د هر څه غوره ټکي او ښېګڼې د همدې ساحې د متخصصینو او پوهانو لخوا په سمه توګه پیژندل کیږي او پرې پوهیږي او دوی د هغې ژوروالی او سطح او د پورتنۍ او ښکته پوړونو څخه پوره خبر دي. همدارنګه په هر اړخ او څانګه کې ډېر پټ او ښکاره مثبت او منفي اړخونه شته او هر یو له دې پوهانو څخه د مصلحت او اړتیا له مخې د هغو څخه پرده پورته کوي او په اړه یې څرګندونې او خبرې کوي.
ډیموکراسي یو له هغو زرګونو کوچنیو او لویو مسلو څخه دی چې خپلې ځانګړنې لري او متخصصین یې په ټولو تورو او سپینو اړخونو کې راښکاره شوي او د سمندر له ژورو څخه یې جواهر او ملغلرې را ایستلي دي. په دې یادښت کې د هغو کسانو له خبرو او لیکنو څخه همغه سیاسي مفاهیم را اخیستل شوي.
اګسټ کنت، چې په ۱۸۵۷کې مړ شو، ترټولو مشهور معاصر ټولنپوه او فرانسوی فیلسوف دی چې د عصري ټولنپوهنې بنسټ ایښودونکی او د مثبتیت د نظر خاوند ګڼل کیږي.
جان سټوارټ مل چې په ۱۸۷۳ کې مړ شو، د ۱۹ پیړۍ یو له سترو انګلیسي مفکرینو څخه دی چې د لیبرال ډیموکراسۍ لوی تثبیت کوونکی بلل کیږي. په هرصورت، داسې ښکاري چې هغه هم د دې موضوع په حقیقت پوهیدلی او دا مني چې دا ادعا ممکنه نه ده چې خلک په خپل ځان حکومت کوي.
