۱- اسلامي تمدن پر الهي توحید ولاړ دی
په دې تمدن کې نه د بتپرستۍ او طاغوتیانو لپاره د عبادت خبره شته او نه د واسطې، کهانت، نجومګرۍ یا د نورو ډولونو شرک او خرافاتو. ځکه دا شیان د الهي توحید سره، چې پیغمبران یې لپاره رالېږل شوي، په ټکر کې دي. خدای تعالی جلجلاله بندګان یوازې د هغه د عبادت او اخلاص لپاره پیدا کړي دي او دا عقیده په اسلامي تمدن کې غالب ده.
۲- اسلامي تمدن د انساني موخې او نړیوال پیغام لرونکی دی
خدای تعالی جلجلاله فرمایي: «وما أرسلناک إلا رحمة للعالمین»؛
«موږ ته د نړۍ لپاره یوازې د رحمت په حیث رالېږلی یې.»
بیا خدای تعالی جلجلاله فرمایي: «یا أیها الناس إنا خلقناکم من ذکر وأنثى وجعلناکم شعوبًا وقبائل لتعارفوا إن أکرمکم عندالله أتقاکم»؛
«اې خلکو! موږ تاسو له یوه نارینه او یوې ښځې پیدا کړي یاست. بیا مو تاسو بېلابېل قومونه او قبایل ګرځولي یاست، ترڅو یو بل وپېژنئ. په حقیقت کې ستاسو له منځه تر ټولو عزتمند د الله جلجلاله په نزد هغه څوک دی چې ډېر پرهېزګار وي.»
۳- د اخلاقو، تقوا او عدل اصول
اسلامي تمدن د اخلاقو، تقوا او عدل اصولو ته په ټولو انساني فعالیتونو کې لومړیتوب ورکوي. دا اصول نه د یو دولت او نه د یوه فرد لپاره ځانګړي شوي، بلکې د ټول بشریت لپاره دي.
۴- اسلامي تمدن د دین او علم، دین او دنیا، عقل او زړه، روح او بدن ترمنځ یووالی رامنځته کړی
اسلام په دغو شیانو کې موازنه رامنځته کړې او د دې ټولو لپاره یې خپل احکام وضع کړي دي. دغه تمدن د دغو برخو ترمنځ بېلتون او تفرقه نه مني.
۵- د اعتدال او توازن ځانګړتیا
اسلامي تمدن پرتمین او بنسټیز احکام لري چې له تمدني اصولو سره په بشپړه توګه برابریږي. دا احکام هم عملي دي او هم د منځلارۍ اصول پکې شامل دي. خدای تعالی جلجلاله فرمایي:
«والذین إذا أنفقوا لم یسرفوا ولم یقتروا وکان بین ذلک قواما»؛
«هغه کسان چې کله لګښت کوي؛ نه اسراف کوي او نه سختي، بلکې د دواړو ترمنځ توازن ساتي.»
۶- د جګړې او سولې په حالاتو کې د زغم او شفقت ارزښت
اسلامي تمدن د جګړې او سولې په هر حالت کې د رحم، شفقت او د بشري ارزښتونو پر بنسټ ولاړ دی.
۷- په علم باور او د علم نه محدودول
اسلامي تمدن د علم په ارزښت باور لري او هغه نه محدودوي. علم د یوې خاورې یا ملت لپاره ځانګړی نه ګڼي، بلکې هر ځای چې وي، باید ترلاسه شي.
۸- په مباحثه کې انصاف او د حقیقت منل
اسلامي تمدن د عقل او زړه ترمنځ همغږي رامنځته کوي. دا تمدن د انصاف اصول تعقیبوي او د حق او حقیقت په وړاندې قناعت کوي.
