمه وسیله ده.”
له همدې امله په تېرو سلو کلونو کې په تېره بيا د شلمې پېړۍ له دويمې نيمايي راهيسې موږ د دې شاهدان يو چې لوېديځ د نړۍ پر ډېرو ډله ييزو رسنيو خپل سيورى غځولى او په ډېرو حساسو نړيوالو مرکزونو يې دومره واک او کنټرول ترلاسه کړى دى، او داسې ښکاري چې بل هیڅ قوم، مذهب، عقیده او مسلک ورسره سیالي نشي کولی.
لوېديځ له دغو وسايلو څخه په استفادې سره د اسلامي نړۍ او مسلمانانو په وړاندې خپل وژونکي چلونه پلي کوي او د خپلو ډله ييزو رسنيو په مرسته بشريت له ګواښ سره مخ کوي.
او سره له دې چې هېڅ سیاسي جریان او خپلواک دولت ته اجازه نه ده ورکړې، چې په نړۍ کې خپلې رسنۍ پراخې کړي؛ په ځانګړې توګه که چیرې دا جریان یا خپلواک دولت په نړۍ کې د لویدیځ د تسلط د اهدافو او پلانونو خلاف وي.
د تېرو څو لسیزو تاریخ، د غرب او نړۍ د د دغه استعماري او تخریبي سیاست څرګندونه کوي. سره له دې چې لوېديځ د خپلو رسنيو په وسيله د هېوادونو په تېره بيا د اسلامي نړۍ او د لويديځ د مخالفو نظامونو پر ضد نااعلان شوې جګړه پيل کړې ده، او هيڅکله يې نه ده قبول کړې چې د دوی مخالفین یوه وړه رسنۍ لکه یوه ورځپاڼه ولري.
له همدې امله د یوې خپلواکې رسنۍ په وړوکي فعالیت سره د خپلو اړوندو ډله ییزو رسنیو له لارې د هغې پر ضد په پراخه کچه رواني او تبلیغاتي جګړه پیل کړې ده، تر څو خپلواکه رسنۍ په عامه افکارو په تاوتریخوالي، جنګ غوښتونکې او متعصب متهم کړي. هر کله چې خپلواک دولتونه د غرب د جنایتونو د افشا کولو هڅه کوي، نو سمدستي د نړۍ د تبلیغاتي بریدونو او رواني جګړې په واسطه له منځه تللې ده.
د غرب تبلیغاتي امپریالیزم د اسلامي هیوادونو د کمزورو رسنیزو خوځښتونو په وړاندې چوپه خوله نه پاتې کیږي او دغه عاجل او قصدي چلند یو بنسټیز ټکی څرګندوي چې د نړۍ تسلطي نظام د خپلواکو او اسلامي خپرونو په تولید او یا د تلویزیوني شبکو جوړول د خپلو اهدافو او پروګرامونو خلاف ګڼي، او یقینا به د دې حرکتونو د مخنیوي لپاره هیڅ اقدام نه پرېږدي.
د غربي د پروپاګند امپریالیزم حساسیت او د نړۍ په عامه افکارو د هغه اغېزه پکار ده چې د ګران اسلام اصلي څېره نړۍ ته وروپېژنو، او باید اسلامي نړۍ پانګونه وکړي، او په دې مهم مسله کې خپلې ډېرې هڅې ترسره کړي.