له خپلو مېرمنو سره د رسول الله صلی الله علیه وسلم د تعامل او چلند طریقه
د رسول الله صلی الله علیه وسلم مېرمنې د تاریخ په اوږدو کې د ښځو لپاره د مینې، متقابل احترام، د یو بل د حقوقو رعایت، او د اسلامي چارو په درناوي کې د انساني احساساتو او عواطفو د کنټرول په برخه کې د بېلګې او نمونې رول لوبولی دی. دوی په دې سخته ازموینه کې بریالۍ شوې دي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم تر ټولو غوره مېړه و او د ټولو میړونو لپاره یوه نمونه. هغه د خپلو مېرمنو درناوی کاوه، له هغوی سره به یې خپلې ژمنې پوره کولې، له هغوی سره به یې ټوکې کولې او خندل. د هغوی تېروتنې به یې بښلې، د هغوی سختۍ او تاوتریخوالی به یې زغمل، او په غیر دیني چارو کې یې له هغوی سره سخت چلند نه کاوه. د خپل مبارک ژوند په اوږدو کې یې هېڅ یوه مېرمن په فزیکي توګه نه وه مجازاته کړې. هېڅکله یې خپلو مېرمنو ته سپکاوی یا بدې خبرې نه وې کړې.
رسول الله صلی الله علیه وسلم د خپلو مېرمنو ترمنځ په نفقې او شپې تېرولو کې عدالت کاوه. هغوی یې ښو کارونو او د خیر او ښېګڼې لوري ته رابللې او لارښوونه یې ورته کوله. هغه به په ډېرو چارو کې له خپلو مېرمنو سره مشوره کوله.
څومره به ښه وي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم د پیروانو او امتیانو ژوند وڅېړو او وګورو چې د دوی په ژوند کې د رسول الله صلی الله علیه وسلم سیرت او اخلاق څومره عملي کېږي. که موږ د رسول الله صلی الله علیه وسلم په لارښوونو او د هغه په مبارک سیرت عمل وکړو، هېڅکله به په دې نړۍ کې له ستونزو سره مخ نه شو.
که موږ د رسول الله صلی الله علیه وسلم له بعثت مخکې او وروسته د هغه سلوک او اخلاق وڅېړو، د دې بریالیتوب په راز به پوه شو. دې پایلې ته به ورسیږو چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم پاکې مېرمنې دې لوړ مقام ته د خپل خاوند د ښوونیزې روزنې په برکت رسېدلې دي؛ ځکه چې ویل شوي دي: «د آس کمال د هغه د څښتن او سپرېدونکي کمال ته ورګرځي.»
رسول الله صلی الله علیه وسلم به هر سهار د خپلو مېرمنو کورونو ته د نصیحت او وعظ لپاره ورتلل. همدارنګه، د مازدیګر له لمانځه وروسته به هم د هغوی کورونو ته ورتلل. کله چې به هغه د یوې مېرمنې کور ته لاړ، نو ټولې مېرمنې به د هغه شاوخوا راټولې شوې او د هغه له ارزښتناکو ویناوو، نصیحتونو او لارښوونو څخه به یې ګټه اخیستله.
خوږ پیغمبر صلی الله علیه وسلم به له خپلو مېرمنو سره د کور په ځینو کارونو کې مرسته کوله او ځینې کارونه یې په خپلو مبارکو لاسونو ترسره کول.
له حضرت عایشه رضی الله عنها وپوښتل شول چې رسول الله صلی الله علیه وسلم په کور کې څه ډول کارونه کول؟ هغې وفرمایل: «د خپل اهل او کورنۍ په خدمت کې به وو.»
کله کله به رسول الله صلی الله علیه وسلم له خپلو ځینو مېرمنو سره په تفریح او لوبو بوختېده، تر څو هر یو وکولی شي د خپل ژوند له ملګرې څخه په ښه توګه ګټه پورته کړي او ګډ ژوند په دوامداره توګه د جديت او قاطعیت له امله له ستړیا او ستونزو سره مخ نه شي.
څرنګه چې ام المؤمنین حضرت عایشه صدیقه رضی الله عنها وایي: «زه یو ځل له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره په سفر کې وم. هغه مهال ځوانه نجلۍ وم او وزن مې لا دروند شوی نه و. رسول الله صلی الله علیه وسلم خپلو اصحابو ته وفرمایل: “تاسو مخکې لاړ شئ.” کله چې دوی له موږ څخه لرې شول، هغه وویل: “راځه چې نن سیالۍ وکړو.” څرنګه چې موږ دواړو منډه وکړه، زه ترې مخکې شوم.
څه موده وروسته چې وزن مې زیات شوی و، بیا له دوی سره په سفر کې وم. دا ځل هم رسول الله صلی الله علیه وسلم خپلو اصحابو ته وفرمایل: “تاسې مخکې لاړ شئ.” کله چې دوی له موږ څخه لرې شول، رسول الله صلی الله علیه وسلم راته وویل: “راځه چې سیالۍ وکړو.” ما هغه څه هېر کړي وو چې مخکې پیښ شوي وو. ما وویل: “ای د خدای رسوله! زه څنګه له تاسو سره سیالي کولی شم، په داسې حال کې چې زما وزن ډېر شوی دی او ځغستلی نشم؟” هغه وویل: “کومه ستونزه نشته، موږ به په هر حالت کې منډې وهو.”
دا ځل راڅخه مخکې شو، بیا یې وخندل او ویې ویل: “دا بریا د هغې بریا په وړاندې.”
رسول الله صلی الله علیه وسلم به خپلې مېرمنې حضرت عایشه رضی الله عنها ته ویل: «زه ستا د خبرو له طریقې څخه ستا په خوښۍ او خپګان پوهېږم.» حضرت عایشه رضی الله عنها وایي: ما ورته وویل: “څنګه؟” هغه وفرمایل: «کله چې ته له ما څخه راضي یې، داسې وایې: ‘زه د محمد صلی الله علیه وسلم په رب قسم کوم.’ او کله چې ناراضه یې، بیا داسې وایې: ‘د ابراهیم علیه السلام په رب مې دې قسم وي.’»
ما وویل: “هو، یا رسول الله! زه یوازې ستا نوم پرېږدم، مګر په خپله دې نه پرېږدم.”
