د اسلام له نظره د خاوند او مېرمنې د ټاکلو لپاره معیارونه (لومړۍ برخه)
د اسلام مُبارک دين په خپل لوړ شرعي، جامع، دقيق او منظم نظام او قانون سره چې د ژوند ټولو اړخونو ته په کې پاملرنه کړې، د هرې نجلۍ او هلک لپاره چې د واده کولو اراده لري، د راتلونکي خاوند يا مېرمنې د سم تشخیص لپاره یو لړ مقررات او معیارونه ټاکلي دي که دا معیارونه د دواړو لخوا په پام کې ونیول شي او نجلۍ او هلک د هغو د لارښوونو پر اساس کورنی ژوند پیل کړي، په دې کې شک نشته چې د واده ټولې موخې به پوره شي او دا ډول واده به د خاوند او مېرمنې او د دوی د اولادونو تر مینځ د لا زياتې خوښۍ او همغږۍ لامل شي. همدارنګه، د خاوند او مېرمنې د ژوند له برکته به دوی د اولادونو خاوندان شي، چې په ټولنه کې د ټینګ ایمان، لوړ اخلاق، سالم بدن، قوي ذهن او اخلاص باندي راڅرګند شي.
دلته د خاوند او مېرمنې غوره کولو لپاره خورا مهم معیارونه ذکر کوو:
الف. د خاوند د ټاکلو معیارونه؛
کومه نجلۍ چې د واده اراده لري، سرپرست او ولي باید د خاوند او زوم په انتخابولو کې د دین، اخلاق، ایمان او تقوا لومړیتوب په پام کې ونیسي، نه مال او شتمني او ټولنیز حیثیت. ځکه دين، تقوا، ښه اخلاق او د خاوند ښه سلوک د ښځې او نجلۍ د سلامتۍ او هوساینې ضمانت کوي.
همدارنګه که کوم دين دار کس له خپلې مېرمنې سره مينه ولري، د هغې عزت او پالنه به کوي او که مينه نه لري، لږ تر لږه به ظُلم پرې نه کوي.
همدارنګه د رسول الله صلی الله علیه وسلم د نجونو اولياء او سرپرستانو ته لارښوونه کړې چې په دې اړه پلټنه وکړي او وګوري چې ایا د دوی د لور غوښتونکی او خواستګار اخلاق او دین داري لري او که نه. آیا هغه د کورنۍ د سمبالولو او د ماشومانو د تربيې وړتیا لري او آیا هغه کولی شي د واده حقونه پوره کړي؟ آیا هغه د کورنۍ عزت او وقار ته درناوی لري او د کورنۍ لګښتونه کولی شي؟
د سرپرست لپاره دا روا نه ده چې خپله لور داسې چا ته په نکاح ور کړي چې فاجر و فاسق، ظالم او مبتدع، بیدین او بد اخلاق وي. که يې داسې وکړه نو له یوې خوا به د خدای جل جلاله په غضب او قهر اخته وي او له بلې خوا یې په امانت کې خیانت او د خپلې لور په وړاندې ستر جرم کړی دی.
علت یې دا دی چې د خاوند دین او اخلاق باید د انتخاب معیار وي. د رسول الله صلی الله علیه وسلم حدیث دی چې فرمایلي دي: کله چې یو څوک ستا لور ته چې په اخلاقي او دین داره لحاظ مو خوښېږي، د خپلې لور سره نکاه وکړه. او که تاسو دا کار ونه کړئ، فتنې او لوی فساد به ځمکه پوښي.”
په رښتیا چې د یوې ځوانې او پرهېزګارې نجلۍ په دین، تربيه او اخلاقو کې تر دې لوی خیانت څه دی چې د ملحد، زناکار او فاسق خواستګار په منګولو کې ونیول شي، چې د هغې عزت، ناموس او حيثيت ته ارزښت نه ورکوي او د هېڅ قانون تړون او میثاق مراعات نه کوي؟ او په حقیقت کې د یوې مؤمنې او نیکې ښځې لپاره څومره لوی مصيبت دی چې د یوه فاسق او نافرمان خاوند له خوا یې پر عفت او شرافت داغ جوړ وي او هغه دې ته اړ باسي چې د پرديو سړیو سره ناسته وکړي، شراب وڅښي او د ناروا سړیو سره نڅا وکړي. له بده مرغه ډېرې پاکې نجونې شته چې د خپل پلار په کور کې یې د پاکۍ او عفت بېلګه وي، خو کله چې د یوه فاسق او بې اخلاقه خاوند کور ته ننوځي، نو دوی یو بې عزته او بې ګټې مخلوق شي. چې د خپل عزت او عفت قدر یې ونه کړ. او د هغوی لپاره اصول او اخلاقي فضیلتونه مهم ندي.
حضرت حسن بن علي رضي الله عنه فرمايلي دي:« د خپلې لور لپاره يو دين داره کس غوره کړئ. ځکه چې که له هغې سره مينه ولري، نو په مهربانۍ او احترام به يې ساتي، او که مينه ورسره ونه لري، ظلم خو پرې نه کوي.»
د پورتنیو نصوصونو له مخې، د هوښیارانو او متقيانو له نظره د خاوند تر ټولو مهمه ځانګړنه د هغه اخلاق او دین داري ده؛ ځکه چې که يو دين داره خاوند له يوې ښځې سره مينه ولري، نو د دنيا او آخرت په چارو کې به ورسره مرسته کوي او که مينه ورسره ونه لري، لږ تر لږه له هغې څخه بد نه وړي او نه به پرې ظلم کوي. ځکه چې یو دین داره خاوند د پیغمبر صلی الله علیه وسلم په وینا عمل کوي لکه څنګه چې هغه وویل: «هیڅ مؤمن سړی د خپلې مومنې مېرمنې څخه کرکه نه کوي. ځکه چې که په ځینو مواردو کې د هغې اخلاق نه خوښوي، خو په نورو مواردو کې یې خوښوي.»
همدارنګه دین داره خاوند د اولادونو په سمه او اسلامي پالنه کې له مېرمنې سره مرسته کوي. دا چې ځينې كورنۍ د پورتنيو شرعي نصوصو په خلاف، مال، شتمني، مقام او حيثيت د عدالت لپاره معيار ګڼي، او دا ورته مهمه نه ده، چې خواستګار فاسق او بدکاره دى.
