لنین، مارکسیزم په دریو مهمو برخو ویشلی: فلسفه، اقتصاد او علمي سوسیالیزم. په دې مقاله کې د همدې وېش په تعقیب هڅه شوې چې د مارکسیزم درې برخې په ساده ژبه تشریح کړو. بې له شکه چې د مارکسیزم دا درې سرچینې او درې برخې یو له بل سره نه جلا کیدونکې دي او د مارکسیزم د فلسفې د سمې پوهېدنې پرته د هغه اقتصاد نشي زده کولای او د علمي سوسیالیزم له زده کړې پرته د مارکسیزم د فلسفې درک کول ستونزمن او شاید ناممکن وي. دا ټولې درې برخې یو له بل سره تړلي دي او په حقیقت کې هغه باید په موازي توګه زده شي. او د هغه له یو بل څخه جلا کول یوازې د دې هدف لپاره دي چې زده کړه یې اسانه شي. البته، د بحث په دوام کې، لوستونکی به د مارکسیزم د دې دریو سرچینو او د دریو برخو نه جلاوالی درک کړي.
مارکسیزم څو عناصر لري، چې له هغه جملې څخه یې تاریخي ماتریالیزم، دیالکتیک بدلون، ځان نه پېژندنه، طبقاتي توپیر، اضافي ارزښت، پرولتاري انقلاب او کمونیزم یادولای شو.
تاریخي ماتریالیزم: د مارکسیستي فلسفې بنسټ هغه څه دی چې انګلیس د “تاریخ ماتریالیستي پوهه” بللې ده. دا عنصر د اقتصادي ژوند اهمیت او هغه شرایط په ګوته کوي چې خلک پکې د ژوند کولو وسایل تولید او بیا تولیدوي. مارکس په دې نظر وو چې اقتصادي “بنسټ” چې په اصل کې د “تولید د طریقې” یا اقتصادي سیسټم څخه جوړ شوی دی، د ایډیالوژیکي او سیاسي “سربېرن” تعیین کوونکی یا مشروط دی.
دیالکټیک بدلون: مارکس، د هیګل په تبعیت، باور درلود چې دیالکټیک د مخالفو ځواکونو ترمنځ د متقابل عمل پروسه ده چې د پرمختګ لوړې مرحلې ته لار هواروي او د تاریخي بدلون محرک ځواک دی. په ماتریالیستي نظر کې دا پدې مانا ده چې تاریخي بدلون د “تولید د طریقې” د داخلي او ذاتي تضادونو نتیجه ده چې د طبقاتي په توګه څرګندیږي.
ځان نه پېژندنه: د مارکس د لومړنیو لیکنو بنسټیز اصل اجنبیتوب(ځان نه پېژندل) وو. دا هغه اصل دی چې د هغه په نتیجه کې، په سرمایه دارۍ سیسټم کې، کار د اجناسو کچې ته راټیټیږي او یو غیر شخصي عمل باندې بدلیږي. له همدې امله، کارګران د خپل کار له محصول څخه، د کار له بهیر څخه، د خپلو همکارانو څخه، او په پای کې له ځان څخه، د نوښتګر او ټولنیز انسانانو په توګه لیرې کیږي.
طبقاتي توپیر: د سرمایه دارۍ په ټولنه کې اصلي شخړه د شخصي ملکیت څخه راپورته کیږي. دا توپیر د بورژوازانو یا سرمایه دار طبقې، د “د تولید د وسیلو” مالکینو او پرولتاریا یا کارګرې طبقې ترمنځ چې ملکیت نلري او له همدې امله د خپل کار په پلورلو سره ژوند کوي، جلاوالی راولي.
اضافي ارزښت: مارکس باور درلود چې د مصرف شوي کار ټول ارزښت د توکو په تولید کې دی. دا پدې مانا ده چې د ګټه غوښتنه، پانګوال مجبوروي چې د کارګرانو کار په لږه بیه سره لاسته راوړي او “اضافي ارزښت” تولید کړي.
پرولتاري انقلاب: د مارکس په اند، پرولتاري انقلاب حتمي دی. هغه وړاندوینه وکړه چې دا انقلاب به د خپلسرو پاڅونونو له لارې رامنځته شي چې موخه یې د تولید وسایلو کنټرولول دي. خو په راتلونکو کلونو کې يې د سوسياليزم د سوله ييز امکان په اړه هم فکر وکړ.
