Close Menu
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • سیکیزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
  • د ژبې ټاکل
    • دری
    • English
  • کلمات ويب پاڼه
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
    • نبي کریم ﷺ
    • قرآنکریم
    • مسلمان
    • عقیده
    • ایمان
    • عبادتونه
    • معاملات
    • فقه
    • جهاد
    • د اسلام شمایل
    • اسلامي اقتصاد
    • اسلامي مدیریت
    • اسلامي ثقافت
    • تصوف
    • جنایتونه
    • ممنوعیتونه
  • دینونه
    • یهودیت
    • مسیحیت
    • بودائیزم
    • هندویزم
    • سیکیزم
    • کنفوسیوس
    • زرتشتي
    • شیطان پرستۍ
  • نظریات
    • الحاد
    • سیکولاریزم
    • فیمنیزم
    • کپټالیزم
    • لیبرالیزم
    • سوسیالیزم
    • کمونیزم
    • ډیموکراسي
    • فاشیزم
    • فدرالیزم
    • مارکسیزم
    • نشنلیزم
    • استعمار
  • فتنې
    • معتزله
    • مرجئه
    • جهمیه
    • د خوارجو فتنه
    • د روافضو فتنه
    • د استشراق فتنه
    • د غامدیت فتنه
    • د قادیانیت فتنه
  • د امت مشران
    • اصحاب کرام
      • حضرت ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عمر فاروق رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه
      • حضرت علي رضی‌الله‌عنه
      • حضرت خالد بن ولید رضی‌الله‌عنه
      • حضرت فیروز دیلمی رضی‌الله‌عنه
      • حضرت عبدالله ابن زبیر رضی‌الله‌عنه
    • امهات المؤمنین
    • اسلامي علما
      • علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله
      • امام اعظم ابو حنیفه رحمه‌الله
      • امام بخاری رحمه‌الله
      • امام ترمذی رحمه‌الله
      • امام غزالي رحمه الله
      • شاه ولی الله دهلوی رحمه‌الله
      • سید جمال الدین افغان
      • مولانا جلال‌الدین محمد بلخي رومي رحمه‌الله
    • مسلمان واکمنان
      • سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه‌الله
      • عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله
      • سلطان یوسف بن تاشفین رحمه‌الله
    • اسلامي ساینسپوهان
  • تهذیب او تمدن
    • اسلامي تمدن
    • د ختیځ او لوېدیځ تمدنونه
  • متنوع
  • کتابتون
Facebook X (Twitter) Telegram WhatsApp
کلمات پښتوکلمات پښتو
تاسو په Home»سیکولاریزم»سیکولاریزم (دوهمه برخه)
سیکولاریزم یکشنبه _5 _مې _2024AH 5-5-2024AD

سیکولاریزم (دوهمه برخه)

محمد فاتحBy محمد فاتحڅرگندونې نشته
شریکول Facebook Twitter Telegram WhatsApp Copy Link
Follow Us
Facebook Instagram WhatsApp Telegram
شریکول
Facebook Twitter Telegram Copy Link WhatsApp

لیکوال: ابورائف


سیکولاریزم (دوهمه برخه)

د سیکولارېزم ماهیت، تاریخ او د هغه پایلې
د هر حرکت او د هغې د اهدافو او غوښتنو د سم او ژور درک کولو لپاره، اړینه ده چې لومړی د حرکت مفهوم وڅیړل شي او په هغه کې کارول شوي اصطلاحات او تشریحات و ارزول شي. دا به څیړونکي ته دا وړتیا ورکړي چې د هغه حرکت په اړه قضاوت او پریکړه وکړي، او په هغه باندي به سمه رڼا واچول شي.
په دې موضوع کې به لومړۍ د «سیکولارېزم»، «علمانیت»، «د دین او سیاست جلاوالی» او «نړیوالتوب» چې مشهور شوي وڅېړو او مفهوم به یې معلوم کړو.
د سیکولارېزم تعریف؛
سیکولاریزم secularism  یوه لاتیني کلمه ده چې معنا یې نړۍ پالنه، مادياتو ته پاملرنه او مادیت دي، خو دا کلمه په عربي ژبه او د عرب ژبو په حلقو کې په غلطه توګه د “العلمانیه” په کلمه ژباړل شوې چې معنا یې «علمپالنه» ده. د دغه حرکت ادعا کوونکي د ساینس، پوهې او حکمت ادعا کوي او دوی په دې باور دي چې دا حرکت د ساینس په لور یو حرکت دی.
په حقیقت کې په اسلامي نړۍ کې دا کلمه باید د “علمانیت” یا کومې اصطلاح په توګه ونه ژباړل شي چې ساینسي اړخ ولري، مګر د هغې سمه معنا او ژباړه “لادینیت” او “الحاد” ده. ځکه چې د دې حرکت ماهیت او حقیقت د انسان د وجود له ټولو برخو په تېره بیا سیاست او حکومت څخه د دین د لرې کولو لپاره هڅه کوي.
دا حقیقت د سیکولار خلکو او د دې غورځنګ د بنسټ ایښودونکو او مبلغینو لخوا په ورکړل شوي تعریفونو، تاریخ او لاملونو له لارې درک کېدی شي.
د بریتانیا دائرة المعارف د secularism په تعریف کې لیکي: «دا حرکت یو ټولنیز حرکت دی چې موخه یې د آخرت څخه د خلکو پام اړول او دغه نړۍ ته پام رااړول دي. ځکه چې د منځنيو پېړيو خلکو د نړۍ څخه د مخ اړولو او د خدای جل جلاله د ذات او آخرت د فکر کولو کې لوی رغبت درلود او د دې رغبت په مقابل کې سيکولارېزم ځان د انساني خواهشاتو د ودې له لارې وړاندې کړ او له دې وروسته د تاریخ په اوږدو کې سیکولارېزم یو حرکت و چې هغه د دین او مذهب، په ځانګړې توګه د عیسویت خلاف شو.»
د ویسټر لغتنامه سیکولاریزم داسې تعریفوي: «سیکولاریزم هغه عقیده ده چې دین له حکومت، تعلیم او اخلاقو څخه جلا کوي، او دا ټول شیان د کلیسا او مذهبي بنسټونو له نفوذ څخه لیرې دي او خلک پدې باور لري چې عقل د هغه د نجات سرچینه ده نه دین او د دې عقیدې له لارې ټول غیبي شیانو څخه انکار کوي.»
د “اکسفورډ” قاموس هم دغه ماده داسې تعريفوي: «دا خوځښت په دې باور دی چې د دین لپاره مناسبه نه ده چې د اخلاقو، تعليم او ارزښتونو بنسټ وي او سيکولاريزم یعني:  حکومتونو ته د  کليساګانو د شتمنيو سپارل د لنډمهاله چارو خدمت لپاره.»
“نو نړیوال معجم” دا په لاندې ډول تعریفوي: « سیکولارېزم په ژوند کې هغه حرکت دی چې پر دې بیسټ ولار دی چې دین او د هغه ارزښتونه باید په حکومت کې مداخله ونه کړي. علمانیت د اخلاقو په ډګر کې یو ډول ټولنیز نظام دی چې د اخلاقي ارزښتونو د رامینځته کولو په نظر کې نیولو سره د معاصر ژوند او ټولنیز منلو معیارونو پر بنسټ ولاړ دی، نه د دین او د هغه تعلیماتو باندې.»
مستشرق “آرتور اربري” د دې مادې په تعریف کې لیکي: “علماني، انساني او د طبیعت پالنې مادیت، چې دا ټول د بې دینۍ او الحاد مختلف ډولونه دي او بې دیني د اروپا او امریکا خاصي ځانګړني دي.”
هغه تعریف چې په مسلمانانو کې مشهور شوی دی.
البته، د سیکولارېزم تعریف چې د معاصرو اسلامي لیکوالانو په کتابونو کې مشهور دی او داسې ښکاري چې دا حرکت له سیاست څخه د دین جلا کول او د حکومت کولو یو ډول دی، خو په حقیقت کې دا تعریف خپل اصلي مفهوم مخاطبینو ته نه وړاندې کوي؛ ځکه چې دا حرکت په ټولو خلکو او ټولو هغو چلندونو باندې تطبيقېږي چې حتیٰ له دولت سره هم تړاو نه لري، نو له اسلامي نظره دا به غوره وي چې دغه حرکت له ژوند څخه د دين جلا کول باندي ونوموو. ځکه چې د دې غورځنګ عمومي ادعا او رښتینې هیله همدا ده او دوی د خلکو د ژوند له ټولو برخو څخه د دین لرې کول غواړي.
په دې موضوع کې له ذکر شوو تعریفونو څخه څرګندېږي چې د سیکولارېزم غورځنګ د انساني ژوند په ټولو اړخونو کې یو نظر لري او په یو ډول د بشریت په ژوند کې د عمومي بدلون په لټه کې دی. هغه که دیني وي یا اخلاقي، ټولنیز وي یا اقتصادي یا د ژوند نور اړخونه.
نور بیا…
Previous Articleمنځنۍ پېړۍ (لومړۍ برخه)
Next Article اسلام په استووني (استونیا) کې

اړوند منځپانګې

کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (شپږمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD
نور یی ولوله
کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (پنځمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD
نور یی ولوله
Blog

نشنلیزم (دېرشمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD
نور یی ولوله
Leave A Reply Cancel Reply

فتنې

کرامیه ډله «فرقه» (دوهمه برخه)

یکشنبه _29 _جون _2025AH 29-6-2025AD0 Views

لیکوال: ابوعایشه کرامیه ډله «فرقه» دوهمه برخه کرامیه ډله: د دې ډلې نوم جوړښت مفتوح…

نور یی ولوله
فتنې

کرامیه ډله «فرقه» (لومړی برخه)

یکشنبه _29 _جون _2025AH 29-6-2025AD4 Views

لیکوال: ابو عایشه کرامیه ډله «فرقه» لومړی برخه لنډیز: کرامیه فرقه له هغو مهمو او…

نور یی ولوله
دینونه

سیکېزم؛ پیدایښت او اعتقادي بنسټونه (څلورمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD3 Views

لیکوال: مهاجر عزیزي سیکېزم؛ پیدایښت او اعتقادي بنسټونه څلورمه برخه 1. د ګورو نانک تبلیغاتي…

نور یی ولوله
کمونیزم

د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه (شپږمه برخه)

شنبه _28 _جون _2025AH 28-6-2025AD7 Views

لیکوال: م. فراهي توجګي د کمونیزم تاریخ او عقایدو ته لنډه کتنه شپږمه برخه د…

نور یی ولوله
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
  • WhatsApp
د کلماتو په اړه

د کلماتو څېړنیز-کلتوریز څانګه د اهل السنت والجماعت یوه دعوتي څانګه ده چې د پاکو اسلامي ارزښتونو د ترویج، د سپیڅلي اسلامي شریعت د لوړو اهدافو تحقق، د لویدیځ د فکري جګړې پر وړاندې مبارزه، د خداى د كلام لوړولو او د اسلامي امت د وېښولو په برخه کې په خپلواکه توګه کار کوي.

مشهور نشرات

کرامیه ډله «فرقه» (دوهمه برخه)

یکشنبه _29 _جون _2025AH 29-6-2025AD

کرامیه ډله «فرقه» (لومړی برخه)

یکشنبه _29 _جون _2025AH 29-6-2025AD
په مجازی پاڼو کې کلمات تعقیب کړئ
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube
  • Telegram
  • TikTok
  • WhatsApp
ټوله حقونه د کلماتو د څانګې دي
  • ورځنی تحلیل
  • اسلام
  • دینونه

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.