لیکواله: "ام عایشه"
په اسلام کې د ښځې مقام (دولسمه برخه)
د نبوي احادیثو په رڼا کې د ښځې مقام
د اسلام ستر پيغمبر صلی الله علیه وسلم، له ايمان او تقوا وروسته صالحه ښځه د نړۍ تر ټولو ستره شتمنۍ او د نېکمرغۍ يو له اسبابو څخه ګرځولې ده او د هغې په اړه يې ډېرې سپارښتنې کړي دي؛ هغه نارینه و ته خطاب وکړ او ویې فرمایل: «ان من اکمل المؤمنین ایمانا احسنهم خلقا و الطفهم باهله»؛ (د ایمان له اړخه تر ټولو کامل مؤمنان هغه دي چې ښه اخلاق ولري او له خپلو کورنیو سره ډېر مهربانه وي.)
دا یوازینی فضیلت نه دې؛ بلکي رسول الله صلی الله علیه وسلم د حضرت عایشې رضی الله عنها د غاړکۍ د ورکېدو له امله د مسلمانانو لښکر وساته. ابوبکر رضی الله عنه راغی او ویې ویل: «یا رسول الله صلی الله علیه وسلم! تاسو خلک په داسې حال کې ساتلي چې دوی د اوبو د چینې سره نه دي او اوبه هم له ځان سره نلري.»
کله چې اوښ پورته شو، د اوښ لاندې یې غاړکۍ وموندل شوه. په دې وخت کې د “تیمم” آیت نازل شو. اسید بن حضیر رضی الله عنه وویل: «ای د ابوبکر کورنۍ! دا لومړی برکت نه دې چې ستاسو له امله امت ته رسېدلی دې.»
د رسول الله صلی الله علیه وسلم په نزد د ښځو مقام زیاتیږي. ام هاني رضي الله عنها، رسول الله صلی الله علیه وسلم ته راغله او ویې ویل:«ای د خدای رسوله! زما ورور علي بن ابي طالب رضي الله عنه غواړي هغه سړی ووژني چې ما پناه ورکړې ده؛ رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:«موږ هغه چا ته پناه ورکړه کوم چې تا پناه ورکړې ده.»
رسول الله صلی الله علیه وسلم د اولادونو د روزنې او پالنې امانت مور ته سپارلې ده، لکه څنګه چې فرمایي:«والمرأة راعیة فی بیت زوجها و هی مسؤولة عن رعیتها»؛ ښځه د خپل خاوند په کور کې شپنه ده او د خپل رعیت مسؤله ده.
د صحيح بخاري او صحيح مسلم د روایت له مخې حضرت عمر بن الخطاب رضي الله عنه د ښځو په وړاندې د جاهلي عربو او د محمدي ټولنې د چلند توپير او بدلون ته اشاره کړې ده؛ هغه په ډاګه وايي: “موږ د جاهليت په دوره کې ښځه هیڅ شی نه ګڼله، او دا اسلام او قرآن و چې د ښځو حقونه یې په نارینه وو پیژندلي.”
«ګوستاولوبون» چې د غربي نړۍ یو مفکر دی وايي: «اروپا د ښځو درناوی له مسلمانانو څخه زده کړه، برعکس لههغه څه چې د خلکو په ژبه کې عام دي. اسلام (نه د عیسویت دین) ښځې د ذلت او حقارت له کندې څخه خلاصې کړې. په منځنیو پیړیو کې عیسویانو ښځو ته هېڅ ارزښت نه ورکول، او په اروپا کې د ځمکې د خاوندانو د تسلط پر مهال عیسویانو له ښځو سره ډېر سخت او بد چلند کاوه، تر دې چې په پای کې یې له مسلمانانو څخه د ښځو درناوی زده کړ.” په بل ځای کې وايي:«دا د اسلام دین و چې ښځې یې له ټیټ مقام څخه لوړو مقامونو ته ورسولې، نه د عیسویت دین؛ لکه څنګه چې د خلکو ترمنځ عام دې.»
يو مستشرق وايي:«د اسلام له ظهور نه مخكې نارينه وو ښځو ته د څارويو او انسانانو تر منځ یو مقام وركړی وو او ښځې يې د تسلط او خدمت وسيله ګڼله. په هغه وخت کې ښځه له هر ډول ظلم سره مخ وه، حقوق یې تر پښو لاندې کېدل او شتمنۍ یې په ناحقه توګه خوړل کېده؛ د طلاق او یا د میړه له مړینې وروسته د بل چا سره یې د واده کولو حق نه درلود او د مالونو او څارویو په څیر د نورو میراث شمېرل کېده.
علامه طباطبايي (شيعه مفسر) وايي:«د اسلام په برکت سره ښځه خپلواکه او پر ځان بسيا شوه، د هغې اراده او عمل چې د اسلام تر ظهور پورې د نارينه وو له ارادې سره تړلي وو، د هغه له ارادې او عمل څخه جلا شول او د اسلام په ظهور سره داسې مقام ته ورسېده چې له اسلام څخه مخکې نړۍ په خپل ټول تاریخ او ټولو دورو کې ښځو ته داسې مقام نه دی ورکړی».
رسول الله صلی الله علیه وسلم په خپل دومره ژوند کې د هغو ښځو ستاینه وکړه چې په اسلامي ټولنه کې یې د دین د بنسټونو په ټینګولو کې مهم رول لوبولی او هغوی ته یې سترې معنوي وعدې ورکړې دي. له همدې امله ښځو د رسول الله صلی الله علیه وسلم په حکومت کې په مختلفو سیاسي، ټولنیزو، کلتوري، نظامي او اقتصادي برخو کې ونډه درلوده او د رسول الله صلی الله علیه وسلم سره یې په خپلو موخو کې مرسته وکړه.
ان شاءالله په راتلونکې برخه کې به د هغو ښځو په اړه چې د اسلام په پیل کې یې رول درلود په تفصیل سره خبرې وشي او د حق د کلمې د لوړولو او د اسلام د دین د تاسیس او په دې ډګر کې د ځلیدلو لپاره یې د نارینه وو ترڅنګ حرکت وکړ.