د الله توره «خالد بن ولید رض» ژوند ته لنډه کتنه (نهه څلوېښتمه برخه)
شام ته د حضرت خالد بن ولید رضی الله عنه لېږل
په تېرو برخو کې مو د فراض ښار د فتحې په اړه بحث وکړ، هغه ښار چې عرب، ایرانیان او رومیان سره یو ځای کوي او د دې ټولو قومونو او توکمونو سرحد دی؛ لکه څنګه چې یادونه وشوه، د فراض له فتحې وروسته سیدنا خالد په پټه مکې ته ولاړ او د حج مراسم یې ادا کړل او بېرته د اسلام له لښکر سره یو ځای شو.
سیدنا ابوبکر صدیق رضي الله عنه د ده له دې کار څخه په غوسه شو او له ځانه سره یې فکر وکړ چې دا پرله پسې فتوحات او بریاوې د ده د غرور او تکبر لامل نه شي او په الله تعالی دې د هغه ایمان او توکل کم شي؛ له همدې امله حضرت صدیق اکبر رضی الله عنه د حضرت سیدنا خالد رضی الله عنه د اصلاح او پالنې لپاره ځانګړي تدبیرونه ونیول او د نصیحت لیک یې ورته واستاوه.
په همدې وخت کې هغه قوماندانان چې د شام فتح کولو ته تللي وو له ابوبکر صدیق څخه یې د مرستې غوښتنه وکړه. هغه هم له دې فرصته ګټه پورته کړه او سیدنا خالد رضی الله عنه ته یې امر وکړ چې له عراق څخه شام ته ولاړ شي او د عراق فتحه شوې سیمې نورو قومندانانو ته پرېږدي.
د “خالد سیف الله” او “تاریخ الطبري” په کتابونو کې د دې لیک متن چې سیدنا ابوبکر صدیق رضی الله عنه د عبدالرحمن ابن جمیل جمهي په واسطه سیدنا خالد رضي الله عنه ته استولی و، په دې ډول دی: «په یرموک کې د مسلمانانو لښکر ته د رسیدو لپاره باید سمدستي حرکت وکړې؛ ځکه هغوی کله برید کوي او کله هم پر دوی برید ترسره کیږي. مګر تاسو باید بیا داسې خطرناک کار ونه کړئ. اې خالده! پوه شه چې اوس ستا ناراحتي تر بل هر څه زیات د اسلام د لښکر د ناراحتۍ سبب ګرځي او ستا بریا تر هر څه زیات مسلمانان هڅوي او زړونو ته یې ډاډ او سکون وربښي. اې ابو سلیمانه! خپل نیت او بریا پاکه کړه او دواړه د الله تعالی لپاره په اخلاص سره وکړه! بیا به الله تعالی خپل نعمت په تاسو پوره کړي. پام چې غرور ، تکبر او لویې مو په زړونو کې دننه نشي، کنه نو ذلیل او بدبخته به شئ. زه تاسو ته خبرداری درکوم چې په خپلو کارونو فخر مه کوئ او لویي مه کوئ؛ ځکه چې نعمت یوازې د الله سبحانه وتعالی له طرفه دی او یوازې هغه کافي او اجر ورکوونکی دی».
له دې لیک څخه چې د سیدنا ابوبکر صدیق او سیدنا خالد بن ولید رضی الله عنهما ترمنځ تبادله شوی و، ډېر مهم درسونه ترلاسه کېدای شي؛ څرنګه چې د حقاني او رباني علماوو او اصلاحي ښوونکو طریقه او تګلاره هم همداسې ده چې کله په خپلو خلکو کې غرور او تکبر وويني نو سمدلاسه يې د اصلاح لپاره لاره هواروي او نه پرېږدي چې دغه وژونکې او خطرناکه ناروغي د هغه په بدن کې ريښه ونيسي او د نورو رواني ناروغیو سبب شي.
دلته سیدنا ابوبکر صدیق رضی الله عنه د حضرت سیدنا خالد رضی الله عنه د خوښې خلاف عمل وکړ؛ ځکه حضرت خالد غوښتل چې ټول عراق او ايران د ده په لاس فتح شي او دا وياړ د تاريخ په پاڼو کې وليکل شي، تر څو الله تعالی نور هم ترې راضي شي.
خو حضرت سيدنا ابوبکر صديق رضي الله عنه نه غوښتل چې هر څوک د خپلې خوښې سره سم ولاړ شي او په الله تعالی يې توکل او توکل کمزوری شي؛ له همدې امله هغه دا ډول عمل وکړ.
الله تعالی دې موږ ټول د هغو سترو مفکرینو او د تاریخ د سترو انسانانو رښتیني پیروان وګرځوي.
