په اسلام کې، د ټولو عقایدو بنسټ توحید او د خدای جل جلاله تعالی یووالی دی. بل عبارت، توحید د ټولو مسلمانانو تر ټولو اساسي عقیده ده. قرآن کریم، د اسلام د تر ټولو معتبرې دیني سرچینې په توګه، تل پر توحید ټینګار کړی، او له هر ډول تحریف او بدلون پرته، توحید د اسلام جوهر ګڼي.
د اسلام د قبلېدو لپاره، د «لا اله الا الله جل جلاله» (له الله جل جلاله پرته بل معبود نشته) کلمې ویل ضروري دي. د قرآن کریم ډېری آیتونه، په مستقیم یا غیر مستقیم ډول، پر توحید ټینګار کوي. لکه:
«دوی وايي: الله جل جلاله د دریو له ډلې درېیم دی، (خو) کافران شول. حال دا چې له الله جل جلاله پرته بل معبود نشته، او که دوی له خپلو خبرو څخه لاس وانخلي، نو خامخا به د دوی کافران د سخت عذاب سره مخ شي.»
و – متقابل ټولنیز چلند
د مسلمانانو او مسیحیانو ترمنځ د حقایقو په رڼا کې، د مسلمانانو لهخوا له مسیحیانو سره ښه چلند، د اسلامي ملتونو په ټولنه کې د حضرت عیسی علیهالسلام د پیروانو ازاد ژوند، د هغوی ټولنیز-سیاسي وده (آن تر وزیرۍ پورې)، د هغوی د مذهبي مراسمو ترسره کول، او د کلیساګانو درلودل دا ښيي چې اسلام او اسلامي ټولنې د مسیحیت منسوخ شوي دین او مسیحیانو ته درناوی درلود.
د مسلمانانو لهخوا له مسیحیانو سره د ښه سلوک تر ټولو ښکاره بېلګه د صلیبي جګړو پر مهال لیدلای شو، چیرې چې مسلمانانو د اروپايي صلیبیانو فعالیت د هغو مسیحیانو څخه جلا کړ، چې په اسلامي هېوادونو کې مېشت وو، او هېڅکله یې د صلیبي یرغلګرو جنګي جنایتونه پر دوی ونه تپل.
دا د مسلمانانو سلوک او ښه اخلاق په داسې حال کې وو، چې هغه مسلمانان چې د اشغالګرو تر واک لاندې سیمو کې اوسېدل، له مدني حقوقو څخه محروم وو، آن د جومات درلودلو حق هم ترې اخیستل شوی و (بینش، بېتا: ۸۱).
قرآني آیتونه:
۱. «قُلْ هُوَ الله جل جلاله أَحَدٌ» (الاخلاص، ۱) – ووايه: الله جل جلاله یو دی. ۲. «لَا إِلهَ إِلَّا الله جل جلاله» (الصافات، ۳۷؛ محمد، ۱۹) – له الله جل جلاله پرته بل معبود نشته. ۳. «وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ» (البقرة، ۱۶۳) – ستاسو معبود یو دی. ۴. «إِنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ» (یوسف، ۱۱۰؛ الأنبیاء، ۸؛ فصلت، ۶) – ستاسې خدای جل جلاله بېشریک دی. ۵. «وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا الله جل جلاله» (ص، ۶۵) – له الله جل جلاله پرته بل معبود نشته. ۶. «لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا الله لَفَسَدَتَا» (الأنبياء، ۲۲) – که په آسمانونو او ځمکه کې له الله جل جلاله پرته نور معبودان وای، نو خامخا به (دا هستي) فاسده شوې وای.
