هندویزم لکه یهودیت، عیسویت یا اسلام د دین په توګه نه پیژندل کیږي. دا دین د عقیدې او عمل په توګه د هیڅ شخص یا خلکو ډلې لخوا ندی رامینځته شوی. دا مذهب مرکزي عقیده یا مذهبي تعلیم نه لري. هندویزم د نورو آسماني دینونو غوندي کتابونو، مرکزي مقدس متن نه لري. هندویزم، د یوې جامع کلمې او اصطلاح په توګه چې په دې وروستیو کې معرفي شوی، ډول ډول عقیدې، د نص پر بنسټ دودونه، د اعتبار مذهبي شخصیتونه، مذهبي ډلې او سازمانونه پکي شامل دي؛ له همدې امله، دا ډیره ستونزمنه ده چې دا اصطلاح په روښانه او پریکړه کوونکي مفهوم کې وکارول شي.
همدارنګه د هندي د کلمې پرځای د “هندو” کلمه د کارولو دلیل دا دی چې هندو د هغو خلکو نوم دی چې د هندو مذهب پیروي کوي او د هند د طبقاتي او مذهبي سیسټم له څلورو طبقو څخه یوه پورې اړه لري. په داسې حال کې چې د هند ټول خلک هنديان دي ،ځینې یې مسلمانان، بودا او نور دي، چې د هندو مذهب پیروان نه دي او د هند له څلورو طبقو په هیڅ یو کې هم نه دي.
د “ویدا” کلمه د هندویزم بنسټیزو کتابونو ته اشاره کوي. دا کتابونه، چې تالیف یې ویاسا ته منسوب شوی، په څلورو ډلو ویشل شوي، چې عبارت دي له: ریګ ویدا، یجور ویدا، ساما ویدا، اتهاروا ویدا. د ویدا اصل د هندوانو دودونو پراساس دی او د برهمنانو لخوا صادر شوی، چې دغه حقیقت د مکاشفې له لارې درک شوی او د رمزي اورادو په توګه تنظیم شوي دي.
۲- هندي وګړي
د هند خلک د آریایي نسل څخه دي، دا هغه خلک دي چې د اروپایي هیوادونو او ډیری آسیایي هیوادونو مشترکه ریښې لري. آریا یعني نجیب، او دغه لقب یې ځکه ځانو ته ورکړی چې مقهور او مغلوب قومونه یې اصیل نه ګڼل. پوهان د اریایانو د اصلي ځای په اړه اختلاف لري چې دوی له کوم ځای څخه مهاجر شوي دي. خو ځینو ویلي دي چې ترکستان، ځینې خوارزم او ځينځینو شمالي اروپا د دې قبیلې اصلي ټاټوبی بللی دی.
د هند-اروپایانو ډلې لومړی له بالتیک سیمو یا سویلي روسیې لخوا ایران اشغال کړ او بیا یې په شپاړسمه پېړۍ کې د دې ډلې یوه برخه د هند شمال لوېدیځ ونیول، بیا پنجاب، بیا د ګنګا دره او په پای کې تقریباً ټوله هغه خاوره یې ونیوله. او د دې سیمو خلک چې لږ تور وه او د “دراویډیان” په نامه یادېدل چې دوی يې مغلوب کړ او تر خپل استیلا لاندې یې راویستل.
د اوږدې مودې لپاره، تاریخ پوهانو “دراویدیان” وحشي خلک ګڼل، تر دې چې یو دوه پوهانو د « بنرجي او انګریزي سرجان مارشال» په نامه پوه شول چې شاوخوا زر کاله وړاندې د ميلاد څخه د هند په دوره کې، یو روښانه تمدن شتون درلود،چې په هغه کې مغلوبین تر غالبینو پرمختللي وه او دغه مغلوبین د «تتم او آنیما» په نامه یادېدل. د “تتم او انیما” د دین آثار نه یوازې د سویلي هند د وروسته پاتې خلکو په مینځ کې د خرافات په توګه شتون لري؛ چې په هندو مذهب کې هم شتون لري. د دغو خلکو په عقیده، د سپیڅلو حیواناتو لکه “غوا” او بېزو او مارانو سربیره، داسې خدایان شتون لري چې سرونه یې د څارویو په څیر دي، لکه “ګانش” چې د فيل په څیر سر لري. سپیڅلي بوټي د ښځینه خدایانو څخه دي چې د نارینه خدایانو څخه ټيټ دي، چې مثال یې په دکن کې موندل کیدای شي. د سپیڅلوآسمانې اجسامو موقعیت لکه: د ګنګ شط، مړو ته درناوی، جادو ، د “لینګا” مهم ارزښت چې د نغوظ په حالت کې د نارینه تناسلي عکس دی او جادو عمل دي چې د نړۍ د حاصلخیزۍ لپاره دی چې ټول د «تیتم» آثار خاطر ته راولي. د قربانۍ مفهوم چې د تتم قوم وه، د غالب په خلکو کې یې لوی ځای لري.
