ښکاره خبره ده چې د انساني نسل بقا د واده له لارې کیږي او د انسانانو تر منځ د واده اړيکه په ځمکه کې د نسل د دوام لپاره یوازینۍ لار ده. په قرآن کریم کې د دې ټولنیز حکمت په اړه داسې اشاره شوې ده: «يَاأَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً»؛ «اې خلکو له خپل ربه ووېرېږئ! هغه رب چې تاسو یې له یو انسان څخه پیدا کړې او بیا یې د هغه څخه ښځه پیدا کړه او له دغو دوو کسانو څخه یې په ځمکه کې ډېر نارینه او ښځې خپاره کړ.»
«وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً». «الله تاسو ته ستاسو له جنسه ښځې درکړې دي (د دې لپاره چې تاسو د دوی سره هوسا اوسئ) او ستاسو له مېرمنو څخه یې تاسو ته زامن او لمسیان درکړي دي.»
همدارنګه رسول الله صلی الله علیه وسلم په یوه روایت کې د انسان د پیدایښت او د زیاتوالي حکمت ته اشاره کړې ده. څنګه چې فرمایي: تَنَاكَحُوا، تَكْثُرُوا، فَإِنِّي أُبَاهِي بِكُمُ الْأُمَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»؛ « واده وکړئ تر څو ستاسو نفوس ډېر شي؛ ځکه زه د قيامت په ورځ د نورو امتونو په منځ کې ستا په کثرت فخر کوم.»
د نسبي اړیکو ساتل
د واده بله ګټه چې خدای په هغه باندي امر کړی په نسب باندي د اولادونو فخر کول دي. ځکه اصل او نسب درلودل د عزت، خوشالۍ او اعتبار سبب ګرځي. او که واده نه وای، نو ټولنه به له ناروا اولادونو ډکه وه، هغه اولادونه چې شرافت به يې نه درلود او په داسې ټولنه کې به اخلاقي ارزښتونه به سخت زیانمن کېدی، او په ټولنه کې به فساد او بې نظمي خپره شوې وی.
د اخلاقي انحرافاتو د مخنیوي لپاره د ټولنې مسئولیت
د واده بل اثر د ټولنې له ګډوډۍ او اخلاقي نافرمانۍ څخه د خلکو ژغورل او د ټولنیز فساد څخه د خلکو ساتل دي. ځکه چې جنسي شهوت او د مخالف جنس خواهش یوازې د واده له لارې پوره کیدی شي او له همدې امله موږ ګورو چې د اسلام ګران پیغمبر صلی الله علیه وسلم ځوانانو ته په زړه پورې او ښکلي خطاب کوي. او د واده اخلاقي فلسفه په لاندې ډول بیانوي: «يَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ، مَنِ اسْتَطَاعَ البَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ، فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ، وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ»؛ «اې ځوانانو! په تاسو کې هر څوک (جنسي ځواک او د ژوند د لګښتونو) توان لري باید واده وکړي؛ ځکه چې واده سترګې په ښه توګه کنټرولوي او ناموس ساتي. خو هغه څوک چې د واده لګښت نشي پوره کولی، روژه دې ونیسي. ځکه روژه جنسي شهوت کموي.»
د کورنۍ په جوړولو کې د زوجینو همکاري
د واده له لارې ده چې میړه او ښځه د کورنۍ د بقا لپاره یو له بل سره همکاري کوي، ترڅو وکولی شي خپل ماشومان لوی کړي او په ژوند کې خپل مسؤلیتونه ترسره کړي. د کورنۍ د سیسټم په رڼا کې دی چې نارینه او ښځینه یو او بل بشپړوي. په عین حال کې، ښځه د خپل طبیعت سره سم، د خپلو ځانګړو وړتیاوو سره خپل رول لوبوي. د کورنیو د اړتیاوو د پوره کولو لپاره له کوره بهر د ستونزو د حلولو هڅې، د زمانې د پېښو پر وړاندې د کورنۍ ملاتړ او ساتنه د زوجینو تر منځ د همکارۍ له اصلي روح څخه راوتلې او تر ټولو لوړې کچې ته رسېدلې ده. د همدغو روحونو په رڼا کې د کورنۍ مرکز په کلک بنسټ او بشپړ پالنه او ښوونه او روزنه کې جوړېږي او د هغو حقوقو تر سیوري لاندې د مینې او دوستۍ له نعمتونو برخمن کېږي چې اسلام د ټولنې د هوساینې لپاره وضع کړي دي.
د ناروغیو څخه د ټولنې ساتنه
د خدای یو بل حکمت دا دی چې ټولنه له ناروغیو څخه روغ ساتي. هغه ساري او وژونکې ناروغۍ چې د نامشروع اړیکو او په ټولنه کې د زنا د خپرېدو پایله ده.
ذهني او روحي آرامتیا
د مېړه او مېرمنې تر منځ د واده له لارې د دوستۍ او مهربانۍ اړيکه ټينګېږي او هر يو د يو بل سره د ملګرتيا سره نېکمرغي او خوشحالي تر لاسه کوي. په ماښام کې چې خاوند خپل ورځنی کار پای ته رسوي او کور ته راستون کیږي او خپله مېرمن او ماشومان ویني، د هغه ټول غمونه او ستونزې چې د ورځې په اوږدو کې ورسره مخ شوی او د هڅو له امله رامنځته شوي ستړیا او کړاوونه هېروي. او همدارنګه ښځه د کور زحمتونه هېروي او د کورنۍ په پاک چاپیریال کې د آرامۍ احساس کوي. په دې توګه مېړه او مېرمن د واده په ژوند کې د سولې او خوښۍ په سیوري کې له یو بل سره څنګ په څنګ د خوښۍ شېبې تجربه کوي او په دې توګه هر یو په جديت، هوډ او عزم سره د نوې ورځې هرکلی کوي. دوی کولی شي خپلې دندې ترسره کړي او خپل کورنی کار چمتو کړي. دا یقیني ده چې د همدې ذهني او احساساتي آرامتیا په رڼا کې هر مېړه او مېرمن کولای شي خپل مسوولیتونه او وظیفې په بشپړه توګه سرته ورسوي او د خپلې کورنۍ مېړه/مېرمن او ماشومانو د خوښۍ په لور ګامونه واخلي.
لوی څښتن تعالی په قرآن عظیم الشان کې څه ریښتیا ویلي دي؛ په کوم ځای کې چې فرمایي: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»؛ «او د خدای له نښو څخه یوه دا هم ده چې ستاسو لپاره یې له تاسو څخه مېرمنې پیدا کړې ترڅو تاسو د دوی تر څنګ هوسا اوسئ او ستاسو په مینځ کې یې ثابته مینه او محبت رامینځته کړل او په دې کې د فکر کوونکو لپاره نښې دي.»
د ماشومانو په وړاندې د والدینو مینه
واده د ماشوم لپاره د مور او پلار له زړه څخه مینه او احساسات راباسي او د دوی د احساساتو او مینې ګرمې لمبې د دوی زړونو ته وربخښي. ښکاره خبره ده چې دا ډول ژور احساسات د ماشومانو په پالنه کې ګټوره اغیزه او د ماشومانو د تربیت لپاره د پام وړ پایله لري چې د خپلو ماشومانو د ژوند د مصالحو لپاره د شپې ویښ پاتې کیږي او د دوی د ښه راتلونکي لپاره هڅه کوي.
په واده کې تلوار
نن ورځ د نړۍ ټول کفار د اسلام پر ضد سره یو لاس دي او هڅه کوي چې هر څومره چې امکان ولري اسلام کمزوری کړي او د دوی د بري تر ټولو اساسي لاره د اسلام له آزادو لارښوونو څخه د مسلمانانو بې برخې کول او د ځوانانو د ګمراه کولو لپاره د فساد وسیلې چمتو کول دي او په دې برخه کې هر ډول هڅې کوي.
د اسلام د دښمنانو يو تر ټولو زهرجن پروپاګند دا دی چې واده ساده وګڼل شي او ورته پام ونه شي، چې زموږ د ځوانانو په ذهنونو کې يې ځای نیولی او پر دې سربېره يې درانه ولورونه او د خلکو ډېر خواهشات او دودونه د دې لامل شوی چې ځوانان له واده څخه لرې پاتې شي او هرکله چې د ودونو احصایه کمه شي نو د ښځو شمېر به ډیر شي او له بلې خوا د مسلمانانو په ځانګړي ډول د اسلام د احکامو باندي پابندي کمیږي. او د غربي تمدن د تقلید او د هغې د فریبکارۍ وسیلې لکه: فلمونه، مجلې او خپرونې او نورو شیانو له لاري اسلامي نړۍ ته لیږدول کیږي، او د ځوانانو پام یې ځان ته رااړوي او د دې لامل کیږي چې ځوانان واده ته لېوالتیا و نه لري.
نو که څه هم د اکثرو فقهاوو په نظر د نکاح اصلي اصل ندب او مستحب والی دی؛ خو زموږ په اوسني عصر کې د اوسنيو شرايطو له مخې بايد ووايو چې نکاح واجب ده او ډېر فقهاوو له ډېرې مودې راهيسې پر دې نظريې ولاړ دي او په دې نظريه حکم کول نن ورځ اړين برېښي، چې مسلمانان واده ساده او بې اهمیته و نه بولي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي: «من جائکم ترضَونَ دينَه وخلقَه، فزوّجوه إن لاتفعلُوا تَکُن فِتنة في الارضِ وفسادٌ کبير»؛ «که څوک تاسو ته د لوڼو د مرکې لپاره راشي او تاسو د هغه دین او اخلاق خوښ کړی، نو د هغه له واده سره موافقه وکړئ، کنه په نړۍ کې به پراخي فتنې او فساد رامینځته شي.»
که د ځوانانو په نکاح کې ډېر ځنډ وشي نو بې له شکه د خپل ځان او د نورو د بدبختۍ لپاره به زمينه برابره کړي او له همدې امله رسول الله صلی الله عليه وسلم په دې کې د ځنډ اجازه نه ده ورکړې، ځکه ځنډ به دوی غلط او نامناسب کارونه ته و هڅوي.
له همدې امله د عزتمنو پلرونو او سرپرستانو لپاره اړینه ده چې په دې اړه فکر وکړي او د خپلو اولادونو په واده کې د ځنډ مخه ونیسي.
