شیطانيزم په دې مفهوم کې دوه ځانګړي ډلې شاملې دي چې شیطان خپل معبود یا نمونه ګڼي او هغه ته د نږدې کېدو لپاره ناوړه اعمال او چلند کوي.
الف) کلیوالي شیطانیزم
دغه فرقه چې د عراق او ایران په کرد مېشتو سیمو کې اوسېږي او د شرقي شیطانیزم په نوم هم یادېږي، او د ایزدیانو فرقه بلل کېږي، چې تاریخ یې تر اسلام له مخه د خراسان په خاوره کې و چې د زردشتیزم او مانویزم تر اغیزې لاندې وه. د دوی په وینا، لومړنی مخلوق چې خدای پیدا کړ شیطان یا “ملک طاووس” وو. دوی د هغه طبیعت د خدای طبیعت ته ورته ګڼي او له ملک طاووس څخه وروسته شپږ نورې ملایکې جوړي شوي دي چې د خدای او انسان ترمینځ رابطې دي. ایزدیان شیطان د خدای تعالی د مخالف او دښمن په توګه عبادت نه کوي. بلکې دوی په دې باور دي چې شیطان هغه ملایکه ده چې که څه هم بغاوت یې وکړ او بیا د خدای له طرفه رانده شو، خو دوزخ ته له تللو وروسته یې هلته ۷۰۰ کاله دومره وژړل چې اوه کوزې یې د اوښکو ډکې شوې. او د خدای فضل او بخښنه ترلاسه کړه. او له دې امله چې د دې لیکنې هدف عصري شیطانيزم دی؛ له همدې امله د ایزدي فرقې په اړه به نور بحث ونه شي.
ب) عصري شیطانیزم
هغه څه چې په دې څېړنه کې څېړل شوي هغه غربي شیطانيزم دی چې په ننني عصر کې رامنځته شوی دی. نوی شیطانیزم، چې تمایل یې یوازې د ګناه او شهوت په لور دی؛ هغه جریان چې د انسان څخه بهر هر قانون او مکلفیت لغوه کوي حتی د شیطان په نوم؛ هغه رسم چې په هغه کې د شیطان نوم د بغاوت، نافرمانۍ او خود غرضۍ له سمبول پرته بل ځای نه لري.
By A.Mosleh