د ناهېلۍ پايلې او لاملونه او د هغې سره د مبارزې لارې (لومړۍ برخه)
انسان د مختلفو حالاتو ټولګه ده او په هره شېبه کې د اوسنيو او موجودو حالاتو څخه متاثره کېږي او مزاج يې ښه او بد اخلاق مني، او طبیعت يې بدلیږي. یو سل او اتیا درجه اوړي. بل کس ځينې جوړيږي. داسې ښکاري لکه موږ هغه د لومړي ځل لپاره وينو. له همدې امله انسان هيڅکله يو ثابت او يو شان حالت نه لري او کله ناکله په خپلو عادتونو او چلندونو کې بدلونونه تجربه کوي او د
همدې حالت له مخې له نورو او شاوخوا خلکو سره په خوښۍ او ناخوښۍ سره چلند کوي.
که وغواړو دا حالت د مثال په ډول بیان کړو، د انسانانو حالت داسې دی لکه د خوړو یو دېګ چې په اور باندې اېښودل کیږي او هر څه چې په دې لوښي کې اچوی هغه پخوي. یا د يوې ځمکې غوندې دی چې تاسو هرڅه کری، هغه به رېبی؛ نو له غنمو څخه د وربشو او يا له وربشو څخه د غنمو تمه نشو درلودلای او هر غبرګون د هغه عمل پایله ده چې دمخه پیښ شوی. د خلکو حالت هم د شاوخوا حالاتو څخه متاثره کیږي او د ځینو شیانو او پېښو په لېدلو، اورېدلو، لمس کولو او حتی احساس کولو سره، د هغو شخصي نړۍ ناڅاپه بدلون مومي او بدن یې له دننه څخه نړيږي.
اوس دا اغېزمن حالات په دوو برخو وېشل شوي دي، مثبت او منفي، ښه او بد، او د نفوذ له مخې د انسان کړنه د اوږدې مودې او يا د لنډ مهال لپاره بدلېږي او د هغه په شخصي ژوند او حتی کورني ژوند هم اغېزه کوي.
د مثال په توګه: که یو څوک په کار کې د یوې پیښې له امله د یو چا یا ملګري سره د یوې وړې مسلې په اړه بحث وکړي او جګړه او جنجال پیل کړي او د خبرو په پای کې په قهر او بد ويلو شي نو دا سړي ځان د يوې بې ځایه مسلې قرباني کړی. دا سړي په لومړي ګام کې خپل فکري سکون خونړۍ ګډوډۍ ته کش کړی او په بل پړاو کې چې کله له دې اندېښمن حالت سره کور ته راشي، د هرې وړې شیبې په مقابل کې تر پخوا ژر غبرګون ښيي. د خپلې کورنۍ د غړو په وړاندې تر زهرو وژونکی او تر مَړَغوني (حنظل) تریخ وي. ځکه چې دا سړی په کور کې د کورنۍ د مشر او د ساتونکي حيثيت لري او هیڅوک د دې جرئت نه لري چې د هغه مخته ودریږي یا کوم معقول یا غیر معقول چلند توجیه کړي، بلکې دوی یوازې د هغه بې رحمه حالت قربانیان دي چې دا سړی یې له کوره بهر کې ځورولی دی، او تر څو ساعته وروسته هم په همهغه حالت بوخت دی او ذهن یې نه پرېږدي.
برعکس، ښه او خوشحاله حالتونه د غوره پایلو لامل کیږي او د فرد او د هغه پورې تړلو کسانو دواړو ته خوښي راوړي؛ د بېلګې په توګه: کله چې یو څوک يو ښه وخت تېروي او د خوښۍ په باغ کې ګرځي، نو داسې سړی له هر ډول ناسم او ناخوښ کار څخه ډډه کوي او دا نه خوښوي چې خپله خوښي ککړه کړي. لکه څنګه چې هغه نه خوښوي چې خپه شي او د خپلې ناخوښۍ ښکار شي، په همدې ډول او له دې نه زيات د خوښۍ په ورځو کې د کور د خلکو خپه کول نه خوښوي، بلکې هغه خپل د ټول ځواک څخه کار اخلي، چې هغو ته هره شېبه خوښي او موسکا ورکړي او د هغو د زړه په کور کې خوښي او خوشحالي میلمانه کوي.
د دغو مختلفو حالتونو او روحي پېښو څخه یو د نا امیدۍ حالت دی، کوم چې یو له منفي او ناوړه حالتونو څخه دی. دا حالت کله ناکله د یو کس په زړه کې راځي او د هغه په ماهیت اغېزه کوي او د هغه چلند او عمل بدلوي. ناهېلي بېلابېل لاملونه لري، چې ځینې یې ډېر قوي او ځواکمن دي، او ځینې وختونه د انسان د ځان وژنې او د هغه د ژوند د پای ته رسولو لامل کېږي. ځینې وختونه هغه د دې لامل ګرځي چې د دود او شریعت خلاف کار وکړي او د ټول ژوند لپاره ناخوښه پای وټاکي. ځینې وختونه دا د هغه د زړه تیاره او د هغه دننه ویجاړولو ته لاره هواروي. کله کله هغه نور ځوروي او په ټولنه کې په مختلفو لارو خپل خپګان څرګندوي.
په دې لیکنه کې به لومړی هغه عوامل وڅېړو چې په انسان کې د نا امیدۍ نښې پیدا کوي او ظاهري بڼه یې د تیارو حالاتو ننداره جوړوي. همدارنګه د یادښتونو په دوام کې به د نا امیدۍ د پایلو یادونه او په پای کې به له نا امیدۍ سره د مبارزې د لارو چارو په اړه لیکنې وکړو. ان شاء الله
