علامه سید ابوالحسن ندوي رحمه الله (اته دېرشمه بر خه)
د علامه ندوي رحمه الله د ژوند روحاني شېبې
د اِتباع او پیروۍ په بڼ کې
لوى څښتن خپل ډېر بنده ګان په داسې غوره صفتونو سمبالوي چې ټول ژوند يې د معرفت او معنویت په درس بدلېږي او د انسان جوړونې له دغو درسونو څخه يو هم د سنتو اتباع او د الهي احکامو اطاعت دې؛ په اوسني عصر کې د دعوت امام حضرت سید ابوالحسن ندوي رحمه الله هم د هغو څو کسانو له جملې څخه دی چې نېکمرغه ژوند یې له اصلاح ګرۍ او د رسول الله صلی الله علیه وسلم سره د مینې او محبت څخه ډک وو، داسې مینه چې د هغه مبارک د سنتو اتباع او پیروۍ ته یې هڅاوه.
د نوموړي د ودې او ځلېدو یو تر ټولو اساسي بنسټ د سنتو پیروي او د رسول الله صلی الله علیه وسلم له ژوند څخه الهام اخیستل وو. د ماشومتوب په وخت کې چې د کتابتون او نورو هټیو ترمنځ توپیر یې نه پیژانده، د سیرت کتابونه یې لوستل او له دې ډول کتابونو څخه یې په پرانیسته غېږه هرکلی کاوه او له هماغه وخته یې د خپل ژوند بنسټ په داسې کتابونو کېښود. له دې پرته چې د وير او خپګان په وخت کې به د کور ښځو په ګډه سره د فتوح الشام ژباړه چې د دې کورنۍ د یوه غړي له خوا ترتیب شوی و، وېلې او له همدې محور څخه و چې د عزت او وقار لوړو څوکو ته ورسېد.
حضرت امام ندوي رحمه الله نه یوازې د رسول الله صلی الله علیه وسلم د سنتو پیروي کوله، بلکې نورو ته یې هم هڅونه کوله او غوښتل یې چې د نېکیو له دې سرچینې څخه ګټه پورته کړي او ځانونه پرې ماړه کړي. له همدې امله هغه کسان چې د بیعت لپاره راتلل، په ټینګار سره به یې د سنت و په اتباع او پیروي کولو یې ورته سپارښتنې کولې؛ ځکه چې دا عمل د انسان د معنوي اړخ په پرمختګ کې د پام وړ اغیزه لري او څوک چې غواړي د خدای په لوري د تقرب ګام پورته کړي، لومړی ګام یې د سنت و پیروي ده.
مولانا محمد رابع ندوي لیکي چې حضرت امام ندوي رحمه الله خپلو شاګردانو ته د تصوف په خاصو اورادو او اذکارو دومره ټینګار نه دی کړی څومره چې یې د عمل په اخلاص، د دین په ملاتړ او د سنت و په اتباع یې ټینګار کړی دی. نوموړي هغه کسان چې په ديني علومو بوخت وو د خپل مسلک له مخې یې، هغوی ته اوراد تلقین کول او د قرآنکريم تلاوت او مسنونه اذکار يې د اساسي کارونو په توګه توصیه کول. همدارنګه يې د بيعت پر مهال هغه کلمات غوره کول چې د رسول الله صلی الله عليه وسلم له خوا ثابت دي او په عين حال کې په قرآن عظيم الشان کې د ښځو بيعت هم راغلی دی.
د بخښنې او سخاوت په لوړو پوړونو کې
مولانا ندوي رحمه الله د خپل ورځني ژوند په هر اړخ کې د رسول الله صلی الله علیه وسلم د پاک سیرت په تقلید هڅه کوله. د بخښنې او سخا په ډګر کې یې اوږد لاس او لوړ مقام درلود. د هغه په اړه ویل شوي چې سخاوت د مولانا په طبیعت کې و او د روژې په میاشت کې څو چنده زیاتېده. صحابه کرامو رضی الله عنهم د روژې په مبارکه میاشت کې د رسول الله صلی الله علیه وسلم په اړه فرمایلي دي:«کان اجود من الریح المرسلة»؛ یعنې دا چې رسول الله صلی الله علیه وسلم له تېز باد څخه هم ډېر بخښونکی و. امام ندوي رحمه الله هم د روژې په میاشت کې د دوو جهانونو د محبوب په دې صفت کې د هغه تقلید کاوه.
له بلې خوا امام ندوي رحمه الله له ماشومتوب څخه په زړه کې د سنتو او د هغه د خاوند، صلي الله عليه وسلم مينه درلوده او په هر کار او عمل کې يې د هغه مبارک سیرت د خپل ژوند بېلګه ګرځولې وه. بلال عبدالحی حسني لیکي:«هغه کسان چې له حضرت مولانا سره یې اړیکې لرلې او د هغه ملګري و، دا مني چې د مولانا وجود له دغو ښو او نېکو صفاتو ډک و او د رسول اکرم صلی الله علیه وسلم د سیرت د تقلید عملي تفسیر ګرځېدلی و.»
