لنډیز
د حج فریضه د منان خدای جل جلاله د جلال او عظمت څرګندونه او د هغه د عظمت په لوی سمندر کې د یو آزاد انسان د ډوبېدو او ورکېدو لوړوالی او د نړۍ د مخلوقاتو له خالق سره د تړون تجدید دی؛ هغه هم د وحیې په ځمکه کې؛ د پیغمبرانو، عاشقانو او متقیانو د ملاقات ځای د خدای جل جلاله په دربار کې.
څرنګه چې حج د اسلام د سپېڅلي دين له مهمو رکنونو څخه دی او په هر توانمند مسلمان باندې لازم او ضروري دی چې ترسره يې کړي. له بلي خوا د حج مسائل او احکام يو ځانګړی ظرافت او پېچلتيا لري چې ډېر آسانه او ساده ښکاري، خو په حقيقت کي يې ترسره کول او بشپړول زيات احتياط ته اړتيا لري.
اکثره وخت پوهان هم په خطا او تیروتنې اخته کېږي او که خدای مه کړه حج فاسد شي، نو د حج ادا کول آسانه کار نه دی، له همدې امله مو پرېکړه وکړه چې د حج ډېر اړين مسائل وليکو، ځکه؛ چې په سمه او شرعي توګه د حج د احکامو او مناسکو ترسره کول د حاجيانو د حج د شرعي او عملي احکامو په پوهه او د دغه سفر معنوي او روحانيت ته په پاملرنې پورې اړه لري.
سریزه
کله چې خدای تعالی جل جلاله انسان پیدا کړ او په دې ځمکه کې یې د خپل خلیفه په توګه وټاکه، نو د هغه لپاره یې احکام او لارښوونې وضع کړې، ترڅو د هغو په ترسره کولو او پلي کولو سره د خپل رب جل جلاله رضا ترلاسه کړي او نېکمرغي او نجات ومومي.
حج یو له مهمو او ارزښتناکو احکامو څخه دی چې الله تعالی جل جلاله د انسان لپاره ټاکلی دی.
هو!، د حج مطلب سفر کول او د خدای جل جلاله کور ته رسېدل دي. حج یوازې فزیکي سفر نه دی، بلکې؛ دا د ایمان ژورو ته یو ژور سفر دی.
حج د تقویٰ، توبې او د نیت د تازه کولو پیغام دی. دا سفر مسلمانان هڅوي چې د خدای جل جلاله او نورو سره د خپلو اړیکو د ښه کولو او پیاوړي کولو هڅه وکړي.
د بیت الله حیرانوونکې جاذبه:
په نړۍ کې ډېرې ښکلې ودانۍ شته، د نړۍ اوه عجوبې مشهورې دي او دا مهال نړۍ له عجوبو ډکه ده، كه څو ځلي دا ښايسته ودانيو ته وګورو نو په ليدو به يې زړه مطمئن شي او په زړه كې به يې د ليدلو ارمان نه پاتې كېږي. خو له تورو ډبرو جوړ دغه کور کې عجيبه مقناطيسي ځواک شته چې سترګې يې جذبوي او زړونه يې دومره جذبوي، چې کور ته له ستنېدو وروسته د انسان زړه هماغسې معلق پاتې کېږي، لکه بدن يې چې بېرته راوتلی وي او زړه يې هلته پاتې وي.
د مکې مکرمې نومونه:
هغه ښار چې خدای تعالی جل جلالع مُبارک، عزتمند او سپېڅلی ګڼلی دی، د خپل لوړ مقام له امله ډېر نومونه لري؛ په قرآن کریم کې د یاد سپیڅلي ځای نومونه په لاندې توګه یاد شوي دي:
مکه: دا تر ټولو مشهور نوم دی.
الله جل جلاله فرمايي:« وَهُوَ الَّذِي كَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ عَنْهُم بِبَطْن مَكَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَيْهِمْ وَكَانَ اللهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا» ژباړه :هغه څوک چې د دوی لاسونه یې له تا څخه او ستا لاسونه یې له دوی څخه د مکې په زړه کې[ حدیبیه] لنډ کړل، وروسته له دې چې هغه تاسو په دوی باندې غالب کړي او خدای هغه څه ګوري چې تاسو یې کوئ.
بکة : دا د مکې مکرمې د ښار یو بل نوم دی چې خدای تعالی جل جلاله فرمایي:
«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِى ببكةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَلَمِينَ»؛ ژباړه: لومړی کور چې د خلکو لپاره او د خدای جل جلاله د عبادت لپاره جوړ شوی، همغه د بکة کور دی چې برکتناک او نړۍ انسانانو لپاره د هدایت وسیله ده.
اُم القری: د مکې بل نوم اُم القری دی، چې خدای تعالی جل جلاله فرمایي:
«وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْءَانًا عَرَبِيًّا لِتُنذِرَ أُمِّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ الْجَمْع لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِير » ؛.
ژباړه: موږ تاته وحی کړې چې ته د اُم القری (مکې ښار) او د هغې شاوخوا خلک له خدایه وویروې او همدارنګه د قیامت د لویې ورځې څخه، کله چې دوی ټول راټول شي او په دې کې هیڅ شک نشته، او په جنت کې به د تل لپاره یوه ډله وي او بله ډله به سوځوونکي اورته ننوځي.
د مفسرینو په اند ام القری هماغه د مکې ښار دی چې په دې نوم یاد شوی دی. ځکه چې دا د نورو ښارونو په پرتله غوره او سپیڅلی دی او دا ښار د خدای جل جلاله او د هغه پر رسول صلی الله علیه وسلم ډېر ګران دی.
البلدالامین: بلد الامین هم د مکې له نومونو څخه دی.
لوى څښتن تعالیٰ جل جلاله فرمايي:
«وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ وَطُورِ سِينِينَ وَهَذَا الْبَلَدِالأمين»؛
ژباړه: قسم په انځر او زیتون او په طور سینین او قسم په دې امن ښار (مکه).
د مفسرینو په اند بلد الامین یعنې د امن ښار د مکې ښار دی.
