حضرت فیروز دیلمي رضي الله عنه (نهمه برخه)
د اسود عنسي د وژنې پلان او د رسول الله صلی الله علیه وسلم د لیک کیسه
مشهور مفسر او مورخ ابن کثير دمشقي رحمه الله په خپل تاريخ کې دا کيسه په پوره تفصيل سره ياده کړې ده، چې ما په دې برخه کې لنډیز کړی دی.
کله چې د اسود عنسي د درواغجنې دعوې خبر رسول الله صلی الله علیه وسلم ته ورسېد، يو ليک يې وليکه او د «وبر ابن یحنس دیلمي» په نوم د يمن او شاوخوا سيمو مسلمانانو ته یې ولېږه. په دې لیک کې رسول الله صلی الله علیه و سلم هغه ټول مسلمانان چې هلته موجود وو د اسود عنسي پر ضد جهاد ته راوبلل او هغوی یې وهڅول چې پر هغه برید وکړي او هغه له منځه یوسي.
حضرت سیدنا معاذ رضي الله عنه دا لیک په پوره هوډ او جديت سره د رسول الله صلی الله علیه و سلم د حکم د اطاعت په خاطر واخیست، او له خپل ځايه پورته شو او روان شو.
حضرت معاذ رضي الله عنه، د سکون په قبیلې کې د رمله په نوم یوې نجلۍ سره واده کړی و. دې نکاح لامل شوه چې د ساکن قبيله له حضرت معاذ سره خپلوي ولري او یوه ډله جوړه کړي. دا لیک د رسول الله صلی الله علیه و سلم ټولو استازو ته استول شوی و چې هغه له منځه یوسي، دا خبره نورو عامو خلکو ته هم رسېدلې وه چې هلته وو. تر مشورې وروسته پرېکړه وشوه، چې پکار ده د اسود عنسي خلکو د ننه نفوذ وشي او هغه له قتل شي. له همدې امله ټولو د قيس بن عبديغوت مکشوح سره تړون وکړ. ځکه چې خور يې د اسود منزه وه او دی هم د هغه د لښکر قوماندان و، او د هغه او اسود تر منځ اختلاف پيدا شوی و او قيس غوښتل چې هغه ووژني او ډېر ځیني په قهر و.
همدارنګه د فیروز دیلمي رضي الله عنه که څه هم خور د اسود عنسي په کور کې وه، خو د دوی دواړو ترمنځ اختلافونه وو چې د اسود وقار یې ټیټ کړی و. او داذویه هم په دې لټه کې و چې هغه له لارې ورک کړي. نو د عنسي کورنۍ او هغه ته نږدې درې کسان د ده په وړاندې یې کرکه پیدا شوې وه او غوښتل یې چې هغه ووژني.
د اسود عنسي د قتل په اړه د قیس مکشوح سره مذاکره
په پای کې ویبر ابن نحیس (د رسول الله صلی الله علیه وسلم استازی) قیس مکشوح ته د خبر ورکولو لپاره لیږل شوي وو. قیس مکشوح په دې نیک کار ډیر خوشاله شو او داسې ښکاریده چې دا خلک له اسمانه راغلي دي او د دې کار په هکله یې ورته ښه زیری ورکړی دی. نو ده هم د اسود عنسي د برید په اړه له نورو سره موافقه وکړه. او په هغه هېواد کې مېشتو ټولو مسلمانانو هم موافقه وکړه او له يو بل سره يې تړون وکړ.
په دې وخت کې د اسود عنسی شیطاني حس او مسخر شوي پېریان(چې هغه د وحی فرښتې په توګه تعبیر کړي و) هغه یې د قیس په اړه شکمن کړ. له همدې امله يې سمدستي قيس ته راوغوښت او له هغه څخه يې د دې مسئلې پوښتنه وکړ تر څو ځان ډاډمن کړي.
قیس قسم وکړ او د هغه په ځواب کې یې په درواغ وویل: «لأنت أعظم في نفسي وأجل عندي من أن أحدث بك نفسي.» ژباړه: «يقيناً ته زما له پاره تر زيات عزتمند يې که زه ستا په باره کې دا اراده ولرم.»
اسود بیا ورته وویل: «أنت تكذب الملك فقد صدق الملك وعرف الآن أنك تائب عما اطلع عليه منك.»ژباړه: «بربادي دې وي پر تا! ایا ته د الهي فرښته تکذیب کوې؟ هغه فرښتې خامخا ماته ریښتیا ویلي دي؛ خو اوس پوه شوې چې تا له خپل هغه نیت څخه توبه کړې او زه به هم تاته څه ونه وایم.»
بیا قیس مکشوح له اسود عنسی څخه ووت او خپلو خاصو ملګرو ته چې فیروز او داذویه وو ورغلل او هغوی ته یې خبر ورکړ چې څه پیښه شوې وه. هغوی له قیس څخه وپوښتل چې هغه په دې اړه څه فکر کوي؟ په داسې حال کې چې دوی یو له بل سره مشوره کوله، د اسود عنسي یو خدمتګار دوی یې ولیدل او هغه ته یې خبر یې ورکړ؛ هغه هم خپل ټول خلک راوبلل او ورته ویې ویل: «ألم أشرّفكم على قومكم؟» «ایا ما تاسو ته په خپلو خلکو کې عزت او مقام نه دی ورکړی؟ هغوی ټولو وویل: هو، نو ده ورته وویل: نو دا څه خبره ده چې ماته ستا په باره کې د ملايکو (همدا پيريانو او شيطانانو) څخه رسېږي؟ هغوی وویل: “که تا زموږ په اړه دا ډول خبرې اوریدلې، نو موږ خپل له منصبونو مو پسي واخله!” هغه وویل: “نور ستاسو څخه وا نه ومم، چې داسي خبري کوی!”
له دې وروسته ټول له کوټې ووتل او بهر ووتل. مګر هغه ډیر شکمن و او دوی ډیر ګواښ احساس کړ. په همدې وخت کې د همدان د امير، د يمن او نورو سيمو د ځينو اميرانو يو ليکونه ورته ورسېدل. په دې پیغام کې ویل شوي چې د اسود عنسي د وژنې په اړه ټول متفق دي او هیڅ ډول هڅه به ونه سپموي. دوی د یمن له مسلمانانو سره خپله اطاعت او مرسته اعلان کړه او له اسود عنسی سره یې مخالفت وکړ.
فيروز دلمي وايي: “موږ د ياد شوي مکتوب په ځواب کې ولیکل: «لا يحدثوا شيئا حتى نبرم الأمر.» ترجمه: «هبڅ ډول ظاهري ستونزه پېښه نه کړئ چې د هغه د وژلو پلان بشپړ او ثابت نه کړو.
