اسلام څه دی؟ د {فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ} تفسیر، او د {فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا} تصویر! د جاهلیت د دور متمدن انسان لپاره تر {أَوَ مَنْ کَانَ مَیتًا} څخه بل غوره تعبیر نشو پیدا کولای لکه څنګه چې د اسلامي انقلاب او د هغه نه زیږېدونکی تحولاتو ته تر {فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ} (الأنعام: ۱۲۲) غوره بیلګه نشو موندای.
قرآن مجید او نوري اسماني صحیفې د علم او تاریخ په تله کې
له قرآن مجید وړاندې اسماني صحیفې د تحریف او تغیر هدف ګرځېدي، ځکه الله تعالیٰ د هغوی ساتنه او بقا به غاړه اخیستي نه وه. بلکي دا کار یې د هغه وخت د علماؤ په غاړه ایښئ وو. له بل پلوه تیرو شویو صحيفو ته د بشریت اړتیا تر یو ټاکلي وخت تعلق درلود. قرآن مجید په دې برخه کې فرمایي:
{إِنَّا أَنزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ ۚ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِن كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ} (المائده: ۴۴). «په رېښتیا چې موږ تورات چې د هدایت او نور درلودونکی دی نازل کړي دي. امر منونکو پیغمبرانو او مشایخو او علماؤ د هغه په وسیله یهودانو ته حکم کاوه. ځکه چې هغوی د خدای د کتاب د ساتونکو په توګه ټاکل شوي وو او پر هغه ګواه ول». پورته مطلب یو علمي او تاریخي واقعیت دی لکه څنګه چې خپله تیر شویو امتونو په هغې اعتراف کړی دی، د عهد عتیق صحیفې په وار وار د لاسوهنو، غلاکولو او سوزولو هدف کرځیدلي، د یهودو مورخین په دې امر اتفاق نظر لري چې درې ځلي داسي حوادث واقع شوي دي. لمړۍ ځل یې هغه وخت وو چې بختالنصر (Nebuchadezzar) (۵-۶-۵۶۴ ق. م) د بابل پاچا په یهودیانو په (۵۸۶ ق. م) کال کې حمله وکړه. او بیت المقدس چې هلته د حضرت سلیمان (ع) د تورات نخسې او د آل موسی او آل هارون تبرُکات یې محفوظ کړې وې و یې سوزول. پاتي یهودیان یې اسیران کړل او بابل ته یې ځان سره انتقال کړل او پنځوس کاله یې ځان سره وساتل. وروسته له هغه «پیغمبر عزیز» پنځه صحفې چې د تورات په نوم وې دوباره له خپلې حافظې دیکته کړې. او ټول واقعات یې په تاریخي توګه ثبت کړل، او وروسته بیا «نحمیا» نور کتابونه هم اضافه کړل. او د داود (ع) زبور یې هم ملحق کړ. دوهم ځل هغه وو چې څلورم انطیوخوس (Anticochus) چې لقب یې ابیقانس او د یونان د انطاکیه پاچا وو په کال ۱۶۸ ق. م. کې په بیت المقدس حمله وکړه او د مدرسې صحفې یې وسوزلې، او د تورات تلاوت او د یهودو شعایر او روایات یې ممنوع اعلان کړل. وروسته له هغه «یهودا مقابي» مقدسي صحفې سره را جمعَ کړې او له سره یې ترتیب کړي. او د عهد عتیق صحیفو ته یې نوري سلسې هم وراضافه کړي.
دریم ځل هغه وخت وو چې تیتوس (Tituc) (۸۱-۴۰ م) د روم پاچا په کال (۷۰ م) کې په بیت المقدس حمله وکړه، او هغه له هیکل سلیماني سره له مینځه یووړل او تخریب یې کړل مقدسې صحیفې یې له ځان د فتحي د یادګار په توګه د روم پلازمېني ته انتقال کړې. یهودیان یې تبعید کړل او د ښار په اطرافو کې یې نور خلګ ځای پر ځای کړل. پورته حوادثو ته په پام او په ځیني نورو دلایلو د یهودانو لیدلوری د هغوی د اسماني کتابونو د صحت او حفاظت اړوند د مسلمانانو له ليدلوري سره د قرآن د صحت او حفاظت اړوند ډېر متفاوت دی. مسلمانان د قرآن مجید هره کلمه الهي کلام او منزل منالله ګڼي او د هغه د محفوظ والي په اړه له نزول تر پایه اعتقاد لري. خو یهودیان نقص او زیاتوالی د اسماني کتابونو منافي (متضاد) نه ګڼي. هغوی په دې کې ستونزه نه ویني چې پیغمبران د کتابونو د مؤلف په توګه قلمداد کړي. محترم لوستونکي، له لاندي اقتباساتو کولای شي چې د یهودانو د نظر په ټکو د هغوی د مقدسو کتابونو اړوند پوه شي. د یهودانو په دائرةالمعارف کې چې د یهودو د ممتازو پوهانو په واسطه جمع او ترتیب شوی دی دا عبارت لیدل کیږي: «یهودان په دې برخه کې شک او تردید نلري چې د عهدعتیق کتابونو کې دې تغیر او زیات والی شوی وي». «د یهودانو د روایاتو مطابق (پرته له وروستنیو ۸ آیاتونو چې په هغوی کې د حصرت موسیٰ (ع) د مرګ واقعه ذکر شوې ده) د تورات پنځه لمړني کتابونه د موسیٰ (ع) تألیف دي خو د یهودو پوهانو دې تناقضاتو او اختلافاتو ته مرتباً پاملرنه کړې ده او د پوره تدبیر سره یې د هغه د اصلاح کولو په لټه کې وو». اسپینوزا (Spinoza) وایي: «د عهدعتیق پنځه لمړني کتابونه د حضرت موسیٰ (ع) تألیفات نه دي بلکي عذراً یې هغه تألیف کړي دي». «تازه تحقیقاتو ثابته کړي ده چې د عهدعتیق لمړني پنځه کتابونه له ۲۸ منابعو څخه اخذ شوي دي». خو د اناجیل اربعه موضوع (چې هغه ته نوی عهدعتیق ویل کیږي) له پخواني عهدعتیق بدتر دی. د هغه د مؤلفینو اړوند ډول ډول تردید او شکونه وجود لري؛ د حضرت مسیح (ع) او د نوي عهد عتیق په لیکوالانو کې لويه مسافه موجوده ده چې د هغې طی کول د مورخینو او څیړونکو له عُهدې څخه بهر دي، ځکه ذکر شوې اناجیل په مختلفو وختونو کې د دیني شوراګانو په واسطه په ترتیب د اصلاح او تغییر له مراحلو تیر او دې حالت ته رسیدلي دي. په حقیقت کې په ځای ددې چې دا اناجیل په وحي او الهام مبنی وي تر ډېره د حکایاتو او داستانو د کتابونو سره شباهت لري او هر څوک چې په ژور لیدلوري د هغوی تاریخي ادوار وڅیړي دا مدعا به تصدیق کړي. دا انجیلونه د اسناد او اعتماد له نظره حتیٰ د مسلمینو د احادیثو او سننو د دریمې درجې له کتابونو سره هم نشي برابرېدای د صحاح سته کُتب خو پرځای پریږده؛ ځکه د صحاح سته د کتابونو متصل اسناد په رسولالله (ص) منتهي کیږي. او د مسلمانانو په نزد صحیح حدیث هغه حدیث ته ویل کیږي چې امین او معتبرو راویانو له سند سره هغه نقل (روایت) کړې وي. او په هغه کې هیڅ ډول نقص (علت او شذوذ) پیدا نه شي. خو ذکر شوي انجیلونه د هر ډول اسنادو څخه فاقد دي او د هغوی سند تر مؤلفانو او د مؤلفانو تر حضرت عیسیٰ (ع) مفقود (ورک) دی. له دې ور اخوا، په هغه ژبو چې دا صحیفې نازل شوې دي تغیر یې موندلی دی، او اوس یې یوازې د هغوی ژباړې موندل کیږي. په دې جهت کولای شو هغه د احادیثو د څلورمي درجې د کتابونو سره تشبیه کړو ځکه چې د لوړ تحقیق، صلاحیت او صحت د معیار څخه برخمند نه دي. د همدې واقعیتونو پر بنا د هغوی مقایسه کول له قرآن مجید سره په هېڅ وخت ښه نه دي. تازه مسلمان شوی مستشرق «موسیوایتین» د ذکر شویو انجیلونو د معرفی کولو په ضمن کې یې هغه داسي ارزیابي کړي دي. «پرته له شک هغه انجیل چې الله تعالیٰ حضرت عیسیٰ (ع) ته ورکړی او د هغه د قوم په ژبه نازل کړی وو ضایع شوی دی، هو هغه انجیل یا خپله له مینځه تللی یا له مینځه وړل شوی دی. مسیحیانو د هغه په ځای څلور نور کتابونه ځای په ځای کړي دي چې د هغوی صحت مشکوک دی، ځکه دا کتابونه په یوناني ژبه دي؛ هغه ژبه چې د حضرت عیسیٰ (ع) له سامي ژبي سره هیڅ ډول همغږي نه لري. په همدې دلیل د دې یوناني انجیلونو ارتباط له خدای تعالیٰ سره د تورات او قرآن په نسبت ډېر کښته دی».
د عهد عتیق مضامین او مطالب هم په صریحو تاریخي تېروتنو او په څرګندو ضد و نقیض کړنو دلالت کوي. داسي مطالب خدای تعالیٰ ته منسوب کړل شوي دي چې اصلاً د الله تعالیٰ له جلال او کمال سره نه ښایي؛ او د سالم عقل پر خلاف دي. همدا ډول په انبیاؤ (علیهم السلام) هم داسي تورونه لګول شوي دي چې عادي انسانان هم له هغه پاک او مبرا دي انبیاء (علیهم السلام) خو لا لري دي. ډېر داسې شواهد په تورات او انجیل (د عهد عتیق “Bible”) کتابونو کې وجود لري چې د هغوی د اصلي مطالبو په صریح تغیراتو دلالت کوي. د عهد عتیق (Bible) خپل مطالب د هغه صریحو تیروتنو او په هغه کې ضد نقیض والي ته اشارات لري، په واضح ډول ښکاري چې هغه څه په هغه کې (الله جل شأنه) ته منسوب شوې دي چې د هغه د جلال او کمال سره نه ښایي او د متفق علیه له صفاتو سره په ټکر کې دي او د سالم عقل پر خلاف دي. په عهد عتیق کې الهي پیغمبرانو ته هغه تورونه منسوب کړل شوې دي چې عادې انسانان هم له هغه مبرا دي. علاوه پر دې، د تورات او انجیل داخلي شواهد د هغوی د مطالبو د تغیر او زیاتوالي څرګندونه کوي. دا د هغه صحیفو حال دی چې له ډېرو کلونو راهسې دوه متمدن ملتونه (یهود او نصارا) په هغوی اعتقاد لري، او اسلام او مسلمانان هم تر دې حده ددې صحیفو معتقدینو ته امتیاز قایل دي چې هغوی ته یې د اهل کتابو لقب ورکړی دی؛ خو د هندیانو د «وید» په نوم کتاب او د ایرانیانو «وستا» اړوند نشو ویلای چې له څه مراحلو تیر شوي او له کومو حوادثو سره مخ شوې دي او اصلي مطالب یې څومره محفوظ پاتي شوې دي، او دقیقاً له کوم وخت څخه په وجود راغلی دی. «ای. بارته» (A.Barth) د پاریس د اسیایي ټولنې نماینده (The Society Asiatique of Paris)په خپل کتاب “د هندوستان مذاهب” (The Religions of India) کې لیکي: «که موږ الحاق شوې مطالب جدا کړو چې دا کار ستونزمن هم نه دی، هغه وخت ددې صحیفو اصلي عبارات په خپل ځای پاتې کیږي چې په هېڅ ځای کې یې ادعا نه کوي چې د خدای له لورې دی. د هغه په عباراتو کې په کثرت سره تحریف او زیاتوالی شوی دی، البته د بد څه لپاره یې قصد نه وو. د هغه د عمر اړوند په قطعي ډول څه نشو ویلای هغه برخې یې چې په وروستي دور کې د براهمه په واسطه لیکل شوې دي له پنځه سوه کالو ډېر قدامت نه لري. خو د «وید» نور مطالب دومره پخواني دي چې د هغې د وخت ټاکل ممکن نه دي». اوس به ووینو چې د هندوئیزم غښتلي پوهان او د هندوستان څېړونکي د دې کتاب اړوند څه وایي، په دې برخه کې لاندې دوه اقتباساتو ته پام وکړئ:
۱- د کلکتې د پوهنتون استاد «سریش چندر چکرورتي» په خپل کتاب (Philosophx Of The Upanishads) کې لیکي: «په دې اړوند دوه نظریې وړاندې شوې دي، چې د لمړۍ نظرې پلوی «بال ګنګادهرتلک» او دویمې نظریې پلوی (Maxullar) دی، بال ګنګادهرتلک معتقد دی چې د ویدیانو مناجات د مسیح څخه ۴۵۰۰ کاله وړاندې په وجود راغلي دي، خو د “مکس ملر” نظر دا دی چې د “وید” قدامت له ۲۲۰۰ کالو څخه ډېر نه دی په عین حال کې هغه معتقد دی چې “رګ وید” د آریایي افکارو پخوانی مدرک دی. په هر صورت پرته له دې چې د “رګ وید” د عمر اړوند په دقیق ډول څه ووایو هغه څه چې واقعیت لري دا دي چې د “رګ وید” د مناجاتو مجموعه په واحد وخت کې لیکل شوې نه ده، او باید ومنو چې د “رګ وید” مناجات په څو پیړیو کې تألیف شوي دي».
۲- د هند مشهور پوهان ډاکټر رادها کرشنن (د هند پخوانی رئیس جمهور) د ویدیانو د افکارو اړوند په خپل کتاب “هندسي فلسفه” (Indian Philosophy) کې داسې لیکې: «د ویدیانو ګډوډه ایدیالوژي نه څرګنده ده او نه روښانه، په همدې دلیل په دې اړوند ډول ډول ښونځي موجود دي، علاوه پر دې ویدیان دومره د وسعت خاوندان دي چې لیکوالان په آزاد کمال کولای شي د خپلو اعتقاداتو لپاره له هغه ګټه واخلي».
خو اوستا، د پخوانیو ایرانیانو د مقدسي صحیفې (اوستا) د حقیقت اړوند د غربي مشهور پوهان په څیړونې اکتفاء کوو. “راپرت ایچ پفائفر” (Robert H Pfeiffer) د هاروارد پوهنتون د ادبیاتو پوهنځي پخواني رئیس په خپل کتاب “دیني دائرةالمعارف” (An Encyclopedia Of Religion) کې لیکي: اوستا (د روایاتو په لحاظ) د علومو مجموعه وه، د هغه ډېري برخې اسکندر له مینځه یووړې وروسته یې دریمي پېړۍ کې د هغه په پاتې برخو بل کتاب تدوین شو. خو په حقیقت کې د هغه یوه برخه یا “نسک” (Nask) د ویندیداد (Vendidad) په نوم محفوظ پاتي شوی دی په نهمي پیړۍ کې یوازې هغه برخه یې چې د عباداتو متعلق وه هندوستان ته نقل شوه. چې په پنځه برخو کې موندل کیږي چې عبارت ده له “یاسنا” (Yasna)، “ګاتها” (Gatha)، “ویسپرد” (Vespered)، “ویندید” (Vendid) او “خورد اوستا” (Khorda Avesta). خو قرآن مجید چې د خدای تعالی وروستنی کتاب او د بشر د هدایت عهدهلرونکی او د خالق له مخلوق سره ارتباط، او تر قیامته د الیالله دعوت دی، له نورو کتابونو څخه د متفاوت وصف خاوند دی. الله تعالی په خپله د هغه د ساتنې او حفاظت عهده له هر ډول تغییر او تحریف څخه په غاړه لري. لکه څنګه چې فرمایي: {وَإِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ ۴۱ لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ ۖ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ ۴۲} (فصلت: ۴۱-۴۲) «دا هغه لوړ مقامه کتاب دی، دروغ په هغه لار نلري نه د مخي لخوا او نه د شا لخوا، د پوه او ستایل شوي له لوري رالیږل شوي». الله تعالیٰ د قرآن مجید حفظ او ساتنه له هر ډول لاسوهونکې حادثې څخه تضمین کړي ده لکه څنګه چې فرمایي: {إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ} (الحجر: ۹). «بیشکه موږ قرآن مجید نازل کړ او موږ خپله به یې ساتنه کوو». بېشکه د الهي دا وعده د قرآن مجید د حفظ او بقا متضمنه، د هغه د کلماتو نشر او خپرول او د معناوو مفهومي کیدل یې په هر وخت کې ده، او په بل عبارت د الهي دا وعده د قرآن مجید ناقابله پوهه، ناقابل عمل، او هیرول کاملاً نفي کوي ځکه په عربي کې د حفظ کلمه د پراخو، او ژورو معناوو څخه برخمنه ده.
