رمضان د سخاوت او بښنې میاشت ده. د رمضان میاشتې د حکمتونو له جملې یو دا دی چې د بېوزلو له حال څخه ځان خیر شي او خلک سخاوت او انفاق ته وهڅول شي. رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم تر ټولو سخاوتمند انسان و، خو په رمضان کې به یې سخاوت نور هم زیاتېده. نو آیا دا مناسبه نه ده چې د هغه امت هم سخي واوسي او د خپل پیغمبر صلیاللهعلیهوسلم پر پلونو لاړ شي؟
په دې کې هیڅ شک نشته چې انسان هر څه انسان د مال او شتمنۍ په بڼه ترلاسه کوي، په حقیقت کې د لوی خدای جلجلاله ورکړه ده. انسان د خپلو شتمنیو اصلي مالک نه دی، بلکې مطلق مالکیت یوازې له الله تعالی سره دی. انسان نه په خپل مال بشپړ واک لري او نه یوازې د خپل هوش او پوهې له لارې شتمني ترلاسه کولای شي، بلکې دا الله تعالی دی چې انسان ته د روزۍ د ترلاسه کولو لپاره لار هواروي.
له همدې امله، د ټولې هستۍ او دنیا د شتمنیو اصلي مالک الله تعالی دی، او انسان یوازې د هغه امانتدار او وکیل دی. لکه څرنګه چې یو وکیل د خپل موکل د امر مطابق عمل کوي، همداسې انسان ته هم پکار ده چې د خپل پروردگار د حکم مطابق د خپل مال زکات ورکړي، له اړمنو او بېوزلو سره مرسته وکړي او خپله شتمني د خیر په لارو کې مصرف کړي، تر څو د الله تعالی رضا او اجر ترلاسه کړي.
رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم فرمایلي دي: “له شک پرته، الله تعالی صدقه قبلوي او په خپل ښي لاس سره یې اخلي، وروسته زیاتوالی پکې راولي، لکه څنګه چې تاسې د خپل کوچني اس یا اوښې پالنه کوئ، تر دې چې یوه مړۍ د اُحد غره په اندازه شي.”
له دې مبارک حدیث څخه څرګنديږي چې صدقه د هغه تخم په څېر ده چې د الله تعالی د رحمت په ځمکه کې کرل کېږي او د پروردگار تر تربیت او سرپرستۍ لاندې وده کوي او برکت
پکې پیدا کیږي. آیا دا امکان لري چې هغه مال، چې الله تعالی یې په خپله ساتنه وکړي، خو زیاتوالی پکې رانشي؟
له شک پرته د الله تعالی وعده حق دی، او هر څه چې انسان د الله تعالی په لار کې انفاق کړي، څو چنده زیات یې بېرته ورته راګرځي:
“مَثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِى كُلِّ سُنبُلَةٍۢ مِّائَةُ حَبَّةٍ ۗ وَٱللَّهُ يُضَٰعِفُ لِمَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ” “د هغو كسانو مثال چې د الله په لار كې خپل مالونه لګوي د هغه دانې په شان دى چې اوه وږي زرغون كړي، په هر وږي كې سل دانې وي، او الله (اجر) زیاتوي د چا لپاره چې وغواړي، او الله ډېر فراخۍ والا، ښه پوه دى.”
همداراز، الله تعالی فرمایي: “أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ” “ایا دوی نه دي پوه شوي چې الله د خپلو بندګانو توبه قبلوي او صدقې اخلي؟” یعنې، الله تعالی صدقې قبلوي.
د رمضان په مبارکه میاشت کې صدقه ورکول تر نورو ورځو ډېر فضیلت لري، نو غوره دا ده چې مسلمانان په دې میاشت کې د مستحبي صدقو مقدار زیات کړي. لکه څنګه چې له انس رضیاللهعنه روایت شوي چې وایي: رسول الله صلیاللهعلیهوسلم وپوښتل شو: “تر ټولو غوره صدقه کومه ده؟” هغه وفرمایل: “د رمضان میاشتې صدقه.”
نو راځئ چې په دې مبارکه میاشت کې الله تعالی ته خپل غوره اعمال وړاندې کړو، ځکه الله تعالی سخي خلک خوښوي. رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم فرمایلي: “بېشکه، الله کریم دی، او کریم خلک خوښوي، سخي دی، او سخاوت خوښوي، غوره اخلاق خوښوي، او له بدو اخلاقو کرکه لري.”
د اهل کرم او سخاوت ځانګړنهدا ده چې هر څه چې لري، پرته له حسابه یې بښي؛ که مال وي، که علم، که وخت او که هڅه او کوشش.
که د د رمضان میاشت کې د رسول الله صلیاللهعلیهوسلم حالت ته وګورو، وبه ګورو چې د هغه جود او سخاوت په دې میاشت کې تر نورو وختونو ډېر زیات و. اصحابو هغه مبارک داسې توصیف کړی دی: “هغه تر ټولو سخي انسان و، خو په رمضان کې به یې سخاوتمندي نوره هم زیاتیده.”
دا ځکه چې رسول الله صلیاللهعلیهوسلم د دې میاشتې د صدقې له ستر اجر او ثواب څخه خبر و.
