لیکوال: عبیدالله نیمروزی


علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه الله (پنځلسمه برخه)

 امریکا ته سفر
 امريکا په اوسني عصر کې د تمدن او صنعتي پرمختګ زانګو ګڼل کېدای شي چې د مادي پرمختګ اوج ته رسېدلی ده، که څه هم دا پرمختګ د انسانانو د حيواني اړتياوو د پوره کولو لپاره کافي دې او له معنوي او روحي اړتیاوو له اړخه ډېره لېرې پاتې شوی ده؛ خو په هر صورت، د هغه چا لپاره چې پر دغه جعلي فرهنګ او تمدن منتقد او بې باوره وي، د موضوع د روښانه کولو تر ټولو ښه لاره دا ده چې دغه هېواد له نږدې وګوري.
 په همدې موخه امام ندوي هم دغه هېواد ته سفر کول په پام کې درلود او په دې اړه به یې فکر کاوه؛ خو توفیق د هغه ملګری نه و، تر دې چې په ۱۹۷۷زیږدیز کال کې یې په واشنګټن کې د یوه اسلامي مرکز په بلنه دغه هېواد ته سفر وکړ؛ که څه هم د دې سفر په جریان کې، د ښي سترګې جراحي هم په پلان کې شامل و.
 د دغه سفر په ترڅ کې مولانا د امريکا ډېرو ښارونو ته سفرونه وکړل او د دغو ښارونو د مسلمانانو په منځ کې يې چې د دې ورځې په انتظار وو، تبليغ وکړ او د دغه سفر په ترڅ کې يې د اسلام او مسلمانانو د فضل او ښیګڼې، د اسلامي ژوندانه پلان او د غرب او مادي ګرایانو د معنوي وروسته پاتې والي په اړه شل ويناوې وکړې.
نوموړي د دغه هېواد له بېلابېلو پوهنتونونو څخه هم ليدنه وکړه او په پنځو پوهنتونونو کې يې خبرې وکړې؛ د « کلمبیا» پوهنتون (نیویارک)، «هارورډ » پوهنتون (کیمبرج)، «ډیټرایټ» پوهنتون، د سویلي کالیفورنیا پوهنتون لاس انجلس او د« یوټا سالټ لیک» ښار پوهنتون او د ملګرو ملتونو د لمانځه په ځای کې د جمعې خطبه وکړه؛  علامه ندوي رحمه الله فرمایي: په دې ویناوو او خطبه وو کې مې څرګندې او رښتیني خبرې وکړې او هغه څه مې چې په امریکا کې د مسلمانانو په ګټه وو، لیست کړل او د خپلو تجربو او کتنو لنډیز مې وړاندې کړ؛ خو ما د لويديځ کلتور په اړه له ډېرې لوړې کچې څخه خبرې وکړې، يعنې د قرآن له نظره، هغه سطحه چې انسان ورته ورسېږي، نو ټوله نوې او پخوانۍ نړۍ به ورته د سراب په څېر پاتې شي او ځلا او وړانګې به یې  د جعلي جواهرو په څیر ښکاره شي.
 د امام ندوي د ویناوو او مقالو لنډیز پر دغو موضوعاتو مشتمل و:  په حقیقت کې امریکا د ماشیني ژوند،  ساینسي او مادي پرمختګ او ټکنالوژۍ څخه برخمنه ده؛ خو په دې خاوره کې انسانیت د زوال او تباهۍ په حال کې ده، که دا خاوره د ثابت دین له شتمنیو څخه ګټه پورته کړي، نن به د نړۍ تاریخ، اوسنی تاریخ نه وای؛ امریکا په ورته وخت کې هم  بدبخته ده او هم نیکمرغه!  نېکمرغه په دې سبب ده چې الله تعالی په مادي نعمتونو سره ډېره پياوړی او په ډېرو وسيلو غني کړي، او بدبختي یې دا ده چې د حق دين له نعمتونو څخه بې برخې ده او څومره چې د مادي شيانو پروا کوي، ښو اخلاقو او  سمې لارې ته توجه نه کوي او که زه له تاسو وپوښتم چې کوم دین او رسم د غرب لپاره خورا مهم او مناسب دی او کوم دین یې ډیر زیانمن او کم مناسب دی؟  ښکاره او ریښتینی ځواب به دا وي چې د لویدیځ لپاره تر ټولو مناسب دین اسلام دی او تر ټولو زیانمن دین یې مسیحیت دی؛ مولانا ندوي وايي: ما د امريکې مسلمانانو ته د امريکې او اروپائي اسلام د جوړولو په وړاندې خبرداری ورکړ، ځکه چې اسلام يو خاص اقليم او د تودوخې او يخنۍ يوې خاصې فضا ته ضرورت لري او په عين وخت کې د عقيدې او عمل، اخلاق او معاملاتو، ویښتیا، احساس او ذوق ترمنځ جمع کولای شي چې انسان به نړیوال شي او په نوي بڼه به یې وړاندې کړي ؛ ما په امریکا کې میشتو وروڼو ته وویل: عقیدې او دین ته باید تر هر پرمختګ لومړيتوب ورکړل شي ، که څه هم ستاسو لپاره ځینې ستونزې رامنځته کړي؛ تاسو باید نوي نسل او تنکیو ځوانانو ته ډیره پاملرنه وکړئ، که دوی د فکري او کلتوري ارتداد سره مخ شي، تاسو ته به جایزه نه وي چې دلته یوه ورځ هم پاتې شئ؛ مګر که تاسو ډاډه یاست چې تاسو د خدای د رضایت سره سم دلته ژوند کولی شئ او ستاسو وجدان ګواهي درکوي چې ستاسو نوی نسل په ایمان او اسلامي عقیدې ټینګ پاتې کیدی شې او تاسو د هغې ساتنه کولای شئ، نه یوازې ستاسو لپاره دلته پاتې کیدل روا دي؛ بلکه ګټور او مبارک دې.
له هغه وروسته مولانا د جراحۍ د ترسره کولو لپاره «فلاډلفیا » ته لاړ او د خدای په شکر دا عملیات په بریالیتوب سره ترسره شول.
 ادامه لري…
Leave A Reply

Exit mobile version