د الله توره «خالد بن ولید رضي الله عنه» ژوند ته لنډه کتنه (اتلسمه برخه)
د حنین په جګړه کې د مسلمانانو له بریا وروسته د هجري قمري اتم کال د شوال په میاشت کې د اسلام پیغمبر صلی الله علیه وسلم وغوښتل چې د طائف ځمکې ته لاړ شي او هلته هم د اسلامي لارښوونو رڼا خپره کړي؛ نو هلته له ننوتلو مخکې يې ډلې او پلاوي ولېږل چې سيمه پاکه کړي او د اسلام د ستر لښکر د راتګ لپاره زمينه برابره کړي.
امام ابن قیم جوزي رحمه الله د امام ابن سعد رحمه الله په نقل سره لیکي: کله چې رسول الله صلی الله علیه وسلم د طائف اراده وکړه، حضرت طفیل بن عمرو رضی الله عنه یې د عمرو بن حمه دوسي بت (ذولکفین) د ورانولو لپاره ولېږه، هغه د لارښوونې سره سم هلته لاړ او وران يې کړ، دا خبره د هغه سیمې پر خلکو ډېره سخته او بده پای ته ورسېده؛ له همدې امله ټول په یوه لویه کلا کې راټول شول او پرېکړه یې وکړه چې له هغه ځایه نه وځي او له هغه ځایه به پر مسلمانانو بریدونه کوي؛ له همدې امله يې د يو کال لپاره د ځان لپاره سامان او توښه تياره کړه او له ځانه سره يې یووړل.
علامه شلبي لیکي: د هوازن له فتحې وروسته د هغه سیمې ډېر جنګیالي د طائف ځمکې ته وتښتېدل چې هلته د ځان لپاره کمپ جوړ کړي؛ خو د اسلام ستر پیغمبر صلی الله علیه وسلم هغوی نه پرېښودل؛ بلکې هغوی یې تعقیب کړل؛څرنګه چې دې تعقیب او څارنې د طائف په ښار کې د یوې خپلواکې جګړې بڼه خپله کړه.
د حق او باطل تر منځ د جګړې پیل:
په لومړي سر کې رسول الله صلی الله علیه وسلم حضرت خالد بن ولید رضي الله عنه ته د لښکر په سر کې ځای ورکړ ستر صحابه کرام رضی الله عنهم د طائف قلعې ته نژدې په کافرانو او مشرکانو په بې شمېره تیرونو برید وکړ؛ په دې توګه چې له هغو څخه ډېر ټپيان شول او شاوخوا دولس تنه يې شهيدان شول، په هغه سيمه کې چې اوس د طائف لوى جومات جوړ دى، رسول الله صلى الله عليه وسلم تشریف راوړ او د دوو تنو ازواج مطهراتو لپاره؛ زینب او ام سلمه چې په دې جګړه کې له دوی سره وې، د دغو دوو گنبدونو په منځ کې یې گنبدونه جوړ کړل او د مسلمانانو د فتحې او بري دُعا یې وکړه.
امام ذهبي رحمه الله لیکي: رسول الله صلی الله علیه وسلم خپلو اصحابو ته امر وکړ چې د محل د خلکو د وېرولو لپاره د انګورو ټولې ونې او د خرما باغونه له منځه یوسي. کله چې بني ثقيف (چې په کلا کې يې ځانونه پټ کړل) دا حکم واورېد؛ د سفیان بن عبدالله ثغافي په نوم یو تن په لوړ غږ وویل: ولې زموږ شتمنۍ پرې کوئ؟ یا دوی موږ ته رسیږي یا دوی تاسو ته رسیږي. له دې وروسته رسول الله صلی الله علیه وسلم په دې پوه شو چې لږ څه حواس یې بېرته ترلاسه کړي دي. له همدې امله دوی د ونو له پرې کولو منع کړل.
ابوالاسود وايي: په همدې وخت کې له دوی څخه يو عينه بن حسن نوميده، رسول الله صلی الله عليه وسلم ته راغی او ويې ويل: اجازه راکړه چې له بني ثقيف سره خبرې وکړم، الله تعالی دې هدايت وکړي. دوی به په رحم وکړي او زه به دوی قانع کړم چې تسلیم شئ او جګړه مه کوئ، رسول الله صلی الله علیه وسلم ورته د خبرو اجازه ورکړه. هغه کس په لاره روان شو او کلا ته د ننوتو پر ځای یې هغوی ته د سولې خبرې وکړې، ورته یې وویل: تاسو زما پلار یاست، زه به ستاسو ساتنه کوم، په خدای قسم چې زه به د ظالمانو لخوا نه سپکاوی کوم. عربو او په خدای قسم چې عرب به ماتم او مخنیوی نه کوي.» يعنې: اې د طائف خلکو! زما پلار دې ستاسو قربان شي، ستاسو ځای دی په ټینګه واخله او مه یې پرېږده، په خدای قسم، بیشکه موږ تر غلامانو ډېر ذلیل یو، په خدای قسم که دلته کومه پېښه هم وشي؛ بېشکه عربان به ستا د عزت او پت خاوندان وي؛ نو خپل کلا ته ودرېږه او ټینګ یې ونیوه.
له دې وروسته له کلا څخه راښکته شو، رسول الله صلی الله علیه وسلم ترې وپوښتل: دوی ته دې څه وویل؟ هغه وویل: ما دوی اسلام ته راوبلل او د جهنم له اوره مې وویرول او هغه وعده مې پوره کړه چې تا سره مې کړې وه. رسول الله صلى الله عليه وسلم وفرمايل: ته دروغ وايې بس دروغ وايي. بلکې تا ورته داسې او داسې خبرې وکړې. له دې وروسته هغه کس په خپل کار پښیمانه شو او رسول الله صلی الله علیه وسلم ته یې وویل چې زه له الله تعالی جل جلاله څخه بخښنه غواړم او هغه ته توبه کوم او له تا څخه هم بخښنه غواړم.
په حقیقت کې رسول الله صلی الله علیه وسلم نه غوښتل چې د هغه هېواد خلکو ته زیان ورسوي؛ نو هغه د تسلیمېدو لپاره د دوی انتظار کاوه. دوی د “طائف” د خرما باغ ته لاړ او هلته یې جومات جوړ کړ او لمونځ یې وکړ.
د امام ابن اسحاق رحمه الله په وینا رسول الله صلی الله علیه وسلم هغه کلا، شل یا څو شپې محاصره کړې وه.
د “الرحیق المختوم” په کتاب کې راغلي دي چې د حضرت سیدنا انس رضی الله عنه څخه روایت دی: چې رسول الله صلی الله علیه وسلم هغه کلا د څلویښتو ورځو لپاره محاصره کړه؛ دا په اسلام کې یو له اوږدو محاصرو څخه دی.
امام ذهبي رحمه الله له حضرت ابو ناجیه سلمي رضي الله عنه څخه روایت کوي، هغه ویلي دي: موږ په قصر العلوم کې له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره محاصره وو. په طائف کې د رسول الله صلی الله علیه وسلم شهرت دا دی چې هغه وویل: زه د جنت درجې ته رسیدلی یم. تاسو د شپاړسمې د اشر په ورځ خبرې وکړې او د رسول الله صلى الله عليه وسلم شهرت دى چې وايي: زه د خداى جل جلاله په لاره کې د انصاف په خاطر شريک يم.
ترجمه: موږ له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره د طائف ماڼۍ محاصره کړه، په همدې وخت کې ما له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه واورېدل، چې فرمایل: څوک چې په طائف کې تیر ووهي. دښمن د هغه لپاره په جنت کې یوه درجه ده.» ما هغه وخت شپاړس ډزې وکړې. همدارنګه ما له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه اوریدلي دي چې فرمایي: څوک چې د الله تعالی په لاره کې تیر ووهي. د هغه لپاره ثواب د غلام د آزادولو سره برابر دی.»